Ayasofya'ya birçok filmde yer verildi
Ayasofya, 1483 yıldır dünyanın gündeminde olduğu gibi her dönem sinema sektörünün de ilgisini çekti. 1936'dan bu yana birçok yabancı film ve Türk filminde yer verilen Ayasofya'nın sinemadaki yerini Mehmet Çalışkan Habertürk Haftanın Portresi'nde derledi
Ayasofya, 10 Temmuz 2020'de Cumhurbaşkanlığı kararıyla Kültür ve Turizm Bakanlığı'ndan Diyanet İşleri Başkanlığı'na devredilerek 86 yıl sonra Ayasofya-i Kebir Cami-i Şerifi adıyla yeniden cami statüsü kazandı.
Ayasofya-i Kebir Cami-i Şerifi, 24 Temmuz 2020'de Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın da saf tuttuğu ve Kur'ân-ı Kerim okuduğu cuma namazıyla birlikte ibadete açıldı.
537'de yapımının tamamlanmasından sonra 1483 yıldır dünyanın gündeminden düşmeyen Ayasofya, 1936'dan itibaren her dönem sinema sektörünün de yakından ilgisini çekti.
Ayasofya, birçok yabancı filmin İstanbul'da çekildiğinin gösterilmesi açısından simgesel olarak beyazperdeye yansıtıldı. 1963 yapımı '007 James Bond' filmi 'Rusya'dan Sevgilerle' ve 2016'da çekilen 'Cehennem'de ise hikâyenin odak noktalarından biri olan Ayasofya'ya geniş yer verildi.
Ayasofya'nın sinema perdesinde göründüğü ilk film, 1936'da çekilen 'The Secret of Stamboul' oldu.
THE SECRET OF STAMBOUL (1936)
Yapım: İngiltere
Yönetmen: Andrew Marton
Senarist: Dennis Wheatley
Oyuncular: Valerie Hobson, James Mason, Frank Vosper, Kay Walsh
Dennis Wheatley'in 'Stamboul Eunuch' adlı romanından sinemaya uyarladığı gerilim filmi, 'Mason' adlı İngiliz ajanının bir devrimi başlatmak için geldiği İstanbul'da yaşadıklarını hikâye edindi.
'The Secret of Stamboul', kariyerinin ikinci filmi olan ünlü İngiliz oyuncu James Mason, 1952'de '5 Parmak'ın çekimleri için de İstanbul'a gelmişti.
JOURNEY INTO FEAR (1943)
Yapım: ABD
Yönetmen: Orson Welles
Senarist: Joseph Cotten, Orson Welles, Ben Hecht, Richard J. Collins
Oyuncular: Joseph Cotten, Orson Welles, Dolores del Rio
Türkiye'de yaşayan ABD'li bir balistik uzmanı, Nazi ajanları tarafından hedef alındığını düşünerek ülkesine gitmek için gemiye biniyor. Ancak, Nazi ajanları da gemiye binmiştir.
İSTANBUL (1957)
Yapım: ABD
Yönetmen: Joseph Pevney
Senarist: Seton I. Miller, Barbara Gray
Oyuncular: Errol Flynn, Cornell Borchers, John Bentley, Nat King Cole
İngiliz oyuncu Errol Flynn'in 1952'de çektiği 'Against All Flags' filminden sonra Hollywood'da yapmış olduğu ilk film olan 'İstanbul'da mücevher kaçakçılığı suçundan dolayı sınır dışı edilen 'James Brennan' İstanbul'a tekrar gelir. 'Brennan, İstanbul'a döndüğünde öldüğünü zannettiği 'Stephanie' ile karşılaşır.
Ünlü cazcı Nat King Cole'un da rol aldığı 'İstanbul'un hasılatı 943.679 dolar olarak gerçekleşti. Errol Flynn, 150 bin pound ile döneminin en yüksek oyunculuk ücretini aldı.
