ABD'de seçimlere artık sayılı gün kaldı. 5 Kasım Salı günü ABD'nin yeni başkanı seçilecek. Ancak bu seçimle birlikte sadece siyasi alanda değil ekonomi dünyasında da önemli değişiklikler yaşanacak. Koltuğa oturacak başkana göre karlı çıkacak sektörler ve şirketler olabileceği gibi kaybedenler de olacak.
➔Cumhuriyetçi aday Donald Trump ve Demokrat aday Kamala Harris’in hem temel ekonomik konularda hem de değişik sektörler üzerinde farklı etkide bulunması bekleniyor.
➔S&P 500 Endeksi bu yıl yüzde 22,5 fazla artış göstererek endeksin 2023'te elde ettiği başarıyı tekrarladı. Nasdaq bu yıl yüzde 25 yükselirken, Dow Jones da yüzde 12’lik bir artış kaydetti.
➔ABD endekslerinin başkanlık kampanyası boyunca yükselişe geçmesi, rallinin hangi adayın kazanacağına bağlı olarak devam edip etmeyeceğini daha kritik hale getiriyor.
➔Uzmanlar yaptıkları açıklamalarda piyasalar bakımından genel olarak iyimser bir tablo çiziyor.
➔Yetkililer ister Trump ister Harris olsun piyasaların seçim sonrası muhtemelen daha yüksek hareket edeceğini söylüyor ama geçmişe göre primlerde belli bir azalma da öngörülüyor.
➔Her adayın politikalarının hem şirketler hem sektörler üzerinde farklı etkiler yaratacağından bu durum sürprizlere açık ve riskleri de içinde barındırıyor.
TRUMP’IN ETKİLEYECEĞİ SEKTÖRLER
➔Enerji: Trump'ın yurtiçi petrol ve doğalgaz üretiminde artışa öncelik vermesi bekleniyor. Bu başta Exxon ve Chevron gibi enerji devlerine yaraması bekleniyor. Ancak orta vadede üretimin artması ham petrol fiyatlarında düşüşe yol açma ihtimali olduğu için enerji hisseleri beklendiği kadar artmayabilir.
➔Savunma: Lockheed Martin, General Dynamics, RTX Corporation ve Northrop Grumman gibi savunma hisselerinin, sektörü destekleyen harcama politikaları nedeniyle gelişmesi bekleniyor.
➔Finans: Trump’ın sürekli savunduğu çok düşük faizli ve deregüle edilmiş bir finans dünyası fikri JPMorgan Chase, Bank of America ve Goldman Sachs gibi bankaları destekler.
➔Teknoloji: Trump eski ekonomi insanı olduğu için geleneksel olarak teknoloji dünyası ile arası pek iyi değil. Ancak tam da bu iş için seçtiği başkan yardımcısı ona bu alanda destek verecek.
➔Diğer yandan Çin ile yaşanabilecek potansiyel ticaret savaşları, Apple ve Nvidia gibi küresel tedarik zincirlerine sahip şirketlere zarar verebilir. Serbestleştirme ve kurumlar vergisi indirimi ise Oracle ve Cisco gibi güçlü iç pazarlara sahip teknoloji devlerine fayda sağlayabilir.
➔Otomotiv: Yerli markalar Ford ve General Motors gibi iç pazara güçlü bir şekilde bağlı olan üreticiler destek görebilir. Elektrikli araç segmentinde Tesla, Elon Musk'ın Trump'ın seçim kampanyasına verdiği güçlü destek sayesinde yükselişe geçebilir.
HARRİS’TEN ETKİLENECEK SEKTÖRLER
➔Kamala Harris muhtemelen Biden yönetiminin birçok politikasını devam ettirecek.
➔Temiz enerji ve Elektrikli otolar: Harris'in başkanlığı muhtemelen ABD’li elektrik araç üreticileri ve güneş enerjisi sektörlerinde yenilenebilir enerji şirketlerini teşvik edecektir. Harris’in kaya gazı tekniğini yasaklama ve elektrikli araçlar için şarj ağlarının arttırılması gibi iddialı temiz enerji politikalarını da destekleyebilir.
➔Sağlık Hizmetleri: Harris’i bu alanda büyük bir savaş bekliyor. Başkan olması halinde uygulaması vaat ettiği sağlık sigortası reformu ve ilaç fiyatı müzakereleri alanında önemli gelişmeler yaşanabilir.
➔Teknoloji: Harris, yapay zeka düzenlemesi konusunda istekli bir duruş sergiledi. Ancak fazla düzenleme ve sınırlama büyümeyi etkileyebileceğinden başta Nvidia ve Palantir gibi yapay zeka devleri kötü etkilenebilir. Hatta borsalarda dalgalanmalar gündeme gelebilir.
➔Altyapı: Kamala Harris'in zaferi muhtemelen iklim ve modernizasyon girişimlerinin bir parçası olarak yeşil enerji, ulaşım ve geniş bant genişlemesi yatırımlarını artırabilir.
TRUMP’IN VERGİ SİLAHI
➔Trump ilk döneminde imzalanan kurumlar vergisi kesintilerinin 2025'te aşamalı olarak sona ermeye başlamasıyla birlikte yasalaştırılacağı sözünü verdi. Kongre tarafından onaylanması ve yasalaşması halinde, vergi kesintileri, federal kurumlar tarafından 2025 yılında ele alınması beklenen deregülasyonların da gündemini oluşturacak.
➔Düşük kurumlar vergisi oranları ile gevşek düzenlemelerin birleşiminin şirket kârlarını artırması ve borsayı yukarılara taşıması muhtemel.
