Somali ile Etiyopya Türkiye'nin arabuluculuğunda anlaştı

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Etiyopya Başbakanı Abiy Ahmed Ali ve Somali Cumhurbaşkanı Şeyh Hasan Mahmud ile bir araya geldi. Zirvede Etiyopya ile Somali arasındaki barış görüşmeleri ele alındı. Her iki ülkenin lideri de barış sürecine olan bağlılıklarını bildirdi. Türkiye'nin arabuluculuğu ile gerçekleşen barış süreci diplomasi adına önemli bir adım olarak tarihe geçti.

Giriş: 11.12.2024 - 23:38 Güncelleme: 12.12.2024 - 00:55

Somali ile Etiyopya yıllardır süren anlaşmazlıklarını Türkiye'nin arabuluculuğundan gidermeye çalışıyor. Daha önce Dışişleri Bakanı Hakan Fidan'ın da katıldığı zirvelerle bir araya gelen iki ülkenin devlet yetkilileri atılabilecek adımları görüşmüştü. Son olarak Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın başkanlık yaptığı zirvede Etiyopya Başbakanı Abiy Ahmed Ali Somali Cumhurbaşkanı Hasan Şeyh Mahmud iki bir araya geldi.

İletişim Başkanlığından yapılan açıklamada Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın, Somali Federal Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Hasan Şeyh Mahmud ve Etiyopya Federal Demokratik Cumhuriyeti Başbakanı Abiy Ahmed Ali'yi 11 Aralık'ta Ankara'da dostane ortamda gerçekleştirilen toplantının, açık ve yapıcı bir görüşmeye olanak sağladığı belirtildi.

Cumhurbaşkanı Erdoğan Etiyopya-Somali Zirvesi sonrası yaptığı açıklamada "Büyük özverilerle bu tarihi uzlaşıya vardıkları için değerli kardeşlerimi gönülden tebrik ediyor, kendilerine yapıcı tutumlarından dolayı teşekkür ediyorum. Somali ve Etiyopya'nın bulunduğu bölge geçmişte birçok haksızlığa uğramasına ve ciddi çatışmalarına sahne olmasına rağmen tarihte parlak dönemler yaşamış ve insanlığa önemli katkılar yapmış bir coğrafyadır." dedi.

Sözlerine devam eden Erdoğan, "Biraz önce mutabık kalınan ortak bildirinin önümüzdeki dönemde karşılıklı saygı temelinde bölgede işbirliği, ekonomik kalkınma ve refah için sağlam temeller oluşturacağına inanıyorum. Bu aynı zamanda devlet adamlarının gelecek nesillere karşı görev ve sorumluluğudur. Burada ilan ettiğimiz uzlaşı böylece bir vizyonun ürünüdür." diyerek geleceğe dair umutlarını dile getirdi.

Cumhurbaşkanı Erdoğan sözlerini "Ben de Abi Ahmed kardeşime, Şeyh Mahmud'a aynı şekilde çok çok teşekkür ediyorum. Bugün yaptığımız görüşmeyle birlikte özellikle Etiyopya'nın denize açılma talepleri doğrultusunda inşallah bugünkü yaptığımız toplantıdan sonra devamını da yapıp denize açılma konusunda Şeyh Mahmud kardeşimin de gereken ilgi alaka ile desteği vereceğine inanıyorum. Bu dünya hepimize yeter. Burada hep birlikte yerimizi muhakkak, inşallah alacağız. Bunun adımlarını da beraber inşallah atacağız diye düşünüyorum. Böylece noktayı koyuyoruz. Çünkü Abi Ahmed kardeşim hemen yola çıkacak. 5,5 saatlik yolu var. Şeyh Mahmud kardeşim burada. 2 gün daha burada kalacak. Dolayısıyla misafirlerimizin özellikleri, güzellikleri hepsi burada. Çok teşekkür ediyoruz, güzel bir toplantıyı neticelendirdik." diyerek bitirdi.

REKLAM

Somali Cumhurbaşkanı Hasan Şeyh Mahmud ise "Sayın Cumhurbaşkanı Erdoğan, bu çabaya sunduğunuz gayretler için teşekkür ediyorum. Bu bizim anlaşmazlıklarımıza bir son getiriyor. Somali ve Etiyopya ortak çıkarlara sahip iki ülke. Türkiye'nin gayretlerine müteşekkiriz. Somali, Etiyopya'nın gelecekte gerçek bir dostu olacaktır. Barış ve istikrar bizim ve halklarımız için ilk önceliktir. Ortak ve ikili fırsatlarımız var." diyerek Somali ile Etiyopya arasındaki dostluğun tesis edilmesine katkıda bulunmaya hazır olduklarını dile getirdi.

Şeyh Mahmud ayrıca "Etiyopya ve Somali çok fazla ortak noktaya sahip. Farklılıklarımız sınırlı, ortak noktalarımız çok yüksek. Çabalacağız ve elimizden gelen herşeyi yapacağız. Bölgemizin bizim işbirliğimize ihtiyacımız var. Afrika boynuzu hassas bölge. Refah için çok fırsatımız var ve bunu birlikte başaracağız." diyerek barışın ekonomik refaha yapacağı katkıya da vurgu yaptı.

