Çalışan öğrenciler geriye dönük yetim aylığı alabilecek
Anne veya babasının ölümünden dolayı yetim aylığı alan kız veya erkek çocukların, 4/a statüsünde çalışmaya başladıkları anda aylıkları kesiliyordu. Çalıştığı sonradan tespit edilenlerden ise yersiz ödenen yetim aylığı geriye dönük isteniyordu. Bu konuda çok önemli bir yasa değişikliği yapıldı. 27 Mart 2018 tarihindeki değişiklik uyarınca, 4/a statüsünde çalışmak, öğrenim devam ettiği sürece yetim aylığı alınmasına engel teşkil etmeyecek. Hak sahibi gençlerin geriye dönük yetim aylıkları da ödenecek. 4/a'lı çalıştığı için yetim aylığı kesilenler bu haktan nasıl yararlanacak? Öğrenciliği sona erenler geriye dönük aylık talep edebilecek mi? Yeniden aylık bağlatmak için ne yapmak gerekiyor? Habertürk'ten Ahmet Kıvanç, bu soruların yanıtlarını ele aldı.
Çocukların anne veya babasından dolayı ölüm aylığına hak kazanabilmesi için Türkiye’de veya yabancı bir ülkede sigortalı olarak çalışmaması, kendi sigortalılığı nedeniyle gelir veya aylık bağlanmamış olması gerekiyor.
Çalışma konusunda bazı istisnalar da bulunuyor. Ceza ve tutukevlerindeki atölyelerde çalışanlar, Mesleki Eğitim Kanunu kapsamında işletmelerde mesleki öğrenim görenler, Yükseköğretim Kanunu kapsamında aylık brüt asgari ücretin altında ücretle çalışanlar ile Türkiye İş Kurumu’nun düzenlediği kurslara katılanlar ölüm aylığı alabiliyor.
ÖĞRENCİ İKEN ÇALIŞANLARA GERİYE DÖNÜK ÖDEME
Yetim aylığı almakta iken bir işte çalışmaya başlayanlar, öğrenimleri devam ediyor olsa bile aylıkları kesiliyordu. Habertürk’ten Ahmet Kıvanç’ın haberine göre, bu konuda önemli bir değişiklik yapıldı.
Yasa değişikliği uyarınca, 27 Mart 2018 tarihinden geçerli olmak üzere, öğrenciliği devam eden çocukların 4/a sigortalı (işçi) olarak çalışmaları, ölüm aylığı almalarını engellemiyor. Alınan ücretin ne kadar olduğu fark etmiyor.
Yabancı bir ülke mevzuatına göre çalışan öğrencilere ise eskiden olduğu gibi ölüm aylığı bağlanmayacak. Öğrenimleri devam ederken, sigortalı bir işte çalıştığı için önceki yıllarda yaptığı ölüm aylığı başvurusu reddedilen veya aylığı kesilen kız veya erkek çocuklar, yeniden başvuru yapabilecek.
Bunlara 1 Nisan 2018 tarihinden geçerli olmak üzere, geriye dönük ölüm aylığı ödenecek. 27 Mart’tan sonra mezun olmuş kişiler de bu tarih ile mezun oldukları tarih arasındaki süreye ait ölüm aylığını alabilecekler. Örneğin temmuz ayında mezun olan bir öğrenci nisan-temmuz aylarını kapsayan 4 aylığı alacak.
BEŞ YILLIK ZAMAN AŞIMI
SGK’dan zamanında alınmayan gelir ve aylıklar için 5 yıllık zaman aşımı uygulanıyor. Hak sahibi gençler, beş yıl içinde başvurdukları takdirde geriye dönük aylıklarını alabilirler. 4/a statüsünde çalışan öğrenciler lise ve dengi okulda 20 yaşını, üniversite öğreniminde ise 25 yaşını dolduruncaya kadar ölüm aylığını almaya devam edebilecekler.
EVLENMİŞ KIZ ÇOCUKLARINA ÇEYİZ YARDIMI
27 Mart 2018 tarihinden önce 4/a kapsamında sigortalı olarak çalışmaya başlaması nedeniyle yetim aylığı kesilen bir kız çocuğu, örneğin 29 Kasım 2018 tarihinde öğreniminin devam ettiğini belirterek aylık talebinde bulunmuş olsun. Bu kız çocuğu 1 Temmuz’da da evlenmişse, öncelikle 1 Nisan -31 Temmuz dönemi için kendisine yetim aylığı bağlanacak. Yazılı talepte bulunması koşuluyla, evlenmiş olduğu için kendisine 24 aylık yetim aylığı tutarında da çeyiz yardımı (resmi adıyla evlenme ödeneği) yapılacak.
Diğer taraftan, 27 Mart 2018 tarihinden önce ölüm aylığı almakta iken aynı zamanda 4/a’lı olarak çalıştığı sonradan tespit edilen kişilere yapılan yersiz ödemeler ise faiziyle birlikte tahsil edilecek.
