'Beden Kitle İndeksi'ne veda etme zamanı geldi mi?
Vücut Kitle İndeksi (VKİ) bir yetişkinin kilosunun boyuna göre oranını hesaplayarak, kişinin ideal kiloda olup olmadığını belirlemeye yarayan bir ölçüt. Ancak şimdilerde VKİ yerine Vücut Yuvarlaklık Endeksi gündemde...
Vücut Kitle İndeksi ya da VKİ, uzun süredir tıbbi tarama aracı olarak kullanılan boy/kilo oranıdır. VKİ, en yaygın kullanılan sağlık ölçütlerinden biri; ancak New York Times'ta yer alan habere göre, VKİ ile insanlar aşırı kilolu veya obeziteli olarak etiketlendiğinden aynı zamanda en çok nefret edilen ölçütlerden de biri.
VKİ'YE GÖRE OBEZİTENİN EŞİĞİNDE OLAN RUGBY OYUNCUSU: BEN OLİMPİYATLARA GİDİYORUM, SİZ GİTMİYORSUNUZ
Bu sınıflandırmalar, 30 olan Vücut Kitle İndeksi ile teknik olarak obezitenin eşiğinde olan Amerikalı rugby oyuncusu Ilona Maher gibi sporcular tarafından sorgulandı.
Maher, Instagram hesabında, "Ama ne yazık ki" dedi, onu kilosu konusunda utandırmaya çalışan çevrimiçi kullanılacalara hitaben ve devamında şu sözleri söyledi: "Ben Olimpiyatlara gidiyorum ve siz gitmiyorsunuz."
Bazıları, bu formülün yaklaşık 200 yıl önce geliştirildiğini ve yalnızca çoğu beyaz olan erkeklerden elde edilen verilere dayandığını ve hiçbir zaman tıbbi tarama için tasarlanmadığını dile getiriyor.
Amerikan Tabipler Birliği geçen yıl VKİ'nin ırksal, etnik, yaş, cinsiyet ve toplumsal cinsiyet çeşitliliğini hesaba katmayan kusurlu bir ölçüt olduğu konusunda uyarıda bulundu. Kas kütlesi fazla olan bireyler ile olmaması gereken yerlerde yağ bulunan bireyler arasında ayrım yapılamıyor.
YENİ ÖLÇÜM VÜCUT YUVARLAKLIK İNDEKSİ Mİ?
Yale Üniversitesi Metabolik Sağlık ve Kilo Verme Programı Direktörü Dr. Wajahat Mehal, “VKİ'ye göre, Arnold Schwarzenegger vücut geliştiricisi iken obeziteli olarak sınıflandırılır ve kilo vermesi gerekirdi ama belini ölçtüğünüzde, '81 cm' olarak görürdünüz" dedi.
Öyleyse yeni bir ölçüme hoş geldiniz: Vücut Yuvarlaklık İndeksi.
VYİ, tam da kulağa geldiği gibi... Boy ve beli hesaba katan ancak kiloyu hesaba katmayan bir formül kullanarak ne kadar yuvarlak olduğunuzun bir ölçüsü.
Bu formül, kalça ve uyluklarda depolanan yağın aksine; Tip 2 diyabet, hipertansiyon ve kalp hastalığı gelişme riskinin artmasıyla yakından bağlantılı olan merkezi obezite ve karın yağının daha iyi tahmin edilmesini sağlayabilir.
VYİ SKORU 6.9 VE ÜZERİ OLANLARDA HASTALIK RİSKİ DAHA FAZLA
Haziran ayında JAMA Network Open'da yayınlanan bir makale, VYİ'nin mortalitenin (ölüm) umut verici bir belirleyicisi olduğunu bildiren bir dizi çalışmanın sonuncusuydu. VYİ puanları genellikle 1 ila 15 arasında değişiyor; çoğu insan 1 ila 10 arasında yer alıyor. Yeni çalışma, 33 bin Amerikalıdan oluşan ulusal temsili bir örneklem arasında, 1999 ve 2018 yılları arasında VYİ puanlarının arttığını ortaya koydu.
En yuvarlak vücutları gösteren VYİ skoru 6.9 ve üzeri olanlar kanser, kalp hastalığı ve diğer hastalıklardan ölme riski en yüksek olanlardır.
Genel ölüm riski, örneklemin orta aralığında yer alan 4.5 ila 5.5 arasında VYİ puanına sahip olanlardan neredeyse yüzde 50 daha fazlayken; 5.46 ila 6.9 arasında VYİ puanına sahip olanlar orta aralıktakilerden yüzde 25 daha yüksek bir riskle karşı karşıyaydı.
Ancak en az yuvarlak olanlar da yüksek ölüm riski altındaydı. Çalışmaya göre, VYİ skoru 3.41'in altında olan kişilerde ölüm riski, orta aralıkta olanlara göre yüzde 25 daha yüksekti.
Makalenin yazarları, çoğunlukla 65 yaş ve üzerindekilerde görülen düşük skorların yetersiz beslenme, kas atrofisi veya hareketsizliği yansıtmış olabileceğini öne sürdü.
