Elektrikte Dolar'dan TL'ye geçiş
Elektrikte, teşvik uygulamasında dolar'dan TL'ye geçiliyor. Güneş, rüzgar, su gibi kaynaklardan elektrik üreten tesislere, 10 yıllık dönem için dolar üzerinden sabit bir fiyatla verilen elektrik alım garantisi uygulamasına son veriliyor. Yeni yıldan itibaren işletmeye girecek bu özelliklere sahip tesisler ya da santrallar, TL üzerinden piyasa gerçeklerine uygun bir fiyatla desteklenecek. Dolardaki yükselişe bağlı olarak ortalama birim elektrik üretim maliyetlerindeki artışın önü kesilecek.
2000’li yılların başında bir yasayla güneş, rüzgar, jeotermal gibi kaynaklardan elektrik üretimini desteklemek için kısaca YEKDEM olarak bilinen bir mekanizma devreye alındı.
Bu mekanizma, 31 Aralık 2020 tarihine kadar işletmeye girecek olan, YEKDEM kapsamındaki üretim tesislerinin 10 yıl süre ile elektrik alım garantisi yoluyla desteklenmesini öngörüyor. Düzenleme ile toplam elektrik üretimi içinde yenilenebilir enerjinin payının artırılması ve bu kaynakların ekonomiye kazandırılması hedeflendi.
YEKDEM kapsamında olan tesislerin ürettiği elektriğin kilovatsaatine, rüzgar ve hidroelektrik için 7.3, jeotermal için 10.5, biyokütle ve güneş için 13.3 dolar/sent alım garantisi veriliyor.
KURDAKİ ŞOK HAREKET
Ancak döviz kurlarındaki hızlı yükseliş destek mekanizmasının zorlanmasına ve birim elektrik üretim maliyetlerinin artmasına yol açtı. Artış, sanayiciyi rahatsız etti ve şikayetler gündeme geldi.
Dolar üzerinden destekleme mekanizması için öngörülen yasal süre bu yıl sonunda dolacak. Enerji yönetimi, destekte dolardan TL’ye geçmek üzere kolları sıvadı. Bu konuda bir yasa taslağı hazırlandı.
Taslağa göre 31 Aralık 2020’den sonra işletmeye girecek olan yenilenebilir kaynaklara dayalı tesislerde, teşvik ya da destek dolar yerine TL olacak. Fiyatların güncellenmesine ilişkin usul ve esaslar, Cumhurbaşkanı’nca belirlenecek.
31 Aralık 2020 tarihine kadar işletmeye girecek lisanslı veya lisanssız tesisler, (mevcut yasadan gelen hakları nedeniyle) dolar üzerinden teşvik ya da destek almaya devam edecek. Var olan uygulama bu süreye kadar geçerli olacak.