RUSYA'DAN SEVGİLERLE (1963)
Yapım: ABD
Yönetmen: Terence Young
Senarist: Ian Fleming
Oyuncular: Sean Connery, Daniela Bianchi, Pedro Armendariz, Lotte Lenya, Robert Shaw
'007 James Bond' serisinin ikinci filmi olan 2 milyon dolarlık bütçeye sahip 'Rusya'dan Sevgilerle' 79 milyon dolar hasılat elde etti. Büyük bir kısmı İstanbul'da geçen filmin çekim mekânlarından biri de bir zamanların ünlü treni Orient Express oldu.
Günümüze kadar gösterime giren 'James Bond' serisindeki 26 film arasında en popüler olanlardan biri olarak kabul edilen 'Rusya'dan Sevgilerle'de İngiliz Gizli Servisi MI6, 'James Bond'a Rusların elinde olan Lektor şifreleme makinesini alma görevini verir ve bu amaçla İstanbul'a gönderilir.
KOMMISSAR X (1967)
Yapım: Almanya
Yönetmen: Rudolf Zehetgruber
Senarist: Rudolf Zehetgruber, Giovanni Simonelli
Oyuncular: Tony Kendall, Brad Harris, Olga Schoberová
Alman Pabel Moewig Yayınevi tarafından yayımlanan aynı adlı romandan 7 bölümlük Tv filmine uyarlanan 'Kommissar X', 1965 - 1971 arasında Almanya'nın yanı sıra birçok Avrupa ülkesinde ve ABD'de yayınlandı.
Bir dedektifin dünya suç örgütleriyle girdiği mücadeleyi konu edinen 'Kommissar X' ,döneminin en çok izlenen dizilerinden biri olduktan sonra sinemada da gösterime çıkarıldı.
KARA MURAT FATİH'İN FERMANI (1972)
Yapım: Türkiye
Yönetmen: Natuk Baytan
Senarist: Erdoğan Tünaş
Oyuncular: Cüneyt Arkın, Melda Sözen, Kenan Pars, Bora Ayanoğlu, Erol Taş
'Kara Murat Fatih'in Fermanı', Cüneyt Arkın ile özdeşleşmiş olan 8 filmlik 'Kara Murat' serisinin ikinci filmi.
Fatih Sultan Mehmet, Bizans prensesi 'Irene'i sevmektedir. İstanbul'un fethi sırasında 'Irene öldürülür. Buna çok üzülen Fatih Sultan Mehmet, 'Irene'in öldürülmesini araştırmak ve intikamını almak üzere 'Kara Murat'ı görevlendirir. 'Kara Murat', cinayeti işleyenleri bulmak için Midilli Adası'na gider.
DEHŞET GECESİ (1989)
Yapım: Türkiye
Yönetmen: Orhan Aksoy
Senarist: Erdoğan Tünaş
Oyuncular: Gülşen Bubikoğlu, Fikret Hakan, Serpil Alkan, Metin Belgin, Mustafa Alabora
Finali Ayasofya'da olan 'Dehşet Gecesi'nde yaralı olarak hastaneye kaldırılan, kanında alkol ve uyuşturucu bulunmasının yanı sıra tecavüze de uğramış olan 'Cemile' adlı genç kızı sorgulayan polis, ona inanmaz. Çünkü yeterli delil ve tanık yoktur. Olayı ihbar eden kişi de ortalıkta görünmez ve 'Cemile' fahişelikle suçlanır. 'Savcı Yalçın', 'Cemile'ye inanarak tecavüzün gerçekleştiği partideki herkesi sorgular.
DÜŞÜŞ (2007)
Yapım: ABD - İngiltere - Hindistan
Yönetmen: Tarsem Singh
Senarist: Dan Gilroy, Nico Soultanakis, Tarsem Singh
Oyuncular: Lee Pace, Catinca Untaru, Justine Waddell
Maskeli bir kabadayı, Afrikalı kaçak bir köle, Hint bir mistik, İtalyan bir anarşist ve bir doğa bilimci, ıssız bir adaya sürgün edilmişlerdir.
