Hem psikolojik rahatsızlık arttı hem de antidepresan kullanımı
Türkiye'de antidepresan kullanımı arttı. Bu ilaçlar gereksiz mi kullanılıyor?
Şükran ÖZÇAKMAK/İSTANBUL
Sağlık Bakanlığı istatistiklerine göre 2009-2013 yılları arasında psikolojik rahatsızlıklar nedeniyle doktora başvuran kişi sayısı 3 kat artarak 3 milyondan 9 milyona çıktı. 2013 yılında, yalnızca İstanbul’da 6 milyon 736 bin 378 kutu antidepresan kullanıldı. İstanbul’da son 4 yılda hastaneye başvuranların sayısı 6 kat artarken bu sayı Ankara’da daha fazla. En az antidepresan ilaç tüketimi Hakkâri, Ardahan ve Tunceli’de oldu. Uzmanlara sorduk: “Antidepresan kullanımındaki artışın nedeni nedir?”
‘Bu ilaçlar fazladan yazılıyor olabilir’
Türkiye Psikiyatri Derneği Sözcüsü Doç Dr. Burhanettin KAYA:
DÜNYA Sağlık Örgütü tahminlerine göre depresyon 2020’de hayat kalitesini bozan ve yeti yitimi oluşturan hastalıklar arasında 1. sırayı alacaktır. Yaşanan savaş, şiddet, yoksulluk, işsizlik, kayıplar, işyerlerinde sorunlar en önemli faktörler gibi. Bunlarla insanların ruhsal sorun yaşamaması beklenmez. SGK ilaç ödemelerini teşhis olmadan ödemediği için hekimler, belirti düzeyinde olanlar için bile tanı yazmak durumunda kalıyor. Antidepresanlar uyum bozukluğu, takıntılı hastalıklarda, romatizmal hastalıklarda, baş ağrılarında nörologların tercihi olabilir. Yaygın kullanım alanı var ve bu açıdan da fazladan yazılıyor olabilir.
‘Can sıkıntısında antidepresan isteniyor’
Acil servis doktoru İsmet ERAYDIN:
ANTIDEPRESAN ilaçların son dönemlerde çok fazla tüketilmesinin en büyük nedeninin, hastalığın derinine inmeden hastaya verilen ilaçlardan kaynaklandığını sanıyorum. Bunalıma girdiği gerekçesiyle hastaneye gelen hasta veya yakını hemen bu ilaçlardan istiyor. Sağlık kuruluşlarına başvuran hastalar, en ufak bir can sıkıntısında bile bu ilaçlardan talep ediyor. Bilinçsiz bir şekilde bu ilaçlar kullanıyor. Artışın bilinçsizce kullanımından kaynaklandığını sanıyorum.
‘Arkadaş tavsiyesiyle kullananlar var’
Kemerburgaz Üniversitesi’nden Doç. Dr. Aylin İlden KOÇKAR:
TÜRKİYE’de antidepresan kullanımının artması depresyon tanısının arttığını göstermekle birlikte, bireylerin bir uzmana başvurmadan, arkadaşlarından ilaç ismi duyarak kendi kendilerine başlamış olabileceklerini de düşündürmekte. Stresle başa çıkmakta zorlanan bireyin ruh sağlığı sorunlarının azaltılmasına yarar sağlayabilir.
'Psikoterapi yerine ilaç yazılıyor’
Üsküdar Üniversitesi Öğretim Üyesi Psikiyatr Prof. Dr. Hüsnü Erkmen:
ÖZEL muaynehanede bir psikiyatr en fazla 8 hastaya bakıyor ve bu nedenle de seanslar pahalı. Ancak kamu hastanesinde bir doktor 100 hastaya bakıyor. Ne kadar hasta bakarsa o kadar çok maaş alacak. Dolayısıyla hekimin ilaç yazmaktan başka çaresi yok. Bu nedenle antidepresanların sayısı çok fazla görülebiliyor. Ancak antidepresan yazılan hastanın ruh hastası olup olmadığı da tartışılır.
‘Aile hekimleri de yazabiliyor’
Türkiye Halk Sağlığı Kurum Başkanlığı açıklaması:
RUHSAL hastalıklar geniş bir tanı yelpazesini (şizofreni, bipolar mizaç bozukluğu, depresyon, sosyal fobi gibi) içermekte ve ilgili rakamlar sadece depresyon nedeniyle değil tüm bu rahatsızlıklar sebebiyle ruh sağlığı ve ASM’lere başvuruları içermektedir. Aile hekimleri aldıkları hizmetiçi eğitimlerle bazı antidepresanları reçete edebilmektedir.
