Klostrofobi nedir? Klostrofobi belirtileri nelerdir?

Bazı kişiler kapalı alanlara girdiklerinde içten içe baskı ve şiddetli nefes darlığı gibi sorunlarla karşılaşabilir. Kapalı alanda kalma korkusu gibi durumlarla başa çıkmak için kullanılan çeşitli yöntemler vardır. Bu yöntemler, klostrofobi semptomlarını hafifleterek kişilerin günlük yaşamlarını daha konforlu hale getirmelerine yardımcı olabilir. İşte o yöntemler...

Giriş: 01.02.2025 - 15:30 Güncelleme: 01.02.2025 - 15:30

Klostrofobi, pek çok kişinin yaşadığı kapalı alan korkusu olarak bilinir. Genellikle asansör gibi kapalı ve dar yerlerde kişileri daha çok etkileyen baskılayıcı bir durumdur.

Kapalı alan korkusu, kısaca kişinin kendi imkânlarıyla çıkamayacağı kadar kapalı ve dar bir alanda kalma korkusudur. Kişi, bu alanda kalarak ne yaparsa yapsın dışarı çıkamayacağını düşünür. Bu durumdaki kişiler yoğun kaygı ve endişe yaşarlar. Klostrofobisi bulunan kişiler, bazı durumlarda kontrolü kaybederek tamamen kaygı odaklı hale gelebilirler.

Çocukluk ya da ergenlik döneminde yaşanan travmatik bir olay klostrofobi gelişimine neden olabilir. Asansör gibi dar bir yerde sıkışıp kalmak, kapalı bir odada kilitli kalmak bu duruma örnek verilebilir.

REKLAM

Çocukluk döneminde ebeveynlerin kapalı ve kalabalık ortamlardan korkması durumunda çocuk da benzer korkular geliştirebilir.

GPM6A genindeki mutasyonlar klostrofobiye sebep olabilir. Özellikle ebeveynlerinde kapalı alan korkusu olan kişilerin bu hastalığa sahip olma oranı oldukça yüksektir.

Beynin temporal lobunda yer alan amigdala, çevresel tehlikelere karşı tepki vermemize yardımcı olur. Bu bölge klostrofobik kişilerde aşırı aktifleşerek kapalı alanlarda yoğun korku ve endişe hissetmesine yol açabilir.

Kapalı alanda kalma korkusu, kişinin dar ve çıkmak istediği her an hemen çıkamayacağı alanlara girmesi sonucu tetiklenebilir.

REKLAM

Klostrofobiyi ne tetikler?

- Yeraltı tüneli,

- Asansör,

- Dar ve küçük arabalar,

- Sualtı mağaraları ve mağaralar,

- Metro, tren, minibüs ve otobüs gibi toplu ulaşım araçları,

- Umumi tuvaletler,

- Bodrum katlar ve mahzenler,

- Penceresiz odalar,

- Döner kapılar,

- Yer altı şehirleri,

- MR Cihazı,

- Tüneller klostrofobiyi tetikleyen faktörler arasında yer alır.

Küçük ve dar alanlar kişide sanki tabuta girmiş etkisi yaratabilir. Yeraltı metro araçları, kişinin su altında kalıp yeryüzüne çıkamayacağı hissine kapılmasına yol açabilir. Karanlık odalar, sanki bir yere hapsolmuş ve dışarı çıkamayacakmış hissi yaratabilir. Bu nedenle klostrofobisi olan kişiler bu ortamlara kolay kolay giremezler. Girmek zorunda kalsalar bile yoğun bir stres ve kaygı yaşarlar.

Klostrofobiyi teşhis etmek için çeşitli yöntemler kullanılır. Uzman terapistler en doğru şekilde teşhis koyabilmek için şu adımları takip edebilir:

REKLAM

- Semptom ve öykü değerlendirmesi: Kapalı alanda kalma korkusu olan kişilere geçmişte benzer durumlarla karşılaşıp karşılaşmadığına dair sorular sorulabilir.

- Fiziksel ve ruhsal değerlendirme: Semptomları değerlendirmek için fiziksel muayene ve ruhsal değerlendirme yapılabilir.

- DSM-5 Tanı Kriterlerine göre değerlendirme: Kişi DSM-5 tanı kriterlerini taşıyorsa klostrofobi tanısı konulabilir.

- Derin nefes egzersizleri klostrofobik duygularınızı kontrol altında tutmanıza yardımcı olabilir.

- Meditasyon, yoga ve progresif kas gevşetme teknikleri zihni sakinleştirmeye ve bedenin gevşemesine yardımcı olabilir.

- Diyet yapmak ve düzenli uyku uyumak vücuttaki gerilimi azaltarak panik atak riskini azaltabilir.

- Klostrofobik durumlarda rahatlatıcı bir yer hayal etmek anksiyeteyi azaltabilir.

- Rahatlatıcı müzikler dinlemek de gevşemenize yardımcı olabilir.

- Sağlıklı yaşam tarzına sahip olmak panik atakları önlemenize yardımcı olabilir.

“Kapalı alan korkusu nasıl geçer?” sorusuna cevap arıyor olabilirsiniz. Yaşam kalitesini olumsuz yönde etkileyen kapalı alan fobisi için çeşitli tedavi yöntemleri vardır. Uygun bir tedavi yöntemiyle kapalı alan fobisiyle başa çıkmak mümkündür. Kapalı alan korkusu tedavi yöntemleri şu şekilde sıralanabilir:

- Maruz kalma tedavisi: Bu tedavi yönteminde kişi kademeli bir şekilde klostrofobik durumlara maruz bırakılır. Kişi zamanla klostrofobik tepkilerini kontrol etmeyi öğrenebilir.

- Bilişsel davranışçı terapi: Uzman bir terapist korkunuzu harekete geçiren düşünceleri açığa çıkararak bunlarla başa çıkmanız stratejiler geliştirmenize yardımcı olur.

- Sanal gerçeklik (VR): Bu tedavi yöntemi maruz bırakma terapisine alternatif bir yöntem olarak kullanılabilir. Asansör ve MRI gibi dar alanlar sanal gerçeklik gözlüğü aracılığıyla simüle edilir. Bu sayede kişi korkularıyla yüzleşme fırsatı bulabilir. Uzmanlar tarafından kontrol edildiği için son derece güvenli ve başarılı bir tedavi yöntemidir.

- Tıbbi tedavi: Klostrofobi semptomlarını azaltmak için antidepresan veya anksiyolitik ilaç tedavisi verilebilir.