İkinci el araçta 'uygun finansman' talebi
Kasım ayında otomobillere uygulanan ÖTV'de yapılan güncellemenin ardından, hareketliğin başladığı ikinci el otomotiv sektöründe, gözler kredi faiz oranlarına çevrildi. 2023'te pazardaki hareketliliğin devam edeceğini belirten sektör temsilcileri, yeni yılda bankaların kullandırdığı kredilerde faiz oranlarının ve vade sınırlamalarının yeniden gözden geçirilmesini umuyor. İkinci el otomobil pazarında yıl sonu beklentisi ise, sıfır otomobil satışlarının 10 katı olacak şekilde 6 milyonu aşkın satış adedine ulaşmak. Yiğitcan Yıldız yazdı...
Geride bırakmaya hazırlandığımız 2022 yılında otomotiv pazarı sıfır araç tedarikinde yaşanan sıkıntılar ve tüm dünyadaki enflasyonist ortam nedeniyle iniş ve çıkışların yaşandığı bir dönem geçirdi. Gelişmelerin ikinci el tarafında da etkileri görüldü.
Kasım ayında otomobillere uygulanan ÖTV'de yapılan güncelleme, sıfır otomobil tarafında hareketlilik yaşanmasına yol açtı. Fakat, pandeminin başından bu yana bayilerde araç bulma sorunun devam etmesi ise, tüketicinin ikinci el araca yönelmesine neden oldu.
Öyle ki, ODMD verilerine göre, Ocak-Kasım döneminde otomobil satışları yüzde 2.4 azalma ile 505 bin 886, toplam pazar ise yüzde 1 azalma ile 668 bin 63 adet seviyesinde gerçekleşti.
İkinci el araç satışları ise, aynı dönemde sıfır aracı 10'a katladı.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, Ocak-Kasım döneminde ikinci el araç piyasasında otomobil satışları yüzde 4.2 artarak 5 milyon 631 bin 862, toplam araç satışları ise yüzde 6.9 artışla 8 milyon 457 bin 722 oldu.
'FİNANSMAN SORUNU ÇÖZÜLMELİ'
Gelişmeleri değerlendiren Motorlu Araç Satıcıları Federasyonu (MASFED) Genel Başkanı Aydın Erkoç, ikinci el araç piyasasının bu yıl sıfır araca kıyasla daha iyi bir yıl geçirdiğini belirtti.
Erkoç, "Ekim ve Kasım aylarındaki düşüşler, yılbaşına doğru yerini yoğun bir talebe bıraktı, ikinci el araca yönelişte gözle görülür bir artış kaydedildi" dedi.
Erkoç, aralıkta ikinci el araç piyasasında gözle görülür bir hareketlenme olduğuna işaret ederek, "2022 yılının son günlerinde, ikinci el otomobil piyasasında belli bir canlanma yaşandı. Sıfır araçlarda ÖTV matrah indiriminin umulan ucuzlamayı yaratmaması ve devam eden arz sıkıntısı bunda etkili oldu" ifadelerini kullandı.
Erkoç, yüksek kredi faizleri ve vadelerin kısalığı nedeniyle finansmana erişim güçlüklerinin, ikinci el araç piyasasına olumsuz yansıdığını da vurgulayarak, sıfır araçlarda ÖTV indirimi beklentisinin yol açtığı bekleme eğiliminin de özellikle yılın ikinci yarısında satışları frenlediğini anlattı.
Sıfır araçta sorunlar çözülmedikçe ikinci elde fiyatların yükselmeye ve piyasanın daralmaya devam edeceği beklentisini ifade eden Erkoç, sektörün canlanması için bankaları verdiği kredi faiz oranlarının düşürülmesi ve vade sayılarının artırılması gibi daha kalıcı çözümler gerektiğini sözlerine ekledi.
FİYATLAR YIL BAŞINDAN BU YANA YÜZDE 40 ARTTI
Türkiye pazarına 2022'de giriş yapan ikinci el araç şirketi Carvak'ın CEO’su Mehmet Çelikol ise, yılın başından bu yana, ikinci el araç fiyatlarının yüzde 40’ın üzerinde arttığını belirtti.
Çelikol, 2022 yılı sonuna kadar, ülkemizdeki ikinci el otomobil alış/satış hacminin yıllık 6 milyon adetin üzerine ulaşacağını öngördüklerini ifade ederek, elektrikli araçlar pazarının 2023'te gelişmeye aday pazarlardan biri olduğunu söyledi.