"VKİ, VÜCUT YAĞINI KAS KÜTLESİNDEN AYIRT EDEMEZ"
Pekin'deki Başkent Pediatri Enstitüsü Kanıta Dayalı Tıp Merkezi'nde çalışan ve makalenin kıdemli yazarlarından biri olan Dr. Wenquan Niu, bir e-postada "Vücut Kitle İndeksi (VKİ) vücut yağını kas kütlesinden ayırt edemez" diye yazdı. “Herhangi bir VKİ için, yağ dağılımı ve vücut kompozisyonu önemli ölçüde değişebilir" dedi.
Nitekim Dr. Niu şöyle yazdı: "VKİ, riski çerçevelemek için kullanıldığında, genellikle kaslı sporcular için riski olduğundan fazla tahmin ederken, kas kütlesi yağ ile yer değiştirmiş yaşlı kişiler için riski olduğundan az tahmin etmektedir."
Karın boşluğunda depolanan yağ, karaciğer gibi iç organları çevrelediği ve genellikle Tip 2 diyabetten önce gelen insülin direnci ve glikoz intoleransına katkıda bulunduğu için kritik öneme sahip. Ayrıca kalp hastalığı ve ölüme yol açabilecek yüksek tansiyon ve lipid anormalliklerini de teşvik ediyor.
Dr. Niu, “Aşırı viseral yağ birikimi (karın içi yağ dokusunun birikmesi), vücudumuzda gizlenen sessiz bir katil gibidir ve özellikle zayıf görünen insanlar arasında, birkaç fark edilebilir semptomla yıllar boyunca bir kişiye gizlice yaklaşabilir” dedi.
MATEMATİKÇİ THOMAS: BEN BİR SİLİNDİR DEĞİLİM, DAHA ÇOK BİR YUMURTAYIM
VYİ, şu anda West Point, New York'taki Birleşik Devletler Askeri Akademisi'nde profesör olan matematikçi Diana Thomas'ın buluşu ve ilk olarak 2013 yılında "Obesity" dergisinde yayınlanan bir makalede tanımlandı.
VKİ, bir silindirin geometrisine dayanırken, Dr. Thomas bir gün aynaya baktığını ve kendi kendine şöyle düşündüğünü söyledi: "Ben bir silindir değilim - daha çok bir yumurtayım. Beni daha çok yumurtaya benzeten kalçalarım var. Hesaplama öncesi derslerde dışmerkezliği öğrenirsiniz yani bir daireye ne kadar yakın olduğunuzu. Farklı insanlar farklı elipsler olarak kategorize edilebilir. Bazılarımız daha küreseldir. Bazılarımız ise daireye daha yakın. Zayıf biri daha az çemberdir.”
Dr. Thomas'ın makalesi, meşhur 1000 kelimeye bedel bir grafik illüstrasyon içeriyordu.
Üç figür tasvir ediliyordu: 1.80 boyunda ve 27 inç bele sahip zayıf bir adam; 1.80 boyunda ve yaklaşık 74 cm bele sahip kaslı bir adam ile 1.80 boyunda ve yaklaşık 93 cm bele sahip diğerlerinden daha şişman bir adam. Her birinin VKİ değeri 27 idi.
Diğer araştırmacılar da bu fikri araştırdı. Örneğin, 2016 yılında yapılan ve VKİ ile kan basıncı ve kan tahlillerini karşılaştıran bir çalışma, bu ölçümün sağlık durumu ile zayıf bir eşleşme olduğunu ortaya koydu.
VKİ değeri 25 ila 29,9 arasında olan aşırı kilolu kişilerin neredeyse yarısı ve VKİ değeri 30 veya üzerinde olan obeziteli kişilerin yaklaşık üçte biri aslında iyi metabolik sağlığa sahipti.
Sağlıklı bir kilo olarak kabul edilen 18,5 ila 24,9 arasında bir VKİ'ye sahip olanların yüzde 30'u aslında kötü metabolik sağlığa sahipti.
Etnik farklılıklar tıp uzmanları tarafından giderek daha fazla joker olarak kabul ediliyor.
Örneğin, Asyalılar ve Asya kökenli olanlar, daha düşük VKİ skorlarında bile Tip 2 diyabet açısından yüksek risk altında olmalarına neden olan bir merkezi obezite modeline sahip.
Çeşitli tıbbi kuruluşlar bu hastaların 25 yerine 23 VKİ değerinde aşırı kilolu ve 30 yerine 27 VKİ değerinde obez olarak kabul edilmesini önerdi.
"VKİ KABA BİR ÖLÇÜ"
Doktorlar, VKİ'nin vücut şekli, bileşimi, kas kütlesi ve kemik yoğunluğundaki varyasyonları yakalayamayan kaba bir ölçü olduğu konusunda hemfikir.
Louisiana Eyalet Üniversitesi Pennington Biyomedikal Araştırma Merkezi'nden metabolizma ve vücut kompozisyonu profesörü Dr. Steven Heymsfield, "Aynı kilodaki insanların bile kaslılık derecelerinde aşırı farklılıklar vardır" dedi.
Dr. Heymsfield, "Yağ yüzdesi, aynı VKİ, yaş ve cinsiyete sahip kişiler arasında yüzde 10 ila yüzde 40 arasında değişebilir. VYİ bu varyasyonları yakalamanın bir yoludur" ifadelerini kullandı.