Horlama neden olur? Horlamanın tedavisi nasıl olur?
Kadın, erkek, genç, yaşlı herkesin yaşayabileceği bir uyku sorunu olan horlama problemi, bazı insanlar için ciddi boyutlarda rahatsız edici bir duruma ulaşmış vaziyette. Öyle ki, geceleri kendi horlamalarına uyanan ve sürekli uykusu bölündüğü için ertesi günü halsiz ve yorgun olan insanlar var. Peki, horlama neden olur? Tedavi yöntemleri nelerdir? İşte detaylar...
Horlama sorunu, solunumu etkilemesi ve kaliteli bir uykuya engel olması nedeniyle kişinin gün içinde halsiz kalmasına neden olur. Peki, horlamanın nedenleri ve belirtileri nelerdir?
Horlama, genellikle uyurken kasların gevşemesi ya da hava yolunun belli ölçüde de olsa tıkanmasıyla beraber ortaya çıkan durumu ifade eder. Horlamayla beraber çıkan gürültülü ses ise hava yolunda yer alan dokuların birbirine değmesi neticesinde meydana gelen titreşimin doğal bir sonucudur. Yetişkinlerin büyük bir kısmında zaman zaman horlama kendini var edebilir ancak bunun belli bir süreklilik içinde kendini tekrar etmesi, önemli sağlık sorunları için bir referans oluşturabilir.
HORLAMANIN NEDENLERİ
Horlama birçok sağlık sorununa bağlı olarak gelişebilir. Genellikle horlama burun, ağız ve boğaz yapısının yanı sıra yaşam tarzı alışkanlıklarına da bağlı olarak gelişebilir. Kesik kesik başlayan horlama birden kesilip devam ediyorsa bu altta yatan hastalıklara bağlı gelişebilir. Bunun dışında kişi, gün içindeki yorgunluğuna da bağlı olarak horlayabilir.
Uzun dönem devam eden, kesik kesik bir anda nefes alma ile devam eden ve sürekli bir horlama söz konusuysa bu durumun mutlaka araştırılması gereklidir. Horlamanın bazı nedenleri ise;
- Burun, boğaz ve çene şekli ile ilgili sorunlar
- Uvula (halk arasında küçük dil olarak da bilinir) veya yumuşak damak şişmesi
- Bademciklerin ve adenoidlerin şişmesi
- Soğuk algınlığı veya alerji
- Aşırı kilo
- Alkol tüketimi
- Uyku ilacı almak
- Antihistaminik kullanmak
- Hamile olmak
- Uyuma şekli
- Yorgunluk
- Yüksek tansiyon
- Kalp hastalıkları
- Uyku apnesi
- Yeterince uyuyamamak
HORLAMA BELİRTİLERİ
Horlama, kendi başına bir belirti olarak görülür, fakat kimse sizi uyandırmadan kendi horlamanıza uyanıyorsanız bu en önemli belirtisidir. Özellikle kesik kesik nefes alırken nefesinizin kesildiğini hissederseniz veya çevrenizdekiler bu konuyla ilgili sizi uyarıyorsa bu da diğer önemli bir belirtisidir.
Horlama çok basit bir sorun gibi görülse de, altta yatan ciddi hastalıklara bağlı gelişebilir. Uzun süre devam eden horlama, dinlenme sonucunda geçmiyorsa veya kesik kesik ve birden nefes alarak devam ediyorsa kalp veya yüksek tansiyon gibi bazı hastalıklara bağlı gelişebilir.
Horlamanın bazı belirtileri ise;
- Sabahları hissedilen boğaz ağrısı
- Gün içinde yorgun hissetme
- Kan basıncını veya kan şekerini kontrol etmekte zorlanma
- Çarpıntı
- Uyumada zorluk çekme
- Geceleri nefes nefese uyanma
- Konsantrasyon bozukluğu
- Sinirlilik gibi durumlardır
UYKU APNESİ NEDİR?
Horlamanın en ağır formu, “tıkayıcı tipte horlama hastalığı”dır. ’’Uyku apnesi” olarak da bilinen bu hastalıkta; şiddetli horlama, nefessiz kalınan bir dönemle kesilmektedir. Bu sırada solunum tam durmuştur. 10 saniyenin üzerinde nefessiz kalma nöbetlerinin, bir saat içinde 7 defadan fazla görülmesi yaşamı ciddi şekilde tehdit eder. Bu durumda, hekim size bir uyku merkezinde inceleme yapılmasını önerir. Apneli şekilde horlama sırasında hastalarda saatte 30 ile 300 defa arasında tıkanmalara rastlanılır. Bu yaşanan durum, uykuda kan ve oksijen düzeyini yüksek oranda düşürür. Oksijenin düştüğü bu dönemde kalp, kanı daha çok pompalamak zorundadır. Bir süre sonra kalp ritmi bozulurken yıllar içinde yüksek tansiyon ve kalp büyümesi ortaya çıkar.
