Habertürk
    Takipde Kalın!
      Günlük gelişmeleri takip edebilmek için habertürk uygulamasını indirin
        Mozilla/5.0 AppleWebKit/537.36 (KHTML, like Gecko; compatible; ClaudeBot/1.0; +claudebot@anthropic.com)
        Haberler Bilgi Yaşam Sağlığımız açısından büyük öneme sahip vitaminler neden harflerle isimlendiriliyor?

        Vitaminler, sağlıklı bir yaşam için gerekli olan organik bileşiklerdir ve insan vücudu tarafından yeterli miktarda üretilemediği için dışarıdan alınmaları gerekmektedir. Peki sağlığımızı korumak için aldığımız bu vitaminler neden harflerle kodlanmıştır?

        VİTAMİNLERİN KEŞFİ VE ÖNEMİ

        Vitaminlerin keşfi, insan sağlığını korumak için gerekli besin maddeleri üzerine yapılan araştırmalarla başlamıştır. 1800’lü yılların sonlarında bilim insanları, protein, yağ, şeker ve nişasta gibi temel besin maddelerinin yanı sıra bazı minerallerin de önemli olduğunu kabul ediyordu. Ancak, bazı hastalıkların nedenleri hâlâ bilinmiyordu.

        REKLAM

        İSKORBÜT, BERİBERİ VE PELLAGRA HASTALIKLARI

        1800’lü yılların sonlarında iskorbüt, beriberi ve pellagra gibi hastalıkların nedenleri araştırılıyordu. Örneğin, iskorbüt hastalığı, uzun yolculuklarda taze sebze ve meyve yiyemeyen denizcilerde görülüyordu. Denizciler karaya ulaşıp dengeli beslenmeye başladıklarında ise hastalığın ortadan kalktığı gözlemlendi. Bu durum, iskorbütün nedeninin besin yetersizlikleri olabileceği düşüncesini doğurdu. Ayrıca, beriberi hastalığının etkeninin mikrop olduğu öne sürülse de, hastalığın özellikle işlenmiş beyaz pirinç yiyen tavuklarda ortaya çıkması, besinlerin sağlıklı kalmak için ne kadar önemli olduğunu gösterdi. Eijkman’ın deneylerinde, pirincin kepeği tekrar tavuklara yedirildiğinde hastalığın iyileştiği gözlemlendi. Bu, besinlerdeki bazı öğelerin eksikliği sonucu sağlık sorunlarının gelişebileceğini ortaya koydu.

        VİTAMİN KAVRAMININ ORTAYA ÇIKIŞI

        1912 yılında Britanyalı biyokimyacı F. Gowland Hopkins, temel besin maddelerinin yanı sıra büyüme için eser miktarda bile olsa gerekli maddeleri “yardımcı besin faktörleri” olarak tanımlayarak vitamin teriminin temellerini atmıştır. Aynı yıl, Polonyalı biyokimyacı Casimir Funk, sağlık için gerekli ancak henüz bilinmeyen maddelere “vitamin” adını vermiştir. "Vitamin" kelimesi, İngilizce'de yaşam için gerekli anlamına gelen "vital" kelimesi ile azot içeren organik maddeler için kullanılan "amine" kelimesinin birleşiminden türetilmiştir. Zamanla, vitaminlerin tamamının amin yapısında olmadığı anlaşılmış olsa da, bu terim günümüze kadar kullanılmaktadır.

        REKLAM

        İLK VİTAMİNLERİN KEŞFİ

        Amerikalı biyokimyacı Elmer V. McCollum, 1913 yılında, süt yağında bulunan bir maddenin hayvanların sağlıklı bir şekilde büyümesini sağladığını keşfetti. Bu madde, günümüzde A vitamini olarak bilinir. McCollum ayrıca, suda çözünebilen başka bir maddeyi “suda çözünebilen faktör B” olarak adlandırmıştır. 1920 yılında ise Britanyalı biyokimyacı Jack C. Drummond, vitaminlerin adlandırılması konusunda önemli bir öneride bulunmuş ve bu isimlerin daha basit hale getirilmesini savunmuştur. Böylece, A, B, C, D, E vitaminlerine alfabetik sırayla isim verilmiş, ancak bu yöntem sonradan keşfedilen vitaminlere her zaman uygulanmamıştır. Örneğin, 1929'da keşfedilen K vitamini, işlevine dayanarak adlandırılmıştır.

        HARFLERLE İSİMLENDİRMENİN BİLİMSEL TEMELİ

        Bilim insanları, vitaminlerin harflerle isimlendirilmesini, kimyasal yapıların tam olarak anlaşılamadığı bir dönemde bileşiklerin birbirinden kolayca ayırt edilmesi amacıyla yaparlar. İlk keşifler sırasında, vitaminlerin biyolojik etkilerini ve eksikliklerinin yol açtığı hastalıkları dikkatle gözlemlerler. Her yeni vitamin keşfettiklerinde, bu bileşikleri bir harf ile tanımlayarak literatüre kazandırırlar. Bu yöntem, bilimsel iletişimi kolaylaştırır ve vitaminlerin sınıflandırılmasında önemli bir rol oynar. Vitaminlerin kimyasal yapılarını anlamadan önce bile, harflerle isimlendirme sayesinde, farklı vitaminlerin sağlık üzerindeki etkilerini belirlemek ve karşılaştırmak mümkün hale gelir.

        GÜNÜMÜZDE VİTAMİN İSİMLENDİRİLMESİ

        Günümüzde, vitaminlerin isimlendirilmesinde Uluslararası Temel ve Uygulamalı Kimya Birliği (IUPAC) ve Uluslararası Biyokimya Birliği (IUB) tarafından belirlenen kurallar dikkate alınmaktadır. Bu kurallar, vitaminlerin bilimsel olarak doğru şekilde tanımlanmasını ve tanınmasını sağlamaktadır.

        Vitaminlerin harflerle isimlendirilmesi, bilim dünyasında bu önemli bileşiklerin sistematik bir şekilde araştırılmasını ve tanımlanmasını sağlamıştır. Her bir harf, belirli bir vitaminin biyolojik fonksiyonunu ve keşif tarihini simgeler. Bu sistem, vitaminlerin anlaşılmasında ve tanıtılmasında önemli bir adım olmuştur ve günümüzde de kullanılmaktadır.

        ÖNERİLEN VİDEO
        GÜNÜN ÖNEMLİ MANŞETLERİ
        Sizlere daha iyi bir hizmet sunabilmek için sitemizde çerezlerden faydalanıyoruz. Sitemizi kullanmaya devam ederek çerezleri kullanmamıza izin vermiş oluyorsunuz. Detaylı bilgi almak için ‘Çerez Politikasını’ ve ‘Aydınlatma Metnini’ inceleyebilirsiniz.
        Bu çeviride Google Translete kullanılmıştır. Anlam ve çeviri hatalarından haberturk.com sorumlu değildir.