Doğru maske kullanımı nasıl olmalıdır?
COVİD-19'un hayatımıza girmesiyle gündelik eşyalarımızdan biri de maske olmuştu. Virüs tehlikesi ortadan kalktı ve maske kullanımı da neredeyse bitti. Son zamanlarda artan salgın hastalıklar ise toplu taşıma ve kapalı ortamlarda maske kullanmanın önemini tekrar gündeme getirdi. Peki, doğru maske kullanımı nasıl olmalıdır? İşte detaylar...

Solunum yoluyla bulaşan enfeksiyonlara karşı korunmada en etkili yöntemlerin başında gelen maske kullanımı konusunda dikkat edilmesi gereken bazı noktalar vardır. Maskeler yanlış kullanıldığında zararlı olabilirler.
DOĞRU MASKE KULLANIMI NASIL OLMALIDIR?
1. ELLERİNİ TEMİZLE
Temiz bir tıbbi maskeye dokunmadan önce ellerini sabun ve suyla iyice yıkayalım. Islak ellerini sabunlayınca durulamadan önce en az 20 saniye yıkamak için ellerimizi ovmalıyız. Ellerimizi kurutmak için her zaman temiz bir kâğıt havlu kullanalım ve sonrasında bu kâğıt havluyu da çöp kutusuna atalım.
2. MASKENİN SAĞLAM OLUP OLMADIĞINI KONTROL ET!
Kutusundan yeni (kullanılmamış) bir tıbbi maske çıkardığında kumaşında herhangi bir defo, delik ya da yırtık olmadığından emin olmak için maskeyi kontrol etmeliyiz. Maskede defo, delik ya da yırtık varsa onu atıp kutudan yeni (kullanılmamış) başka bir maske seçelim.
3. MASKENİN ÜST KISMINI UYGUN ŞEKİLDE DOĞRULT
Maskenin yüzünüze mümkün olduğunca iyi oturması için maskenin üst kısmında burnunun etrafını sarabilen, sert ama bükülebilir bir kenar olacaktır. Maskeyi yüzüne takmadan önce bu bükülebilir kenarın yukarıda olduğundan emin ol.
4. MASKENİN UYGUN TARAFININ DIŞA BAKTIĞINDAN EMİN OL
Çoğu tıbbi maskenin içi beyazken dışı başka bir renktedir. Maskeyi yüzüne takmadan önce maskenin beyaz tarafının yüzüne bakacak şekilde durduğundan emin ol.
5. MASKEYİ YÜZE TAKMAK
Kulak Halkaları
Bazı maskelerin iki yanında, iki adet kulak halkası bulunur. Bu halkalar normalde esneyebilen lastikli bir malzemeden yapılır. Bu türden bir maskeyi halkalarından tutup bir halkayı bir kulağının, diğer halkayı da diğer kulağının etrafına geçir.
Bağcıklar ya da Şeritler
Bazı maskelerde başının etrafını sarıp arkasında bağlanan kumaş parçaları bulunur. Bağcıklı maskelerin çoğunda üst ve alt bağcıklar ya da şeritler vardır. Maskeyi üst bağcıklarından tutup bunları başının arkasına doğru sar ve bir ilmek atıp bağla.
Bantlar
Bazı maskelerde başının arka tarafının etrafına ve üzerine (kulaklarına karşıt şekilde) yerleşen iki adet lastikli bant bulunur. Maskeyi yüzünün önünde tut, üst bandı başının üstünden çek ve başının tepe kısmına geçir. Sonra alt bandı çekip başının üstünden geçir ve kafatasının alt kısmına yerleştir.
6. BURUN KISMINI AYARLA
Tıbbi maske başına ve yüzüne doğru şekilde yerleştiğinde maskenin üst kenarının bükülebilir kısmını burun kemerine doğru kaldırmak için işaret parmağını ve başparmağını kullan.
7. MASKEYİ YÜZÜNE VE ÇENENİN ALTINA TAK
Üstten ve alttan bağlanan şeritleri olan bir maske kullanıyorsan kafatasının alt kısmının çevresine alt şeridi bağlayabilirsin. Bükülebilir burun parçasını ayarlamak maskenin oturuşunu etkileyebileceği için alt şeritleri bağlamadan önce burun parçası doğru konuma gelene kadar beklemek daha iyi olur.
8. MASKEYİ ÇIKARMAK
Maskeyi çıkarmadan önce neyle uğraştığına bağlı olarak ellerini yıkaman gerekebilir. Öte yandan önce tıbbi eldivenleri çıkarıp ellerini yıkaman ve sonra maskeyi çıkarman da gerekebilir.
9. MASKENİ GÜVENLİ BİR ŞEKİLDE ORTADAN KALDIR
Tıbbi maskeler yalnızca tek kullanım için tasarlanır. Bu yüzden, maskeyi çıkardığında hemen çöpe at. Tıbbi ortamlarda, kullanılmış maske ve eldiven gibi biyo zararlı materyallere özel bir çöp kutusu bulma ihtimali yüksektir. Maskenin mikrop kapmış olabileceği tıbbi olmayan bir ortamda, maskenin kendisini plastik bir poşete koy. Plastik poşetin ağzını bağla ve çöp kutusuna at.
10. TEKRAR ELLERİNİ YIKA
Maskeyi güvenli bir şekilde ortadan kaldırdıktan sonra ellerinin temiz olduğundan ve kirli maskeye dokunarak mikrop kapmadığından emin olmak için onları bir kez daha yıka.
MASKE KULLANIMINDA DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER
Maskenin nasıl takılacağıyla ilgili en büyük yanlış maskeyi sadece ağzı kapatacak şekilde takmaktır. Maskenin korumasından faydalanmak için mutlaka ağız, burun ve çene kapalı olacak şekilde takılmalıdır. Ayrıca maske ve yüz arasında boşluk kalmamalıdır. Bu nedenle maske çeşitleri arasından telli olanları tercih etmek daha kolay bir kullanım sunar.
MASKE NE ZAMAN DEĞİŞTİRİLMELİ?
Maskelerin değiştirilme süreleri maske çeşitlerine ve bulunulan ortama göre farklılık göstermektedir. Bazı maskeler tek kullanımlık olup bazı maskeler ise yıkandıktan sonra birden fazla kez kullanılabilmektedir. Değiştirilme zamanı gelmiş bir maskeyi kullanmaya devam etmek bize fayda yerine zarar verir. Çünkü fazla kullanılan maskeler, üzerinde mikropları taşıyabildiğinden hastalığa yakalanma ve hastalığı yayma konusunda her geçen an daha tehlikeli hale gelirler.
Maske çeşitleri, cerrahi maskeler ve solunum maskeleri olmak üzere ikiye ayrılır. Cerrahi maskeler, kullanım kolaylığı ve maske fiyatları bakımından en yaygın olarak kullanılanlardır. Tek kullanımlık olan bu maskeler özellikle sıcak ve havasız ortamlarda ortalama 4 saat civarında koruyuculuk gösterir. Bu sürenin ardından nemlenen maske, koruyucu özelliğini kaybettiğinden değiştirilmelidir.