Doğrudan anlatım nedir, ne demek? Doğrudan anlatım örnekleri ve cümleleri

Bir başka kişiye ait olan bir sözün ya da bir cümlenin, yorum katmadan ve bir değişikliğe uğratmadan direkt olarak kullanılmasına doğrudan anlatım adı verilmektedir. Bilim insanı, sanatçı ve siyasetçi gibi isimlerin sözlerini hiçbir değişikliğe uğratmadan aktarılması anlamına gelen doğrudan anlatım nedir? Doğrudan anlatım örnekleri nelerdir? Ayrıntılar içeriğimizin devamında…

Giriş: 14.02.2023 - 16:51 Güncelleme: 14.02.2023 - 16:51

Genellikle tırnak içerisinde yazılan, tırnak kullanılmadığı zamanlarda ise virgül kullanarak da aktarılabilen doğrudan anlatım cümleleri nelerdir? Doğrudan anlatım ve dolaylı anlatım farkı nedir? İşte, tüm detaylar…

Doğrudan Anlatım Nedir?

Bir başkasının söylediği bir cümleyi şekilsel olarak herhangi bir değişiklik yapmadan, kişinin dile getirdiği veya sözün söylendiği şekilde, bire bir olduğu gibi doğrudan ve direkt aktaran cümlelere doğrudan anlatımlı cümleler adı verilir. Bu tür cümlelerin paragraflar anlatım biçimleri içerisinde kullanılmasıyla düşünceyi geliştirme yollarından “alıntılama” veya “tanık gösterme” olarak adlandırılmaktadır.

REKLAM

Özellikle bilim adamı, siyasetçi, yazar ve liderlerin önemli sözlerini hiçbir değişikliğe yer vermeden aldığımız ve günlük yaşamımızda da sıklıkla kullandığımız doğrudan anlatımda, alıntılanan cümle genellikle tırnak işareti içinde yazılmaktadır.

Doğrudan Anlatım Örnekleri

Hayatında kötülük nedir bilmeyen babaannem “İyilik yap denize at; halik bilmezse balık bilir’’
Ben sana sorduğumda, bu kitabı daha önce okumadım, demiştin bana.
İş çıkışı hep birlikte sinemaya gideceğiz, dediler.
Abisi, Kübra’ya “Önümüzdeki hafta sonu geleceğim.” demiş.
O sessizlikte Pınar “Şimdi bunun neresi komik?” deyince salonda bir kahkaha patladı.
Ünlü yazar, “Bu kitabımı anneme ithaf ettim.” dedi.
Bir belgeselde “Sivrisinekler yılanlardan daha çok ölüme sebep olmaktadır.” sözünü duymuştum.
Kemal yaptığı hatanın farkına vararak, “Sizi mahcup ettiğim için üzgünüm.” dedi.
Ablama “Gelirken bilgisayarımı da getir.” demiştim.
Bir atasözünde “Gün doğmadan, neler doğar.” demişler.
Öğrenciler hep bir ağızdan, “Bilim insanı olacağız!” diye bağırdılar.

Doğrudan Anlatım Cümleleri

REKLAM

Doğrudan anlatım cümleleri kendisini iki farklı şekilde göstermektedir.

Örnek:

Babam da annem de bu köyde doğup büyümüşler.

Köyümüz Ankara'ya yetmiş kilometre uzaklıkta, küçük, şirin bir orman köyüdür.

Bu romanı ortaokul sıralarında okuduğumu hatırlıyor gibiyim.

Çağdaş toplumda mülkün temeli adalet, en güvenilir kılavuz da bilim olmalıdır.

Örnek:

Babam: "Annen de ben de bu köyde doğup büyüdük." derdi.

Arkadaşım: "Ben de o romanı ortaokul üçüncü sınıftayken okumuştum." diyor.

Doğrudan Anlatım ve Dolaylı Anlatım Farkı

Başkasına ait bir sözün hiç değiştirilmeden aktarılmasına doğrudan anlatım denir. Olduğu gibi aktarılan söz genellikle tırnak işareti içerisinde yazılır. Tırnak işaretinin dışında virgül kullanılarak da aktarılabilir. Dolaylı anlatım ise; başkasından alınan sözün, cümledeki yargıyı değiştirmeden, kendi sözcüklerimizle aktarılmasıdır. Dolaylı anlatımlı cümleler “söyledi, belirtti, açıkladı” gibi eylemlerle biter ya da yüklemleri öğrenilen geçmiş zamanla çekimlenir.

Doğrudan anlatım ile dolaylı anlatım arasındaki farkın daha ii anlaşılması için şu örnekleri vermek yerinde olacaktır.

Bedri dayım, ‘’Bu filmi daha önce hiç izlemedim.’’ dedi ve odaya büyük bir sessizlik hâkim oldu. (Doğrudan anlatım)
Bedri dayım bu filmi daha önce hiç izlemediğini söyleyince odaya büyük bir sessizlik hâkim oldu. (Dolaylı anlatım)
En güzel romanlar, bir bunalım devrinde kaleme alınmıştır, der Dostyevski. (Doğrudan anlatım)
En güzel romanların, bir bunalım devrinde kaleme alınacağını söylüyor Dostoyevski (Dolaylı anlatım)

Haberi Hazırlayan: Türker Üner

GÜNÜN ÖNEMLİ MANŞETLERİ