Gesi Bağları SİT alanı ilan ediliyor
Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, Kayseri'nin Melikgazi ilçesinde bulunan Gesi mahallesini koruma altına alıyor. Türkülere ve şiirlere konu olan Gesi Bağları'nda artık yeni yapılaşmaya izin verilmeyecek
Kayseri'nin Melikgazi ilçesinde bulunan Gesi Mahallesi'nde türkülere ve şiirlere konu olan, üzüm yetiştiriciliği yapılan Gesi Bağları, bölgede artan kontrolsüz şehirleşme nedeniyle yok olma noktasına gelmişti.
Bölgedeki üzün bağlarının yüzde 80'i yok olmuş; bağların bulunduğu bölge yapılaşmaya ve betonlaşmaya terk edilmişti. Bölgeyi korumak üzere, Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı harekete geçti. Bağların, endemik bitkilerin ve kule tipi güvercinliklerin yer aldığı Gesi Mahallesi koruma altına alınıyor. “Kesin korunacak hassas alan” olarak ilan edilecek bölge, yeni yapılaşmaya kapatılacak.
“GESİ BAĞLARINDA DOLANIYORUM”
Bir neslin diline pelesenk olan “Gesi Bağları” türküsü Gesi Mahallesi’ni şöyle anlatıyor:
Gesi bağlarını dolanıyorum
Yitirdim yarimi (anam) aranıyorum
Ağam sağlığına güveniyorum
Atma garip anam beni dağlar ardına
Kimseler yanmasın anam yansın derdime
Gesi'ye giderken tokaşdım daşa
Kardaş ekmeyini (Allah) kakallar başa
Yazılan yazılar gelirmiş başa
Ne diyim ağlayım ah alnımın yazısı
Gülmez ağlarımış gelinlerin bazısı
(ah ah)
Gözlerin gara da gaşların galem
Kime derdini yansam (Allah) acıyor alem
Orada yok muydu mürekkep galem
Yazayım der idim (anam) bir guru selam
DOĞAL SİT ALANI İLAN EDİLMİŞTİ
Kayseri Melikgazi Belediyesi daha önce Gesi Mahallesi ve Gesi Bağları’nı kültürel açıdan koruma altına almıştı. Bu alanın doğal yapısını bozmadan gelecek kuşaklara aktarılması amacıyla içinde botanik park alanı oluşturulmasına yönelik bir proje de başlatılmıştı. İçinde 740 dönümlük doğal koruma alanı bulunan bölge, bitki örtüsü ve florası açısından da bilimsel araştırmalara uygun bir niteliğe sahip.
Gesi Parkı içinde doğal ağaç çeşitleri, bitki çeşitleri, gül, doğal gölet, dere ve endemik gilaboru bitkisi bulunuyor.
Bölgede aynı zamanda güvercinlikler de yer alıyor. Gesi Güney mahallesinde bulunan, kaya oyma mekân ve güvercinlikler alanı da koruma altına alınacak.
Bir süre önce toplanan Kayseri Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu güvercinlikler olarak adlandırılan alanın birinci derece arkeolojik sit alanı ilan edilmesi talebinde bulunmuştu.
Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, bu bölgenin tamamını birinci derece arkeolojik sit alanı edecek ve bu bölge yapılaşmaya kapatılarak koruma altına alınacak.
Sadece Gesi Bağları’nda bulunan, “kule tipi” güvercinlikler, bağların ve bahçelerin ihtiyacı olan doğal ve kıymetli güvercin gübresinin birikmesini sağlamak üzere taştan örülerek yapılmış mimari yapılar olarak dikkat çekiyor.
“KESİN KORUNACAK HASSAS ALAN”
Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Tabiat Varlıklarını Koruma Merkez Komisyonunun Doğal Sit Alanları Koruma ve Kullanma Koşulları ilke kararına göre, koruma altına alınacak alanlar, "kesin korunacak hassas alan", "nitelikli doğal koruma alanı", "sürdürülebilir koruma ve kontrollü kullanım alanı" olarak sınıflandırıldı.
“Kesin korunacak hassas alanlar”, ulusal ve uluslararası öneme sahip tür, habitat ve ekosistemleri bünyesinde barındıran, biyolojik, jeolojik ve jeomorfolojik özellikleri açısından ekosistem hizmetlerine katkı sağlayan, insan faaliyetleri sonucu bozulma veya tahrip olma riski yüksek olan, bitki örtüsü, topografya ve siluetin korunması ve gelecek nesillere aktarılması gereken ve Cumhurbaşkanı Kararı ile ilan edilen kara, su ve deniz alanları olarak belirlendi.
Bu alanlarda; doğal afet durumunda gerekli acil müdahalelerde bulunulabiliyor ancak madencilik faaliyeti yapılamıyor. İlan edilen bu bölgelerden taş, toprak, kum alınamıyor. Ayrıca toprak, cüruf, çöp, sanayi atığı gibi malzemeler dökülemiyor.
Kesin korunacak hassas alanlarda koşulları, kapsamı, süresi Tabiat Varlıkları Koruma Bölge Komisyonlarınca belirlenmek şartıyla bilimsel amaçlı araştırma, eğitim ve izleme faaliyetlerine, bilimsel kazı, ortaya çıkarma ve koruma çalışmalarına, alanların korunmasına ve ıslah edilmesine yönelik bilimsel rapor sonucu teklif edilen projeler yapılmasına, güvenlik, uyarı ve bilgilendirme amaçlı levha ve işaretler konulmasına izin veriliyor.
Yine aynı şartlarda orman yangın yolu açılmasına, ormanların bakım ve onarımı, orman zararlıları ile mücadele edilmesi amacıyla çalışmalar yürütülebiliyor; anıt ağaç, grup tescilli ağaçlar ile tescili bulunmayan ağaçların ilgili kurumdan alınacak teknik rapor doğrultusunda bakımı gerçekleştirilebiliyor.
Bu alanlarda; ekolojik dengenin devamlılığı ve tozlaşmanın sağlanabilmesini destekleyen arıcılık faaliyetleri yapılabilecek, kuş gözlem kulesi kurulabilecek, Bakanlıkça gerekli görüldüğü takdirde bakım çalışmaları ve çevre temizliği yapılabilecek.
