Fillerin farelerden korktuğu efsanesi nereden geliyor?
Çoğu insanın aklına kazınmış bilgilerden biri de fillerin farelerden korktuğudur. Bu devasa, tonlarca ağırlığındaki hayvanların minnacık farelerden korkması gerçekten de mümkün mü? İşte detaylar...
İnsanlar fillerin farelerden korktuğuna neden inanıyor? Çocukluğumuzda izlediğimiz çizgi filmlerde gösterilen fillerin farelerden korktuğu sahneler bilinçaltına işlemiş olabilir mi? İşte merak edilen soruların cevapları haberimizde...
FİLLERİN FARELERDEN KORKTUĞU DOĞRU MU?
TARİHSEL SÜREÇ
Kaynaklar bu görüşün kökenini MS 77'ye ve antik Yunan zamanına kadar dayandırmaktadır. Yerel bir masalda, bir fare bir filin hortumunun içine tırmanmış ve "onu çıldırtmış". İlk düşünüldüğünde, belki de bir filin hortumuna sığabileceği için bir fareden korktuğu düşünülebilir. Ancak sığması, bunun gerçekten olacağı anlamına gelmez. Bir farenin hortumunun içine tırmanması düşüncesi, bir fili bir fareden korkutmaya yeter mi?
Bazı insanlar öyle düşünüyordu. Daha sonra (1600'lerde) İrlandalı bir doktor fillerin farelerin hortumlarına tırmanıp onları boğacağından endişe ettikleri sonucuna vardı. Elbette, hipotezi doğru değildi ve sadece antropomorfizm yüzünden de değildi. Fillerin "endişeli" olmasının sebebinin, insanların sahip olduğu ve bir farenin hortumuna tırmandıktan sonra filin soluk borusuna ulaşmasını sağlayan temel küçük bir kapakçıktan yoksun olmaları olduğuna inanıyordu. Bunun böyle olmadığı sonradan kanıtlanmış olsa da, fillerin farelerden korktuğu görüşü hala yaygın olarak inanılıyor ve gülmek için kullanılıyor.
FARKLI GÖRÜŞLER VE İDDİALAR
Filler, karşılarına aniden çıkan farelerden ürkmekte ve bariz bir şekilde korku davranışı sergilemektedirler.
Fillerin korktukları şeyin farelerin kendisi olduğuna dair dikkate değer herhangi bir bulgu bulunmamaktadır. Aslen, fillerin aniden hareket eden diğer canlılardan genel olarak ürktükleri görülmektedir. Fillerin korkusunun nedeninin, farelerin hortumlarının içine kaçabilecek olması olduğu iddiası tamamen asılsızdır.
İDDİALARIN KÖKENİ
Bu iddia, temel olarak çocukları eğlendirmek amacıyla tezatlıklar yaratan çizgi film yapımcılarından doğmuştur. "Dumbo" isimli çizgi filmde de sıklıkla işlendiği gibi, fillerin fare gibi ufacık hayvanlardan korktukları iddiası ortaya atılarak, çocuklar eğlendirilmek istenmiştir.
DENEYSEL ÇALIŞMALAR
Bu iddiaya yönelik en net çalışmalardan birisi, Discovery Channel'ın meşhur mit avcıları (MythBusters) ekibi tarafından yapılmıştır. Ekip, filler bir noktadan geçerken, bir fare yerine bir taşı aniden hareket ettirdiklerinde, filler bu harekete herhangi bir tepki vermemiştir. Taş yerine, bir oyuk içine saklanan fareyi bıraktıklarında ise, fare aniden karşılarına çıkarıldığında filler bir anlığına ürkmüş ve yönlerini değiştirmişlerdir.
Ancak yapılan denemelerde, fillerin iddia edildiği gibi farelerden korkarak kaçışmadığını, sadece karşılarına aniden çıkan bir diğer hayvandan ürktükleri sonucuna varmışlardır. Hareket eden cismin fare olduğunu fark eden filler, pek de umursamadan yollarına devam etmişlerdir; kaçışmamışlardır. Ekip, fillerin kaçmamasına rağmen farelerden ürkmesinden ötürü bu duruma olası demektedirler.
KORKU MU REFLEKS Mİ?
Filler de, birçok diğer hayvan türü gibi ani etkilere ani tepkiler verecek reflekslere sahiptir. Fil, ne kadar cüsseli olursa olsun, normal bir şekilde ani etkilere refleksif tepkiler vermektedir. Ancak fil eğiticilerinin belirttiği gibi, fillerin doğal yaşamda -maalesef ki insan haricinde- hiçbir avcısı olmadığı için, ormanların korkusuz krallarıdırlar. "Ormanlar kralı" olarak bilinen aslanlar bile fillere saldırmaya kolay kolay cesaret edemezler.
Kaynak: evrimagaci/encyclopedia
