Radon nedir, nerelerde kullanılır? Radon kullanım alanları, özellikleri, periyodik tablodaki simgesi

Doğada yaygın olarak bulunan bu radyoaktif asal gaza çoğunlukla solunum yoluyla maruz kalınmaktadır. Radyoaktifliği sebebiyle kanserojen etkiye sahiptir. Dünyada üzerindeki akciğer kanseri vakalarının yüzde 10'una radonun sebep olduğu öngörülmektedir. Radon nedir, nerelerde kullanılır? Radon kullanım alanları, özellikleri, periyodik tablodaki simgesi ve yeri nedir? İşte, detaylar.

Giriş: 17.10.2023 - 17:27 Güncelleme: 17.10.2023 - 17:27

Radyum elementinin bozunumuyla ilgili çalışmalar sırasında keşfedildiği için radon adını alan element, 1900 yılında Friedrich Ernst Dorn tarafından keşfedilmiştir. Kimyasal tepkimeye girmeye karşı isteksiz, renksiz ve kokusuz bir gazdır. Radon nedir? Nerelerde kullanılır? Radon simgesi, sembolü ve periyodik tablodaki yeri nedir? Kullanım alanları ve özellikleri nelerdir? İşte, merak edilen detaylar.

Radon Nedir?

Normal sıcaklıklarda en yoğun gazlardan biri olan radon, asal gazların en yoğunudur. Suda çözünürlüğü azdır; ancak hafif soy gazlara oranla daha fazla çözünür. Renksiz bir gaz olan elementin sıcaklığı düştükçe yanma rengi turuncu ve kırmızıya dönmektedir. İnsan duyularının kolaylıkla fark edemediği bu element, yeryüzünde bulunan doğal uranyumun parçalanarak radyuma dönüşmesi sonucu oluşan bir gaz olarak karşımıza çıkmaktadır.

REKLAM

Radon Nerelerde Kullanılır?

Alfa ışıması yaparak polonyuma dönüşür. Bu bozunma sırasında yayılan radyasyon sebebiyle kanser tedavisinde kullanılmaktadır. Kimi hastanelerde radon gazı küçük tüplerin içine doldurularak kanserli dokuya nakledilir; hastalığı yerinde tedavi etmek için kullanılır. Ancak günümüzde daha güvenli alternatifler olduğundan dolayı bu yönteme pek başvurulmaz.

Radon Simgesi

Element "Rn" harfleriyle ifade edilmektedir. İzotoplarının yarılanma süreleri genel olarak kısa olsa da, toz parçacıkları üzerine toplayarak katı radyoaktif maddelere dönüşebilmektedir. Bu nedenle kapalı mekânlarda biriken radon gazı tehlikeli sonuçlar meydana getirebilir.

Radon Sembolü

Element periyodik tabloda "Rn" sembolüyle temsil edilmektedir. Uranyum, toryum, radyum ve polonyumdan sonra keşfedilen beşinci radyoaktif elementtir.

REKLAM

Radon Periyodik Tablodaki Yeri

Periyodik tablonun 6. periyodunun 18. grubunda yer alan elementin atom numarası 86’dır. Kayaçlarda bulunan radyum-226 izotopunun bozunması sonucu doğal olarak ortaya çıkar. Dünya atmosferinde ölçülebilecek düzeyde radon bulunmaktadır.

Radon Kullanım Alanları

Radon Özellikleri

Erime sıcaklığı -71 derece, kaynama noktası -61,7 derecedir.
Element cetvelinin 8-A grubunda yer alan bir gazdır.
Radonun atom kütlesi 222'dir.
Standart basınç ve sıcaklıkta renksiz, tatsız, kokusuz bir gazdır; en yoğun soy gazdır.
Donma noktasının altındaki sıcaklıklarda parlak sarı bir fosforesansa sahiptir.
Oldukça radyoaktiftir ve kimyasal olarak reaktif değildir.
Radon ilk olarak radyumun radyoaktif bozunmasından kaynaklanan bir emisyon olarak tespit edilmiştir.
Radon esas olarak gaz halinde oluşur ve insanlar buna havayı soluyarak maruz kalır. Elemente solunum yoluyla maruz kalmak akciğer hastalığına neden olabilmektedir.
Fiilen temas edilmediği sürece zararlı etkilere sahip değildir.
Radon suda diğer soy gazlara oranla daha fazla çözünür.
ABD'de sigara içmeyen bireyler arasında kanserin en önemli sebebi olduğu düşünülmektedir.
Yerleşim yerlerinde birikerek radyasyon yaydığı 1985 yılında ortaya çıkmıştır.
Kapalı mekânlarda radon tehlikesinden korumanın en kolay yolu bulunulan ortamın havalandırılmasıdır.
Ülkemizde radon tehlikesinin yüksek olduğu şehirler Kars, Sinop ve Çanakkale'dir.
Ağırlığı havadan 8 kat daha fazladır. Bu sebeple de toprakta birikebilir.
Elementin kimyasal yapısı, araştırma maliyetinin yüksek olması ve radyoaktif yapısından dolayı pek araştırılmamıştır.

Haberi Hazırlayan: Mehmet Kerem Hançer

GÜNÜN ÖNEMLİ MANŞETLERİ