ÇOCUKLARDA UYKU APNESİ
Çocuklarda uyku apnesi, daha çok okul öncesi dönemde görülür. Farkına varılmazsa diş-damak yapısında bozukluklar, gelişme geriliği, çocukta boy ve kilonun yaşıtlarından geri kalması, okul başarısızlığı ve zihinsel gelişimde aksaklıklar gibi çok ciddi problemler ortaya çıkabilir. Bunlara ilave olarak davranış bozuklukları, hiperaktivite, geceleri yatağa işeme, kalp ve ritim bozuklukları görülebilir.
NEDEN ERKEKLER DAHA ÇOK HORLAR?
Kadınlarda ve erkeklerde yağlanma vücudun farklı bölgelerinde yoğunlaşmaktadır. Erkeklerde yağlanma daha çok boyun ve karın bölgesinde görülürken kadınlarda daha çok kalça kısmında görülür.
Yağ oranı fazla olan erkeklerde sırt üstü uyuma pozisyonunda karın bölgesindeki yağların diyafram üstündeki baskıyı artırması sonucu göğüs içi basınç artar. Durulan pozisyondan ötürü dilde arkaya kayar ve yutak çevresindeki alanı daraltır. Bu durum sonucunda da horlama meydana gelir.
UYKU POZİSYONLARININ HORLAMA ÜZERİNDEKİ ETKİSİ
Kimi uyku pozisyonları, kişinin gece boyunca normalden çok daha gürültülü bir şekilde horlamasına yol açar. Söz konusu durum bilhassa sırt üstü uyumayı benimseyen kişilerde gözlemlenir. Sırt üstü yatılması durumunda dil kökü aşağı kayar ve nefes yolunu daraltır.Doğru pozisyonda uyumak, kişinin hem daha az horlamasını hem de çok daha verimli bir şekilde nefes alabilmesini sağlar. Yan uyumak, horlamanın etkisini ve yoğunluğunu görece düşüren bir unsurdur. Uyku pozisyonunu ayarlamakta zorluk çeken kişiler, yan uyumaya zorlayan duruş alarmlarından, yatak tamponlarından, yatak başını yükselten ayarlanabilir yataklardan faydalanabilir.
HORMALA ÖNLEYİCİ ÖNERİLER
- Alınan fazla kilolar verilmeli ve iyi bir adale tonusu kazanmak için sportif bir yaşam biçimi seçilmelidir.
- Alkol alımı kısıtlanmalıdır.
- Uyku ilaçları, sakinleştirici ve antihistaminik denilen alerji ilaçlarının kullanımına apneyi artırabileceğinden dolayı dikkat edilmelidir.
- Uykudan 3-4 saat önce ağır yemekten kaçınılmalıdır.
- Aşırı yorgunluktan sakınılmalıdır.
- Sırt üstü pozisyonda uyuma yerine yana yatarak uyuma tercih edilmelidir.
HORLAMA TEDAVİSİ
Kronikleşen horlama problemi, özellikle de tıkayıcı uyku apnesi ile bir arada görüldüğünde mutlaka tıbbi tedavi gerektirir. Horlama tedavisinde yapılacak olan uygulamalar, hastanın yaşadığı sorunlar, sağlık durumu, obezite durumu ve horlama nedenine bağlı olarak değişkenlik gösterir. Fazla kilolar, solunum yollarının tıkanmasına neden olduğundan horlama sorununun başlıca nedenleri arasında yer alır.
Bu nedenle kilolu bireyler mutlaka bir diyetisyen kontrolünde zayıflama diyetine başlayarak ideal vücut kütlelerine ulaşmalıdır. Bunun yanı sıra yatma vaktine yakın alkol alımından kaçınılmalı, yeterli ve düzenli uyku uyumaya özen gösterilmelidir.
Sırt üstü yatmak, yer çekiminin de etkisiyle solunum yollarını daralttığından yan yatış pozisyonu tercih edilmelidir. Sinüzit, alerji veya yapısal bozukluk kaynaklı kronik burun tıkanıklığı söz konusu ise buna yönelik muayene ve tedavilere de hassasiyet gösterilmelidir.
