Deprem fırtınası nedir? Deprem fırtınası ne kadar sürer?
Deprem fırtınası, sık sık yer sarsıntılarının kaydedildiği ülkemizde sık rastlanan olaylardan birisidir. Son olarak uzmanlar dünden bu yana yer sarsıntılarının meydana geldiği Manisa'da deprem fırtınası yaşandığını ifade ediyor. Peki deprem fırtınası nedir, ne kadar sürer?
Deprem fırtınası nedir? Deprem fırtınası ne kadar sürer? soruları Manisa'da meydana gelen ve sayısı yüzleri aşan depremlerinardından gündeme geldi. Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü (KRDAE) Bölgesel Deprem-Tsunami İzleme ve Değerlendirme Merkezi (BDTIM) deprem fırtınası ile ilgili detaylı bir bilgilendirme yapıyor. İşte deprem fırtınası ile ilgili ayrıntılar...
DEPREM FIRTINASI NEDİR? NE KADAR SÜRER?
Bir deprem fırtınası, ufak bir bölgede, genellikle birkaç gün ile birkaç hafta arasındakibir süre içinde meydana gelen çok sayıdaki depremden oluşur. Bir fırtına oluşturandeprem gurubunda hiçbir deprem, büyüklük bakımından, diğerlerine göre, belirgin olarak, ön plana çıkmaz. Deprem fırtınalarının bir ana deprem ile bir ilişkisi de yoktur. Deprem fırtınalarının, çoğunlukla, küçük ve orta büyüklüklerdeki depremlerin meydana geldiği derinliklerde, kayaların içindeki kırık, çatlak gibi gözeneklerde yer alan akışkanların çevrelerine uyguladıkları basıncın artması sonucu meydana geldikleri gözlenmektedir.
Deprem fırtınaları, oluşacak bir ana depremin mutlak bir habercisi olarak kabul edilmemelidir. Nitekim Türkiye'nin birçok yöresinde bu tanıma uygun geçici deprem aktiviteleri gözlenmekte ve belirli bir süre sonra da bunlar kaybolmaktadır. Bu aktiviteler yakın yerleşim alanlarındahissedildiği taktirde, bir öncü aktivite olup olmadığıkonusunda şüphe ve söylentilerin ortaya atılmasına yol açmakta ve haklı olarak o yörede yasayanları tedirgin etmektedir. Ancak herhangi bir deprem yoğunlaşmasının, bir öncü aktivite mi, yoksa bir süre sonra kaybolacak geçici bir deprem fırtınası mi olduğunu belirlemek çok zordur. Genel olarak bakıldığından jeo-termal bir alanda oluşan, baskın bir kırılma yönü ve türüne sahip olmayan, daha önceden belirlenmiş aktif bir fay zonu üzerinde olmadığıbilinen yoğunlaşmaların, geçici bir aktivite olma olasılığı daha yüksektir.
ÖNCÜ DEPREM VE ARTÇI DEPREM NEDİR?
Deprem fırtınalarından tamamen farklı bir tür olan öncü ve artçı depremler ise, kendilerinden belirgin olarak daha büyük olan bir ana deprem ile zaman ve yer bakımından sıkı bir ilişkiye sahiptir. Hemen hemen her büyük bir depremin ardından, mutlaka bir artçı deprem aktivitesi ortaya çıkmışsa da, öncü depremler çok daha seyrek olarak gözlenmiştir. Türkiye'deki örneklerden yola çıkılacak olursa, özellikle normal atımlı faylanma içeren büyük depremlerin bazılarında (örn. 1995 Dinar Depremi), yörede 'öncü aktivite' olarak nitelendirilebilecek deprem yoğunlaşmaları gözlenmiştir. Ancak bu gözlemleri genellemek zordur. Nitekim 2001-3 yıllarıarasında Denizli, Milas-Güllük, Kula-Sığacıkgibi yörelerde aktivitenin zaman zaman arttığı görülmüş, ancak hiçbirisinin ardından (bugüne kadar) büyük bir deprem izlenmemiştir. Yanal atılımlı büyük depremlerde öncü deprem aktivitesi örnekleri daha da az gözlenmiştir.
Öncü deprem etkinliği, zaman zaman 'öncü deprem fırtınasıolarak da adlan dirilir. Bu tür depremlerin oluşumundada yüksek gözenek basıncının rol aldığına inanılmaktadır; ancak, oluşumlarıiçin düşünülenmekanizma olağandeprem fırtınalarınınkinden farklıdır. Deprem fırtınaları arasında'öncü' ayrımıyapma girişimindebulunabilmek için, bu fırtınaların, çeşitlijeolojik özellikleri nedeniyle, önceden, aday olarak belirlenmişyerlerde meydana gelmeleri ve fırtınadakidepremlerin sayı-büyüklük ilişkilerinin ayrıntılıolarak incelenebilmiş olmasıasgari zorunluluktur. Gelecekte, bilimsel araştırmaların gelişmesiile birlikte, öncü deprem fırtınalarıbelki de büyük bir depremin önceden kestirilmesinde potansiyel bir ipucu olarak düşünülecektir. Ancak, günümüz bilgi ve teknolojileri ile bunu belirlemek şimdilik imkânsızdır.