OPERASYON: ARGO (2012)
Yapım: ABD
Yönetmen: Ben Affleck
Senarist: Chris Terrio
Oyuncular: Ben Affleck, Bryan Cranston, Alan Arkin, John Goodman
44.5 milyon dolara çekilip 206.753.502 dolar hasılat elde eden 'Operasyon: Argo', 85'inci Akademi Ödülleri'nde 7 dalda Oscar'a aday oldu. 'En İyi Kurgu', 'En İyi Uyarlama Senaryo' ve 'En iyi Film' dalında 3 Oscar kazanan film, Türkiye'de 75.360 kişi tarafından izlendi.
1979'da İran İslam Devrimi esnasında Tahran'da meydana gelen rehine krizi olayında, ABD büyükelçiliğinde bulunan ve Kanada Büyükelçiliği'ne kaçan 6 Amerikalı diplomat İran'dan kaçırılmak istenir.
RACE 2 (2013)
Yapım: Hindistan
Yönetmen: Abbas-Mustan
Senarist: Shiraz Ahmed
Oyuncular: Anil Kapoor, Saif Ali Khan, John Abraham
Aksiyon türü serisinin ikinci filmi olan 'Race 2'de Hindistan'da gerçekleştirilen bir soygun sonucu sahte para baskısının çalınmasıyla gelişen olaylar İstanbul'da devam eder.
FETİH 1453
Yapım: Türkiye
Yönetmen: Faruk Aksoy
Senarist: Atilla Engin
Oyuncular: Devrim Evin, İbrahim Çelikkol, Dilek Serbest, Recep Aktuğ
Türk sinemasında 1951 yapımı 'İstanbul'un Fethi'nden sonra İstanbul'un fethiyle ilgili ikinci film olan 'Fetih 1453', 18 milyon 200 bin dolara çekildi.
18 ülkede gösterime giren filmin hasılatıysa 34.484.837 dolar oldu.
Tarih 2 Nisan 1453'ü gösterdiğinde, Konstantinopolis surlarının üzerindeki Doğu Roma askerleri karşılarında 'Sultan Mehmed' ve binlerce Osmanlı askerini bulurlar...
THE WATER DIVINER (2014)
Yapım: ABD - Avustralya
Yönetmen: Russell Crowe
Senarist: Andrew Anastasios, Andrew Knight
Oyuncular: Russell Crowe, Olga Kurylenko, Yılmaz Erdoğan, Cem Yılmaz, Jai Courtney
22.5 milyon dolara çekilen, Türkiye'de gösterime 'Son Umut' adıyla giren 'The Water Diviner', 38.2 milyon dolar hasılat elde etti. Film, Türkiye'de 1.258.258 kişi tarafından izlendi.
Aralarında Yılmaz Erdoğan'ın 'En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu Ödülü'nü kazandığı ACTA Ödülleri'nde 5 ödüle layık görülen 'The Water Diviner'da Avustralyalı bir çiftçi olan 'Connor' 1919'da Çanakkale Savaşı'nın ardından Türkiye'ye gelir. Gelibolu'da savaşta kaybolan üç oğlunu bulmak için arayışa koyulur.
INFERNO (2016)
Yapım: ABD
Yönetmen: Ron Howard
Senarist: David Koepp
Oyuncular: Tom Hanks, Felicity Jones, Omar Sy, Ben Foster
Dan Brown'un 2013'te yayımladığı aynı adlı romanından uyarlanan 'Inferno', 'Angel & Demons'un devamı niteliğinde çekildi.
75 milyon dolar bütçesi olan film, 184.761.077 dolarlık hasılata ulaştı.
'Cehennem' adıyla gösterime girdiği Türkiye'deki izleyici sayısı ise 600.992 kişi oldu.
Venedik'teki bir otel odasında uyanan 'Robert Langdon' neler olduğunu ve oraya nasıl geldiğini hatırlamamaktadır. Kendisine neler olduğunu hatırlayabilmek için ona yardım etmeye çalışan 'Robert Langdon', 'Sienna Brooks' ile iş birliği yapar. 'Langdon' ve 'Brooks' cevapları aramak için Avrupa'yı dolaşmak zorunda kalırlar. Bu kez de İtalyan ozan ve politikacı 'Dante'nin 'İlahi Komedya' kitabıyla bağlantılar bulmaya başlarlar.
