ABD'de geçici bütçe tasarısı kriz yarattı: Elon Musk "gölge başkan" mı?

ABD'de ikinci Donald Trump döneminin başlamasına bir ay kala hükümetin kapanmasını önlemeye yönelik geçici bütçe tasarısı yeni bir kriz yarattı. Trump'ın seçim döneminden bu yana en büyük destekçisi olan Elon Musk, Cumhuriyetçi isimlere bu tasarıyı engellemeleri için çağrıda bulundu. Musk'ın açıklamasından saatler sonra Trump, Kongre üyelerine tasarıyı reddetme çağrısında bulundu. Washington Post, Musk'ı eleştiren kişilerin onun için "gölge başkan" tanımını kullandığını yazdı. Sosyal medya platformu X'te, "President Musk" (Başkan Musk) etiketi, en çok konuşulan başlıklar arasına girdi

Giriş: 20.12.2024 - 10:26 Güncelleme: 20.12.2024 - 10:29

ABD'nin 47. Başkanı seçilen Donald Trump'ın seçim kampanyası döneminde en büyük destekçisi dünyanın en zengin ismi Elon Musk idi. Musk, Trump'ın kampanyası için 130 milyon dolarlık bağış yaptı, aradan geçen zamanda Musk'ın serveti 84 milyar dolar arttı.

20 Ocak'ta göreve başlayacak ve Beyaz Saray'a 4 yıl sonra geri dönecek olan Trump, Musk'a Hükümet Verimliliği Bakanlığı görevini verdi. Washington Post'un haberine göre, Musk'ı eleştiren kişiler onun yeni bir unvana kavuştuğunu söylüyor: ABD'nin "gölge başkanı".

Musk, sahibi olduğu sosyal medya platformu X'teki hesabını kullanarak Çarşamba günü birkaç saat içinde Temsilciler Meclisi'ndeki Cumhuriyetçi isimlere federal hükümeti üç ay boyunca açık tutacak bir bütçe tasarısını engellemeleri için baskı yaptı.

REKLAM

Elon Musk, X sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, "Bu rezil harcama tasarısına oy veren her Temsilciler Meclisi veya Senato üyesi 2 yıl içinde seçimle görevden indirilmeyi hak ediyor." demişti.

Musk, ardından paylaştığı başka bir gönderide ise "Kimse dikkat etmiyorken, tasarıyı meclisten geçirmeye çalışıyorlar." ifadesini kullanmıştı.

Musk'ın hızlı paylaşımları Washington'da yankı buldu ve bazı isimler, Musk'ın paylaşımlarını gören seçmenlerden gelen çağrılarla telefonlarının gün boyu çaldığını bildirdi.

Musk'ın tasarıyı geçirmemeye çağıran ilk paylaşımından 12 saati aşkın bir süre sonra, Trump ve Başkan Yardımcısı seçilen JD Vance federal hükümete marta kadar finansman sağlanmasını öngören geçici bütçe tasarısını reddetme çağrısında bulundu.

REKLAM

Trump ve başkan yardımcısı seçilen JD Vance yaptıkları açıklamada, tasarıyla 6 Ocak Komitesi'nin kayıtlarının saklanmasının kolaylaştırılacağı ve Kongre'ye maaş artışı sağlanacağı iddia etti.

Açıklamada, "Chuck Schumer ve Demokratlara her istediklerini vermeyen, sade bir harcama yasasını geçirmeliyiz." ifadesi kullanıldı.

Trump, sosyal medya hesabından yaptığı diğer paylaşımlarda da "Cumhuriyetçiler akıllı ve sert olmalı. Eğer Demokratlar, istediklerini vermezsek hükümeti kapatmakla tehdit ederlerse, bununla yüzleşin." değerlendirmesinde bulundu.