Çelikol, "Son 5 yılda, ülkemizdeki toplam otomobil adetindeki büyüme oranı yıllık yüzde 3-4 bandında seyrederken, elektrikli ve hibrit araç kategorilerinde yüzde 100’ü aşan oranlarda yıllık büyüme gerçekleşti. Halen küçük bir pazar olsa da ülkemizde elektrikli araç pazarı ciddi bir gelişim içerisinde. Diğer yandan, ülkemizdeki elektrikli araç sayısı Almanya gibi gelişmiş ülkelere kıyasla aşağılarda. Almanya’da elektrikli araçlar pazarın yüzde 2.2’sini teşkil ederken, ülkemizde bu oran henüz yüzde 0.1 bile değil. 2023’de elektrikli araç pazarında önemli gelişmeler yaşanacağını, bunun ikinci ele de mutlaka yansımaları olacağını öngörüyoruz" dedi.
'HAREKETLİLİK 2023'TE DE DEVAM EDECEK'
Doğuş Otomotiv bünyesinde faaliyet gösteren ikinci el araç şirketi DOD'un Satış Müdürü Erol Gündoğan ise, pazarın yıla durgunlukla başladığını hatırlatarak, Kasım ayının son haftasında açıklanan ÖTV matrah güncellemesinin belirli modellerle sınırlı kalması nedeniyle fiyatlar üzerinde beklenen etkiyi yaratmadığına dikkat çekti.
Gündoğan, yine de pazardaki belirsizliğin sona ermesiyle hareketliliğin başladığını belirterek, taleplerini öteleyen veya ÖTV indirimi bekleyen tüketicilerin sıfır araçlardaki tedarik sorunu nedeniyle ikinci el otomobil satın almaya yöneldiğini aktardı.
Gündoğan, hareketliğin aralık ayında da devam ettiğini bununla birlikte toplam pazarın bir önceki yıla oranla yaklaşık yüzde 5.5 artışla 6.3 - 6.4 milyon adet seviyesinde kapanacağını öngörüyoruz" dedi.
Erol Gündoğan, kredi kullanım maliyetlerinin yüksekliği, krediye ulaşılabilirliğin ise düşük olması, dünyanın içinde bulunduğu enflasyonist ortam sonucu otomobil fiyatlarının her geçen gün yükselmesi gibi etkenlerin satışları olumsuz etkilediğini de aktararak, "Hem sıfır araç pazarında yaşanan tedarik kısıtları, hem de temmuz ayından bu yana ötelenen talepler ile birlikte 2023 yılında ikinci el pazarında hareketlilik devam edecektir. Özellikle tüketicilerin uygun maliyetli krediye ulaşımı konusunda yaşadığı engeller ortadan kaldırılırsa pazarın ilk 6 ay sonunda 3.5-4 milyon adet seviyesinde olacağını öngörüyoruz" öngörülerini paylaştı.
'2023'TE ŞARTLARIN KOLAYLAŞMASINI UMUYORUZ'
Yılın son günlerinde pazarın hareket kazandığını ifade eden Otomerkezi.net CEO'su Muhammed Ali Karakaş ise, "ÖTV matrah düzenlemesinin açıklığa kavuşması, kısa vadede yeni bir düzenleme gelmesinin çok mümkün olmadığı yönünde tüketici nezdinde oluşan düşünce, sektörde ciddi bir hareketliliğin başlamasına neden oldu. Vatandaşımızda enflasyonist ortam sebepli bugün almadığı aracı yarın daha yüksek bir fiyata alacağı kanaati hakim" dedi.
Karakaş, fiyatlarda ciddi azalma olmadığı gibi yüzde 2.5-yüzde 3.5 oranında artış gözlemlediklerini ve sıfır km araçta arzın yetersiz oluşunun da bu süreçte etkili olduğunu bildirdi.
Tüketicinin kredilerinde sorunları yaşandığını da dile getiren Karakaş, "Kredi taksit sayısının düşürülmesi, faiz oranlarının hala yüksek olması, araç edinirken tüketicinin yüzde 67’sinin kredi kullandığı ortamda bir takım yeni düzenlemelerin gelmesini zaruri kılmaktadır. Umudumuz, 2023 yılında satın alma şartlarının kolaylaşacağı, düşük kredi faiz oranları ve uzun vadeler ile destekleneceği, ihtiyaç ve amaçlara yönelik bir yıl olacağıdır" dedi.
