Hal ekleri konu anlatımı: Örnekler ile ismin halleri ve hal-durum ekleri nelerdir?
Türkçede, isimleri isimlere, fiillere, edatlara bağlayan, diğer kelimelerle ilişki kurarak isimlerin cümlede görev kazanmasını sağlayan eklere hal ekleri adı verilmektedir. İsimlerin cümle içindeki alacakları görevleri ve anlamları belirleyen hal ekleri nelerdir? Bir diğer ismi de hal durum ekleri olan hal ekleri çekim eki midir? Ayrıntılar içeriğimizin devamında…
Yalın, belirtme, yönelme, bulunma ve ayrılma olarak toplam beş farklı şekilde bulunan ismin hal ekleri örnekleri nelerdir? İşte, tüm detaylarıyla hal ekleri konu anlatımı…
Hal Ekleri Nelerdir?
İsimleri isimlere, fiillere, edatlara bağlayan, diğer kelimelerle ilişki kurarak isimlerin cümlede görev kazanmasını sağlayan eklere ismin hâl ekleri denir. Yalın hal, belirtme hali, yönelme hali, bulunma hali ve ayrılma hali olarak beş farklı şekilde bulunan hal durum ekleri, isimlerin cümle içindeki görev ve anlamlarını belirtmekte kullanılır.
Hal ekleri konusunda öğrenciler tarafından merak edilen en önemli iki soru ise hal ekleri yapım eki midir ve hal ekleri çekim eki midir sorusudur. İsmin hal ekleri; yapım eki değil çekim ekidir.
Örnek:
Ev, okul, araba, sehpa, kapı, bardak, tahta vs.
Önemli Not: Birleşik kelimeler ve yalın eki almış kelimeler de ismin yalın halini değiştirmezler.
Örnek:
Kalemlik, akıllı, tanksavar, gecekondu vs.
Örnek:
Babam evi badana yaptıracak
Bu düşünceni kimseye anlattın mı?
Telefonumu suya düşürdüm.
Bahçedeki büyük odunu ikiye ayırdım.
Önemli Not: 3. tekil şahıs iyelik eki olan -i ve -si ekleri hal eki değildir:
Örnek:
(Onun) Kıyafeti kirlenmiş. – İyelik eki
Şu kıyafeti uzatır mısın? – Belirtme hal eki
Örnek:
Geç oldu, artık eve geçelim.
İstediğin kitapları masaya koydum.
Bahçeye çıkıp biraz oynayalım mı?
En sevdiğim sanatçı bugün İzmir’e geliyormuş.
Bahçedeki ağaçlara su verdin mi?
Önemli Not: Yönelme durum ekleri kimi zaman ‘’için edatı’’ kimi zaman da ‘’zarf tümleci’’ görevinde bulunabilirler.
Örnek:
Akşama kar bekleniyor. (Zarf Tümleci)
Ona (Onun için) bir hediye alacağım. (İçin edatı)
Örnek:
Babamda hiç para kalmamış.
Üniversite hayatı boyunca yurtta kaldı.
Çekmecede bulaşık süngeri var.
Örnek:
Gurbetten geleli henüz üç yıl oldu.
Ben dostumdan başkasına güvenmem.
Ağabeyim dün askerden döndü.
Yediğimiz yemekten hepimiz zehirlendik.
Bahçeden sandalyeleri getirir misin?