Bütçe tasarısını "saçma ve olağanüstü şekilde pahalı" olarak nitelendiren Trump, Demokratlar borç limitini sonlandırmaz veya önemli ölçüde uzatmazsa sonuna kadar mücadele edeceğini bildirdi.

Trump, Kongre'nin maaş artışı talep etmesi için de iyi bir zaman olmadığını vurgulayarak, "Umarım, yakın gelecekte 'Amerika'yı yeniden büyük yaptığımızda' böyle bir artışa hak kazanacaksınız." ifadesini kullandı.

REKLAM

Diğer yandan Biden yönetimi, "hükümetin finansman yetersizliği nedeniyle kapanmasının" ülke genelinde istikrarsızlığa yol açabileceğini savundu. Beyaz Saray, federal hükümetin kapanması durumunda, ülkede hayati hizmetler dışındaki tüm faaliyetlere ara verilmek zorunda kalınacağına işaret etti ve bu durumun istikrarsızlığa neden olabileceğini belirtti.

Musk'ın başlattığı bu çağrı, Demokratlar ve bazı Cumhuriyetçileri de endişelendirdi. Teknoloji milyarderi Musk'ın siyasi gücünü artırması, kendisini ve şirketlerini daha da zenginleştirecek politikalar için baskı yapacağı yönündeki eleştirileri beraberinde getirdi.

X platformunda da "Başkan Musk" en çok konuşulan başlıklardan biri haline geldi.

Trump ve ekibi NBC News'e yaptıkları açıklamada, Musk'ın bütçe tasarısını baltalamaktan tek başına sorumlu olduğu iddialarına karşı çıktı. Trump, Musk ile görüştüğünü söyledi ve "Ona benimle aynı fikirdeyse bir açıklama yapabileceğini söyledim. O, olaylara maliyet açısından bakıyor. Görüşleri benimle aynı doğrultuda ve çok doğru yolda " dedi.

REKLAM

ABD Kongresi, 1 Ekim 2024'te başlayan 2025 mali yılında hükümetin finansman yetersizliği nedeniyle kapanmasını önlemeye yönelik ilk geçici bütçe tasarısını eylül ayında onaylamıştı.

ABD Başkanı Joe Biden tarafından imzalanarak yürürlüğe giren geçici bütçe ile 20 Aralık'a kadar hükümete finansman sağlanması öngörülmüştü.

Söz konusu tarihe sayılı günler kala Cumhuriyetçiler ve Demokratlar, salı gecesi, hükümete 14 Mart'a kadar finansman sağlanmasını öngören yeni bir bütçe tasarısı üzerinde anlaşmıştı.

Ancak Trump'ın muhalefeti, tasarının, önemli bir etkiye sahip olduğu Cumhuriyetçilerin kontrolündeki Temsilciler Meclisi'nden geçmesini tehlikeye atarak hükümetin finansman yetersizliği nedeniyle kapanma riskini artırdı.

REKLAM

Amerikan kanunlarına göre Kongre, her yıl 1 Ekim'de başlayıp 30 Eylül'de sona eren mali yılın tümüne ilişkin bütçeyi zamanında onaylayamazsa bu gerçekleşene kadar geçen sürenin geçici bütçelerle kapatılması gerekiyor.

Bütçenin onaylanamadığı dönemlerde harcama yetkisini kaybeden federal hükümet, hayati hizmetler dışındaki tüm faaliyetlerine ara vermek zorunda kalıyor.

Bu süreçte, hayati olmayan hizmetlerde görevli kamu çalışanları zorunlu izne çıkarılırken, ABD ordusu, istihbarat kurumları, kamu hastanelerinde çalışan doktor ve hemşireler, havaalanları ve hapishanelerdeki güvenlik görevlileri gibi kamu çalışanları görevlerine devam ediyor. "Hayati personel" kategorisinde yer alan bu çalışanlar, kapanma dönemlerindeki maaşlarını genellikle Kongre yeni bir bütçe geçirene kadar alamıyor.