Murabba nedir? Nazım biçimi olan murabba ne demek, özellikleri ve örnekleri neler?

13. yüzyılda başlayıp 19. yüzyıla kadar devam eden Divan edebiyatında birçok farklı nazım biçimi kullanılmıştır. Bu nazım biçimleri, dizelerin yapıları, aruz ölçüleri, kafiye düzenleri ve şiirde işlenen konulara göre ayrılırlar. Peki bu nazım biçimlerinden biri olan murabba nedir? Murabba nazım biçiminin özellikleri nelerdir? Bu soruların cevaplarını ve murabba örneklerini sizler için hazırladık.

Giriş: 23.11.2023 - 17:35 Güncelleme: 23.11.2023 - 17:35

Sözlük anlamı “Divan şiirinde, dörder mısralık bendlerden oluşan musammat nazım şeklindeki manzume.” olan murabba, divan edebiyatının nazım biçimlerinden biridir. Murabba, İran edebiyatından edebiyatımıza geçmiş bir türdür. Rubai, tuyuğ ve şarkı gibi diğer divan edebiyatı nazım biçimlerinin birimi olan dörtlüklerle yazılır. Divan edebiyatında 15. Yüzyılda Ahmed Paşa tarafından kullanılan murabbanın, Tanzimat dönemindeki temsilcisi Namık Kemal’dir.

Murabba Nedir?

Dörtlüklerle kaleme alınan murabba, divan edebiyatının diğer nazım biçimleri gibi aruzla yazılır. Edebiyatımıza İran edebiyatından geçmiştir. Dörtlük yani bent sayısı 3 ile 7 arasındadır. Yapısal özellikleri divan edebiyatının diğer nazım biçimlerinden olan tuyuğ ve rubaiye benzese de hem bent sayısı hem de dil bakımından tuyuğ ve rubaiden farklıdır. Murabba’da kullanılan dil edebi, ağır ve ağdalı bir dildir.

REKLAM

Murabba Özellikleri nelerdir?

Murabbanın nazım birimi dörtlüktür.
İlk dörtlük kendi içinde kafiyelidir. Geri kalan dörtlüklerde ise 4. dize, ilk dörtlük ile kafiyelidir.
Kafiye düzenleri aaaa, bbba, ccca … şeklindedir.
İlk dörtlüğü kafiyeli olmayan veya sonraki dörtlüklerde kafiyesi tekrarlanmayan murabbalar da mevcuttur.
Dörtlük yani bent sayısı 3 ile 7 arasındadır.
Aruz ölçüsüyle yazılır. Belirli bir kalıp sınırlaması yoktur.
Murabba, İran edebiyatından Türk edebiyatına geçmiştir.
Murabbalar, son dizelerin tekrar etme durumuna göre isimlendirilir. Dördüncü dizelerin nakarat olarak tekrar ettiği murabbalara “mütekerrir murabba”, tekrarlanmayan murabbalara “müzdeviç murabba” denir.
Murabbalarda bir konu sınırlaması olmamakla beraber övgü, yergi, manzum, mektup ve mersiye yazılırken sıklıkla murabba kullanılmıştır.
Murabbalar, halk edebiyatındaki koşmalara benzediğinden divan şairleri tarafından yaygın bir şekilde kullanılmıştır.
yüzyıldan sonra yazılan murabbaların büyük bir kısmı bestelenmek amacıyla söylenmiştir.
Murabbada kullanılan dil ağır ve ağdalıdır.
yüzyılda Ahmed Paşa tarafından kullanılmıştır.
Aşki, Muhibbi, Taşlıcalı Yahya Bey, Fuzuli ve Hayreti en iyi ve önemli şairlerindendir.
Tanzimat döneminde Namık Kemal çok sayıda murabba kaleme almıştır.