Enflasyonda meyve-sebze baskısı
Kasımda aylık enflasyon yüzde 2.24 olurken, gıda fiyatlarındaki artış yüzde 5.44'ü buldu. Gıda fiyatlarındaki artış son 2 aydır aylık enflasyonu geride bıraktı. Manşet yıllık enflasyon son 6 aydır düşüşünün sürdürürken yıllık gıda enflasyonu son 2 aydır yönünü yukarı çevirdi. Gıda fiyatlarındaki artışta kasımda sebze-meyve fiyatları ve yumurtaya gelen zamlar etkili oldu
Merkez Bankası enflasyonu düşürmek için sıkı para politikasını sürdürürken artık aralık ve ocak aylarında faiz indirimi beklenmeye başladı. Bu beklentinin doğmasındaki en önemli nedenlerden birisi manşet enflasyonun son 3 aydır yüzde 50'lik politika faizinin altında seyretmesi oldu.
TÜFE'deki yıllık artış eylülde yüzde 49.38, ekimde yüzde 48.58, son olarak kasımda ise yüzde 47.09'a geriledi.
Kasım enflasyonu beklentilerin hafif üzerinde gelirken bunda gıda fiyatlarındaki artış etkili oldu. Kasımda aylık enflasyon yüzde 2.24 olurken, gıda ve alkolsüz içecekler yüzde 5.10'luk fiyat artışıyla en yüksek aylık yükselişin kaydedildiği ana grup olarak öne çıktı.
Sadece gıda fiyatlarına bakıldığında ise aylık artış yüzde 5.44'ü buldu. Yani gıda fiyatlarındaki artış manşet enflasyonu 2.4'e katladı. Gıda enflasyonu 9 ayın zirvesine çıkarken benzer şekilde aylık TÜFE ile aylık gıda enflasyonu arasındaki makas da 3.20 puanla Şubat 2024'ten bu yana en yüksek seviyesine ulaştı.
YILLIK GIDA ENFLASYONU YÜKSELİŞTE
Son 2 aydaki yükselişlerle gıda enflasyonu yıllık olarak da yönünü yukarı çevirdi. Kasım itibarıyla TÜFE'deki yıllık artış 6 ay üst üste düşüş kaydetti. Ekim ayına kadar gıda enflasyonu da benzer bir seyir içerisindeydi. Ancak yıllık gıda enflasyonu ekim ve kasımda yönünü yukarı çevirdi.
Bunun yanında manşet enflasyon Nisan 2024'ten bu yana gıda enflasyonunun üzerindeyken kasım ayında tablo tersine döndü ve gıda enflasyonu TÜFE'nin 1.77 puan üzerine çıktı.
FAİZ KARARINDA DİKKAT ÇEKİLMİŞTİ
Merkez Bankası Para Politikası Kurulu (PPK) 21 Kasım'da faizi sabit bırakırken karar metninde "Temel mal enflasyonu düşük seyretmeye devam ederken, hizmet enflasyonunda iyileşmeye dair sinyaller belirginleşmiştir. Geçici arz koşullarına bağlı olarak işlenmemiş gıda enflasyonu yüksek seyrini sürdürmektedir" ifadeleriyle gıda fiyatlarının enflasyonda yarattığı yukarı yönlü baskıya dikkat çekmişti. 28 Kasım'da yayımlanan PPK özetinde de "Ekim ayında tüketici enflasyonu üzerinde gıda fiyatlarının etkisi öne çıkmıştır" ifadeleri yer almıştı.
TAZE SEBZELERDE AYLIK ARTIŞ YÜZDE 29.55
TCMB Başkanı Fatih Karahan son olarak İstanbul Sanayi Odası'nda yaptığı sunumda da ekim ayındaki gelişmelerde taze meyve-sebze fiyatlarının enflasyona etkisine dikkat çekmişti.
TÜİK'in bugün açıkladığı verilere göre kasımda da aylık olarak en yüksek fiyat artışının yaşandığı temel grup yüzde 29.55 ile patates hariç taze sebzeler oldu. Patates dahil edildiğinde ise sebzelerdeki genel artış yine yüzde 20.67 oldu. Yumurta fiyatları da kasım genelinde yüzde 14.10 yükseldi. Böylece yumurta kasımda fiyatı en çok artan 3. temel başlık oldu. Taze meyve fiyatları ise yüzde 4.01'lik artış ile manşet enflasyonu aşsa da sebzedeki artışın yanında buradaki yükseliş daha düşük kaldı.
TEPAV HESAPLAMASINDA REKOR KIRDI
Bunun yanında TEPAV'ın takip ettiği gıda enflasyonu da kasım da zirveye çıktı. TEPAV Gıda Fiyat Endeksi (TEGE) kapsamında 1-30 Kasım 2024 döneminde derlenen verilerle aylık gıda enflasyon oranı yüzde 3,39 olarak hesaplandı. Söz konusu değer, Mart 2024’ten beri hesaplanan TEGE’de
en yüksek aylık enflasyon oranına işaret etti.
TEPAV verilerine göre kasımda en çok yüzde 82.5 ile kırmızı lahananın fiyatı arttı. Bunu beyaz lahana ve patlıcan takip etti.
Buna karşılık kasımda limon, patates ve armut fiyatlarında gerileme yaşandı.