Zirvenin bir diğer tarafı olan Etiyopya'nın Başbakanı Abiy Ahmed Ali ise "Sayın Cumhurbaşkanı ve sayın kardeşim Recep Tayyip Erdoğan. Sayın Cumhurbaşkanı Hasan Şeyh Muhammed. Öncelikle Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'a ve Türkiye halkına teşekkürlerimi sunuyorum. Sıcak karşılamaları ve cömert ev sahiplikleri için teşekkür ediyorum. Türkiye Cumhuriyeti devletinin bölgedeki barış ve istikrara olan gayretlerine teşekkür ediyorum. Bu çabalar bugünkü toplantıya bizi getirdi. Liderler düzeyinde bu toplantıyı gerçekleştirdik. Yanlış anlaşmaları ele aldık. Bu çerçevede iki ülke yüzyıllara sahip iki ülkeye sahip. Biz sadece komşu ülkeler değiliz ve kardeşleriz. Bizim kaderlerimiz kan bağı ile bağlı. Etiyopya ve Somali ortak tarih, dil ve kültüre sahip. Kan fedakârlığı ile de kardeşiz. Birçok kişinin geçtiğimiz yıl içerisinde görüşmeleri kolaylaştırmak için yürüttüğü çabalara teşekkür ediyorum. Bizimkisi bir aile diyaloğuydu aynı zamanda. Etiyopya bölgesel entegrasyon konusunda taahhüdünü yineledi. Ben ve hükümetim Afrika boynuzu bölgesindeki istikrarsızlıktan çok çektik, karşılıklı kalkınmaya ihtiyacımız var. Barış ve büyüme ortak paydamız. Etiyopya güvenli ve güvenilir erişim istemektedir denizlere. Bu bütün komşularımız için de faydalı olacaktır. Ekonomik dinamizmimiz, büyümemiz, olumlu çabalarımız sürmektedir ve bizim olumlu gelişmelerimiz bütün Afrika boynuzu bölgesine fayda sağlayacaktır. Gayretler işbirliği ruhu içinde yürütülmelidir. Bugün yürütülen yapıcı görüşmeler yeni yıla işbirliği, dostluk ruhuyla, birlikte çalışma istekliliği ile çıkacaktır. Tekrar sayın Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'a ve Türkiye halkına teşekkür ediyorum." diyerek Somali'ye ve Türkiye'ye teşekkürlerini iletti.

Somali ve Etiyopya liderlerinin, birbirlerinin egemenlik, birlik, bağımsızlık ve toprak bütünlüğünün yanı sıra uluslararası hukuk, Birleşmiş Milletler Şartı ve Afrika Birliği Kurucu Antlaşması'nda yer alan ilkelere saygı ve bağlılıklarını teyit ettiği kaydedilen açıklamada, şu ifadeler yer aldı:

"Taraflar, dostluk ve karşılıklı saygı ruhu içerisinde, görüş ayrılıkları ve tartışmalı meselelerden vazgeçip geride bırakma ve ortak refah doğrultusunda işbirliği içerisinde kararlılıkla ilerleme konusunda mutabık kalmışlardır. Somali, Etiyopya askerlerinin Afrika Birliği Harekatlarındaki kayıplarını tanır. Taraflar, Somali Federal Cumhuriyeti'nin toprak bütünlüğüne saygı gösterirken Etiyopya'nın denize ve denizden güvenli erişiminden sağlanabilecek çeşitli potansiyel yararları tasdik etmişlerdir.

Ayrıca, Etiyopya Federal Demokratik Cumhuriyeti'nin, Somali Federal Cumhuriyeti'nin egemen yetkisi altında, denize ve denizden güvenilir, emniyetli ve sürdürülebilir erişimden yararlanmasına olanak tanıyacak sözleşme, kiralama ve benzeri yöntemler de dahil olmak üzere ikili anlaşmalar yoluyla karşılıklı olarak avantajlı ticari düzenlemeleri sonuçlandırmak için yakın bir şekilde birlikte çalışma konusunda mutabık kalmışlardır. Taraflar, bu amaçlar doğrultusunda ve Türkiye'nin kolaylaştırıcılığında en geç Şubat 2025 sonuna kadar iyi niyetle teknik müzakerelere başlamaya ve dört ay içinde sonuçlandırıp imzalamaya karar vermişlerdir."

Tarafların, bu taahhütlerin uygulanmasında Türkiye'nin desteğini memnuniyetle karşıladığı ve söz konusu taahhütlerin yorumlanması ve uygulanmasına ilişkin her türlü görüş ayrılığını diyalog yoluyla ve gerektiğinde Türkiye'nin desteğiyle barışçıl şekilde çözme taahhüdünde bulunduğu bildirilen açıklamada, tarafların, Cumhurbaşkanı Erdoğan'a bu girişim ve sürece yönelik devam eden bağlılığı için şükranlarını ifade ettiği belirtildi.