Bebeklerde kabızlık sorununun nedenleri ve tedavi yöntemleri nelerdir?
Yenidoğan bebeklerde yaygın bir durum olmasa da kabızlık sorunu yaşanabiliyor. Yetişkinlerde olduğu gibi erken teşhis edilemediği için, bebeklerde bu durum uzun sürebiliyor ve olumsuz sonuçlara neden olabiliyor. Peki, bebeklerde kabızlık belirtileri nelerdir? İşte detaylar...
Anne ve babaların en çok sorduğu sorulardan biri de; ''bebeğim neden kabız oldu?'' sorusudur. Bu sorun genelde ek gıdaya geçiş dönemlerinde meydana gelir. Peki, anne ve babalar nelere dikkat etmelidir?
Kabızlık; bağırsak hareketlerinde yavaşlama ile birlikte dışkılamanın seyrekleşmesi veya zorlaşması durumudur. Tipik olarak haftada bir kere veya daha seyrek dışkılama ile karakterizedir. Kabızlık sorunu, yetişkinlerde kolaylıkla tanınıp giderilmeye yönelik adım atılabilen bir durum olsa da özellikle anne sütüyle beslenen bebeklerde fark edilmesi güç olabilir.
Bebekler yetişkinler gibi sindirim sorunlarını ifade edemediğinden, bebeklerin günlük hareketleri ile bağırsak alışkanlıklarının takibi kabızlık sorununun tespit edilebilmesi için çok önemlidir. Bu anlamda; bebeklerde karın bölgesinde sertlik, kasılma veya şişlik görülmesi, bağırsak hareketleri esnasında huzursuzluk veya ağlama olması; bebeğin beslenmeyi reddetmesi, dışkısının sert kıvamda küçük parçalar hâlinde olması, dışkılama esnasında zorlanma ve ıkınmaya bağlı anüste oluşan çatlaklar ile kanama olması gibi durumlarda kabızlıktan şüphelenilmelidir.
BEBEKLERDE KABIZLIK NEDEN OLUR?
Bebeklerde kabızlığın altında yatan en temel neden beslenme düzeninde yapılan değişikliktir. Bu değişim sıvı gıdadan katı gıdalara geçişi kapsar. Anne sütüyle beslenen bebek ek gıdalara geçiş yaptığında kabızlık görülür.
Bunun dışında susuzluk, genetik, inek sütü alerjisi ve bazı olası hastalıklar da bebeklerde kabızlık ortaya çıkarabilir.
Bebeklerde kabızlığa neden olan faktörleri şöyle sıralayabiliriz:
- Anne sütünden ek gıdalara geçiş yapmak
- Susuzluk
- Lif eksikliği
- Genetik faktör
- Tüketin gıdaların içinde pirinç bulunması
- İnek sütü alerjisi
- Tiroid eksikliği
- Metabolik bozukluklar
- Bağırsakta meydana gelen problemler
- Bebeklerin ortam değişikliği yaşaması
BEBEKLERDE KABIZLIK BELİRTİLERİ NELERDİR?
Bebekler sindirim şikayetlerini yetişkinler gibi dile getiremezler. Bu nedenle kabızlığın fark edilebilmesi için ebeveynlerin bebeklerin bağırsak alışkanlıklarını takip etmesi gerekmektedir. Bazı belirtiler kabızlık problemini işaret etmektedir.
Bu belirtileri aşağıdaki gibi sıralayabiliriz:
- Karın bölgesinde sertlik ya da gözle görülür şişkinlik
- Beslenmeyi reddetme ve iştahsızlık
- Huzursuzluk ve ağlama
- Dışkının sert ve topaklar halinde olması
- Dışkılama esnasında ıkınma ve ağlama
- Ikınmaya bağlı olarak anüs çatlakları ve kanamaları
Yukarıda yer alan bulgular kabızlığa işaret etmektedir. Bulgulardan bir kaçı varsa en kısa zamanda doktora başvurmak ve uygun tedaviye başlamak gerekmektedir.
BEBEKLERDE KABIZLIĞA KARŞI ALINACAK ÖNLEMLER
1. ILIK BANYO
Bebeklerde kabızlık nasıl geçer sorusuna verilebilecek en iyi yanıtlardan bir tanesi de ılık banyodur. Kabızlık sorunu yaşayan bebeklere ılık bir banyonun yaptırılması hem karın kaslarının gevşetilerek gerginliğin ve ağrının azaltılmasını sağlar, hem de sindirim hareketlerini hızlandırır. Banyonun verdiği sıcaklıkla birlikte bebekte rahatlama ve karın ağrısında iyileşme görülürken dışkılama da desteklenmiş olur.
2. MASAJ
Bebeğin karın bölgesine yapılan bazı masaj uygulamaları, kabızlığın giderilmesinde oldukça etkilidir. Bebeğin mide bölgesinde parmak ucu yardımıyla saat yönünde dairesel hareketler yapmak, bebeğin diz ve ayakları tutularak karına doğru itmek, yine parmak uçları kullanılarak göğüs kafesinden göbek deliğine doğru düşey hareketler yapmak kabızlığı gidermede etkili olabilecek bazı bebeklerde kabızlık masajı uygulamalarıdır.
3. EGZERSİZ
Hareket, sindirimin hızlandırılması ve bağırsak hareketlerinin desteklenmesi üzerinde çok önemli bir etkiye sahiptir. Özellikle yürümeyen veya emeklemeyen bebeklerde egzersiz düzenli olarak yapılmalıdır. Kabızlık sorunu görülen bebek sırt üstü yatırıldıktan sonra bacakların karına doğru itilmesi ve geri çekilmesi şeklinde nazikçe egzersiz yaptırılabilir. Ayrıca bisiklet sürme şeklinde bacakların hareket ettirilmesi ile de sindirim hareketleri hızlandırılabilir.
4. SIVI ALIMININ ARTIRILMASI
Anne sütü ile beslenen küçük bebeklerde emzirme ile birlikte bebeğin tüm sıvı ihtiyacı karşılanabilir ve ek bir sıvıya gerek kalmaz. Tamamlayıcı beslenmeye geçilmiş çocuklarda kabızlık gelişmesi halinde hidrasyonun sağlanması ve dışkı kıvamının yumuşatılması açısından az miktarda sıvı takviyesi yapılabilir. Su veya doğal meyve suyu veya püresi bu amaçla tercih edilebilir. Anne sütü almayan bebeklerde de verilen sıvı miktarının artırılması sindirimin desteklenmesi ve bebeklerde kabızlık çözümü konusunda fayda sağlayacaktır.
5. BESLENME DEĞİŞİKLİĞİ
Formül mama ile beslenen bebeklerde kullanılan mamanın değiştirilmesi de denenebilecek etkili yöntemlerden bir tanesidir. Çeşitli durumlarda süt içermeyen veya lif içeriği yüksek olan mamalara geçiş yapılması gerekebilir, fakat ters etkiler de gelişebileceği için bu konuda hekime danışarak hareket etmek en doğru seçenek olacaktır. Katı besinler tüketen bebeklerde sindirimi daha kolay olan lifli besinler tercih edilebilir, ayrıca lif oranı yüksek olan taze sebze ve meyveler diyete eklenmelidir. Elma, erik, şeftali, armut, kiraz gibi meyveler ile yulaf ezmesi, brokoli gibi besinler kabızlığı önlemede etkili olması nedeniyle diyete eklenebilecek sağlıklı besinler arasındadır. Sıvı oranı yüksek olan ve probiyotik bakteriler içeren besinler de bebeğe yeterli miktarda verilmelidir.
