Gıdadaki zehirli maddeler kanserojen mi?
İhraç edilen ürünlerdeki pestisit ve aflatoksin limit aşımı, sadece ihracat krizine değil, insan sağlığı için büyük risklere de sebep oluyor. Gıda Mühendisi Ebru Akdağ, yüksek miktarda pestisit alımının kanser, hormonal bozukluklar, Parkinson, bağışıklık sisteminin zayıflaması gibi ciddi sağlık sorunlarına yol açtığını; aflatoksinin ise karaciğer kanseriyle doğrudan ilişkili olduğunu söyledi. Habertürk'ten Demet Demirkır'ın haberi
Türkiye’den ihraç edilen ürünlerde yüksek miktarda pestisit kalıntısı (zirai ilaç) ya da aflatoksin (zehirli ve kanserojen madde) bulunması nedeniyle iade edilen ürünlerin sayısı giderek artıyor.
Bitki Bazlı Gıdalar Derneği Yönetim Kurulu Başkanı ve Gıda Mühendisi Ebru Akdağ, ürünlerin pestisit kalıntı seviyelerinin ihraç edilen ülkelerde belirlenmiş standartların üzerinde olmasının, en yaygın iade sebeplerinden biri olduğunu söyledi.
ÜRÜNLER DEPOLAMA VEYA TAŞIMA SÜRECİNDE BİLE ETKİLENEBİLİR
Akdağ, "Özellikle Avrupa Birliği sıkı gıda güvenliği standartlarına sahiptir. Ülkemizde de bulunan Türk Gıda Kodeksi Pestisitlerin Maksimum Kalıntı Limitleri Yönetmeliği, Avrupa Birliği örnek alınarak hazırlanmıştır. Ancak farklılıklar bulunabilmektedir. Ürünlerde kullanılan pestisitlerin maksimum kalıntı limitlerinin ilgili ülkenin belirlediği yasal sınırları aşması, ihracatın yapıldığı ülkelerde kullanılan pestisitin yasaklı olması, yapılan analizlerin ihracatın yapıldığı ülkenin standartlarıyla uyumlu olmaması, güvenilirliğinin farklılık göstermesi veya depolama veya taşıma süresince rüzgâr, su vb. yollarla çapraz bulaş olması pestisit kalıntılarının normalden fazla çıkmasına ve ürünlerin geri gönderilmesine yol açabilir" ifadelerini kullandı.
SAĞLIK RİSKİ VARSA...
Bunun dışında insan sağlığı için yüksek seviyelerde sağlık riski oluşturulabilecek ve ilgili ülkelerin belirlediği bulaşanlar limitlerinin aşılması halinde de bu ürünlerin iade edildiğini aktaran Akdağ, sözlerine şöyle devam etti: "Ülkemizde de bu bulaşanlar AB ile uyumlu, Türk Gıda Kodeksi Bulaşanlar Yönetmeliği ile iç piyasada kontrol edilir. Aşılması halinde her gün Tarım ve Orman Bakanlığı’nın sitesinde açıklanır."
PESTİSİT NE İŞE YARIYOR?
Pestisitler, böcekler, kemirgenler, mantarlar ve istenmeyen bitkiler (yabani otlar) dahil olmak üzere zararlıları öldürmek için kullanılan kimyasal bileşiklerdir. Dünya çapında 1000'den fazla farklı pestisit kullanıldığını söyleyen Akdağ, "Dünya Sağlık Örgütü'ne göre, pestisitler, sivrisinekler gibi hastalık vektörlerini öldürmek için halk sağlığında ve ürünlere zarar veren zararlıları öldürmek için tarımda kullanılır. Bitkiler, 30 bin ot türü, 3 bin solucan türü ve 10 bin bitki yiyen böcek türüyle rekabet etmelidir. Tehditler mahsuller tarladan çıktıktan sonra da durmaz; böcekler, küfler ve kemirgenler depolamada hasara yol açabilir. Pestisitler mahsullerin ömrünü uzatabilir ve hasat sonrası kayıpları önleyebilir" dedi.
YÜKSEK MİKTARDA PESTİSİT ALIMI KANSER VE PARKINSON GİBİ HASTALIKLARA YOL AÇIYOR
Pestisitin yüksek miktarda alınmasının çeşitli sağlık sorunlarına yol açtığının altını çizen Gıda Mühendisi Akdağ, sözlerini şöyle sürdürdü: "Yüksek miktarda pestisit alımı; mide bulantısı, baş dönmesi, kas kasılmaları ve solunum problemleri gibi belirtilere neden olabilir. Kronik olarak uzun vadede ise düşük seviyeli maruziyet bile kanser, hormonal bozukluklar, nörolojik hastalıklar (örneğin Parkinson) ve bağışıklık sisteminin zayıflaması gibi ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir."
AFLATOKSİN: BİRİNCİ SINIF KANSEROJEN
Aflatoksin ise baharatlarda, kuruyemiş ve kuru meyvelerde görülüyor. Aflatoksinin çeşitli küflerin ürettiği toksik bir madde olduğunu kaydeden Akdağ, "Özellikle sıcak ve nemli ortamlarda yetişen Antep fıstığı, mısır, incir, fındık, fıstık, badem gibi yemişlerde bulunabilir. Aflatoksin, karaciğer kanseriyle doğrudan ilişkilidir. Dünya Sağlık Örgütü tarafından "birinci sınıf kanserojen" olarak sınıflandırılmıştır" diye konuştu.
TÜRKİYE'YE GERİ GÖNDERİLEN BU ÜRÜNLERE NE OLUYOR?
5996 Sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı ve Yem Kanunu'na göre ilgili limitlerin aşılması halinde ürünlerin imha edildiğini söyleyen Akdağ, "İhracattan geri gönderilen ürünler, gerekçeleri göz önünde bulundurularak Bakanlık tarafından resmi kontrol sürecine tabi tutulmaktadır. Gümrük müdürlüğünün talebi doğrultusunda, il tarım ve orman müdürlükleri tarafından gerekli denetimler gerçekleştirilir. Bu denetimler kapsamında, iade edilen ürün ile ihraç edilen ürünün aynı olup olmadığı kontrol edilir. Ayrıca ürünlerde bozulma, küflenme ya da böceklenme gibi sorunların olup olmadığı detaylı bir şekilde incelenir. Yapılan kontroller sonucunda, mevzuata uygun bulunmayan ürünlerin ülkeye girişine, başka bir ülkeye gönderilmesine veya alternatif şekillerde değerlendirilmesine kesinlikle izin verilmez ve bu tür ürünler imha edilir" ifadelerini kullandı.
