Tarihin ilklerine imza atmışlardı! İşte başarılı Türk kadınları!

DÜNYANIN İLK KADIN HAKEMİ: DRAHŞAN ARDA

1967-68 sezonunda kursu tamamlayan ve Zonguldak'ta hakemlik sertifikasını alan Drahşan Arda, Almanya’da yaşadığı için görevini oradaki maçlarda sürdürdü. Bu süre içerisinde ilk Türk kadın hakemi ünvanını 1995 yılında Lale Orta aldı. Fakat FIFA, dünyanın ilk kadın futbol hakeminin Drahşan Arda olduğunu 2018 yılında onayladı. Böylelikle Drahşan Arda, FIFA mektubu ile hakkını aldı.

AKADEMİK EĞİTİM ALMIŞ İLK KADIN FOTOĞRAFÇI: YILDIZ MORAN

Türkiye’nin akademik eğitim almış profesyonel ilk kadın fotoğraf sanatçısı Yıldız Moran, doğa, soyut, manzara, portre, yaşam, Anadolu, İstanbul, yurt dışı gibi farklı konularda büyük başarılara imza atmıştır.

İLK KADIN UZUN YOL/AĞIR VASITA ŞOFÖRÜ: LEYLA AĞAÇKOPARAN

Leyla Ağaçkoparan Türkiye'deki ilk kadın uzun yol şoförü. 20 yıl mesleğini icra eden Leyla, yaşadığı zorlukları anlatan anlarını “Geri Vites Hayatlar” adlı kitabında toplamıştır.

İLK KADIN EMNİYET MÜDÜRÜ: FERİHA SANERK

Feriha Sanberk, 1941'de Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi'ne ilk kız öğrenci olarak girdi. Kaymakamlık kursunu bitirdi fakat kadın olduğu için kaymakam olamadı bu sebeple Emniyet Genel Müdürlüğü'ne başvurdu, komiser muavini olarak göreve başladı. 1953'te Emniyet Müdürü rütbesine yükselmesine karşın kadın olduğu için ataması gerçekleştirilmedi. Olayı yargıya taşıdı ve kazanarak aynı yıl göreve atandı. 1974 yılında emekliye ayrıldı.

İLK KADIN BAKAN: TÜRKAN AKYOL

Türkiye'nin ilk kadın bakanı ve rektörü unvanına sahip Prof. Dr. Türkan Akyol, çalışmalarıyla hem tıp hem siyaset alanında saygın bir yer edindi. Türkiye'nin göğüs hastalıkları konusunda uzman akademisyenlerinden ve önemli kadın politikacılarından biri olan Prof. Dr. Akyol 1928'de İstanbul'da dünyaya geldi. İlk ve orta öğrenimini subay olan babasının görevi nedeniyle Anadolu'nun çeşitli okullarında yapan Akyol, İstanbul'da Erenköy Kız Lisesi'ni bitirdikten sonra Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi'nde eğitimini sürdürdü.

İLK TÜRK MÜSLÜMAN KADIN OYUNCU: AFİFE JALE

1902 yılında İstanbul, Kadiköy’de dünyaya gelen Afife Jale, İstanbul Kız Sanayi Mektebi'nde okumuştur. Darülbedayi’nin tiyatro kursu sınavına girerek kazanan Jale, o dönemde müslüman kadınların sahneye çıkmasının yasak olmasına rağmen, Darülbedayi sayesinde sadece kadınlara özel gösteriler sergileneceği sözüyle seçilen beş müslüman kadından biri olmuştu. Diğer kadınlardan üçü kursu bıraktı, Refika Hanım ise suflör oldu. Afife Jale 3 Nisan 1919'da, Hüseyin Suat'ın Yamalar adlı oyununda Emel rolü ile ilk kez sahneye çıkarak Türk tiyatrosunda sahneye çıkan ilk Müslüman kadın oyuncu oldu. Asıl ismi Afife olan sanatçı, bu oyunda Jale takma ismini kullandı, daha sonraları Afife Jale adıyla anılmaya başlandı.

İLK KADIN VALİ: LALE AYTAMAN

1944 doğumlu Lale Aytaman, 1991-1995 arasında Muğla Valisi görevini üstlenerek Türkiye'nin ilk kadın valisi unvanını aldı.