➔Ancak bu yükselişin kısa vadeli olacağını düşünenler de var. Bu kesim alınacak popülist kararların piyasa performansını da tehdit edebileceğine işaret etti.
➔Diğer yandan Trump'ın Biden yönetiminde yürürlüğe giren mali teşvikleri kaldırması durumunda yenilenebilir enerjiye odaklanan firmaların zarar görebileceğini ve borsanın bundan kötü etkileneceğini düşünüyor.
➔Kampanya süresince Trump, ithal edilen tüm mallara, AB’den geleceklere yüzde 20, Çin’den geleceklere ise yüzde 60’a varan gümrük vergileri uygulayacağını söyledi. Vergi oranlarındaki indirimin de gümrük vergilerindeki bindirimle karşılanacağı hesapları yapılıyor.
➔Fakat böyle bir politikanın tüketici fiyatlarını artırıcı yönde etki yapacağı açık. İthal malların maliyeti gümrük vergisi oranında artacak. İthalat yerine yurtiçinde üretim yapılması ise çok daha maliyetli. İthalatı en ucuz olan yerden yaparken üretimi dünyanın en büyük ekonomisinde yapmanın bedeli yüksek.
➔Trump ayrıca milyonlarca kaçak göçmeni sınır dışı etme planlarını da dile getirdi. Bu da gerçekleşirse canlı seyreden ABD ekonomisinde işgücü sıkıntısına yol açabilir ve ücretler üzerinde yükseltici yönde baskı yapabilir.
HARRİS’İN BORSALARA ETKİSİ
➔Başkan Joe Biden döneminde olduğu gibi Harris’in seçilmesi halinde de hisse senedi fiyatlarının muhtemelen artacağını, ancak kurumlar vergilerindeki olası bir artışın ve güçlü düzenleyici uygulamaların kazanımları sınırlayabileceğini savundu.
➔Şirketlere halen yüzde 21'lik federal vergi oranı uygulanıyor. Harris bu oranı yüzde 28'ye çıkarmayı hedefliyor.
➔Uzmanlar böyle bir vergi artışının şirket kârlarını kötü etkileyeceğini ve endeksleri baskı altına alacağını belirtiyor.
➔Vergi artışı her ne kadar kamu maliyesi bakımından olumlu bir adım olsa da borsa performansının ve piyasaların siyasi otorite üzerindeki sınırlı kontrolü göz ardı edilemez.
➔Bu nedenle uzmanlar Demokratların veri artışı konusunda çok ısrarcı olmayacakları görüşünde.
ENFLASYON HALLEDİLDİ GİBİ
➔Harris başkanlık koltuğuna oturur oturmaz ilk yapacağı işin çalışan ailelerin yiyecek ve barınma masraflarını azaltmaya çalışmak olacağını söyledi.
➔Bakkaliye ürünlerinde fiyat şişirmeyi yasaklamayı, ilk kez ev satın alacaklara yardım etmeyi ve konut arzını artırmaya yönelik teşvikler sağlamayı vaat ediyor.
➔Trump ise enflasyonu sona erdirme ve “Amerika'yı yeniden uygun fiyatlı hale getirme" sözü verdi.
➔Ayrıca daha fazla petrol sondajı ile enerji maliyetlerini düşürüp enflasyonu bitireceğini ileri sürdü.
➔Belgesiz göçmenleri sınır dışı edip konut üzerindeki baskıyı hafifleteceğini söyledi.
VERGİLER: DAHA AÇIK BÜTÇEYE DOĞRU
➔Harris, büyük işletmelere ve yılda 400 bin dolar kazanan Amerikalılara yönelik vergileri artırmak istiyor.
➔Ancak aynı zamanda çocuklar için vergi kredilerinin genişletilmesi de dahil olmak üzere ailelerin üzerindeki vergi yükünü hafifletecek bir dizi önlemi duyurdu.
➔Sermaye kazançları vergisi konusunda yüzde 23,6'dan yüzde 28'e varan artışa gidecek.
➔Trump, çoğunlukla zenginlere yardımcı olan 2017 kesintilerinin uzatılması dahil olmak üzere trilyonlarca dolar değerinde bir dizi vergi indirimi öneriyor.
➔Bunların bedelini daha yüksek büyüme ve ithalata uygulanan gümrük vergileri yoluyla karşılayacağını söylüyor.
➔Analistler her iki adayın da vergi planının bütçe açığını artıracağını ancak Trump'ın planının daha da artacağını savunuyor.
TİCARETTE KORUMACI EĞİLİM
➔Harris, Trump'ın ithalata gümrük vergisi getirme yönündeki kapsamlı planını eleştirerek, bunun çalışan ailelere yönelik ulusal bir vergi olduğunu ve bu verginin her haneye yılda 4 bin dolara mal olacağını söyledi.
➔Biden-Harris yönetiminin elektrikli araçlar gibi bazı Çin ithalatlarına uyguladığı tarifeleri sürdürerek ithalatın vergilendirilmesinde daha planlı bir yaklaşıma sahip olması bekleniyor.
➔Trump kampanyasında gümrük tarifelerini merkezi bir taahhüt haline getirdi.
Çoğu yabancı ürüne yüzde 10-20 oranında yeni gümrük vergileri ile karşılaşacak. Çin'den gelenlere ise çok daha yüksek tarifeler uygulanacak.
➔Ayrıca şirketlere daha düşük kurumlar vergisi oranı vaat ederek mal üretmeleri için ABD'de kalmaya ikna edecek.