İLK EHLİYETLİ KADIN ARABA SÜRÜCÜSÜ VE OTOMOBİL YARIŞLARI ŞAMPİYONU: SAMİYE MORKAYA

Cumhuriyet tarihine adını altın harflerle yazdıran, Türkiye'nin ilk kadın otomobil yarışçısı ve ralli şampiyonu Samiye Cahid Morkaya’nın başarı hikayesi, günümüzde sadece otomobil sporlarıyla uğraşan kadınlara değil toplumun her kesiminde görev alan tüm kadınlara ilham kaynağı... 1922 yılında ehliyet alan ilk Türk kadını olan Samiye Hanım’ın “Şeytan işi, hem de nasıl! Atsız öküzsüz arabayı bir de kadın idare ediyor... Kadının kullandığı otomobile zinhar binilmez!” diyenlere en güzel cevabı; yıllarca hafızalardan silinmeyen başarılarıdır...

İLK KADIN SAVAŞ PİLOTU: SABİHA GÖKÇEN

Türkiye'nin ilk kadın pilotlarından biri olan Sabiha Gökçen dünyanın da ilk kadın savaş uçağı pilotu oldu. Sabiha Gökçen, kariyeri boyunca 8 bin saat civarı uçuş gerçekleştirdi. Sabiha Gökçen, 1935'te Türkkuşu'nun açılış töreninde yapılan planör gösterilerinden etkilenerek havacılığa ilgi duydu. Atatürk’ün de destek vermesi ile 1935'te Türk Hava Kurumu'nun Türk Kuşu Sivil Havacılık Okulu'na girdi, Ankara'da yüksek planörcülük brövelerini aldı. Gökçen, 7 erkek öğrenciyle birlikte Kırım, Rusya'ya gönderilerek yüksek planörcülük eğitimini tamamladı. 1936'da Eskişehir Askeri Hava Okulu'na girdi, burada av ve bombardıman uçaklarıyla başarılı görevler yaparak, dünyanın ilk 'Kadın Savaş Pilotu' unvanını kazandı. 1937 yılında Türk Hava Kurumu'nun yetiştirdiği ilk kadın pilot olması nedeniyle kurumun 9 numaralı Murassa (iftihar) Madalyası ile ödüllendirildi. 1938'de Balkan devletlerinin davetlisi olarak, uçağıyla Balkan turu yapan Gökçen, daha sonra Türk Hava Kurumu Türkkuşu'na başöğretmen tayin edildi. 1955'e kadar bu görevini başarıyla sürdürdü. Hayatı boyunca toplam 22 değişik hafif bombardıman ve akrobatik uçakla uçan ve birçok ödülün sahibi olan Sabiha Gökçen, 1991 yılında Uluslararası Havacılık Federasyonu Altın Madalyası'nı aldı. 1996 yılında Amerika’da düzenlenen Kartallar Toplantısı'nda dünya havacılık tarihine adını yazdıran 20 havacıdan biri seçilen Sabiha Gökçen, bu ödüle layık görülen ilk kadın havacı olmuştur.

İLK KADIN BAŞBAKAN: TANSU ÇİLLER

Türkiye Cumhuriyeti tarihindeki ilk ve tek kadın başbakan Tansu Çiller'dir... Süleyman Demirel'in çağrısıyla siyasete atılan Çiller, ilk defa 1991 Türkiye genel seçimleri'nde Doğru Yol Partisi İstanbul milletvekili olarak meclise girdi. 1993–2002 yılları arasında Doğru Yol Partisi genel başkanlık görevini sürdürdü. 1996–1997 yılları arasında Başbakan yardımcılığı ve Dışişleri Bakanlığı görevini üstlendi.

İLK KADIN ORKESTRA ŞEFİ: İNCİ ÖZDİL

1960 yılında dünyaya gelen İnci Özdil,"Neden kendi yazdığım eserleri yönetmeyeyim diye düşündüm ve orkestra şefi olmak istedim" sözlerinden yola çıkarak Türkiye'nin ilk klasik batı müziği kadın orkestra şefi olmuştur. Sanatçı Ankara Devlet Konservatuarı Piyano bölümünden mezundur.

İLK KADIN FİLM YÖNETMENİ VE İLK KADIN YILDIZI: CAHİDE SONKU

1919 yılında Yemen’de doğan Cahide Sonlu, sahneye balerin olarak adım atmıştır. Muhsin Ertuğrul, Cahide Sonku’yu keşfetmiş ve bu şekilde sinema sektörüne sokmuştur. Bataklı Damın Kızı Aysel adlı filmle ünlenen Cahide Sonku, o günden sonra hemen her filmde erkeklerin kalbini kırıp kaçan güzel kadın rolüyle izleyicinin karşısına çıkmıştır. 1950 yılında kendi Sonku Film şirketini kuran isim, 1963 yılında şirketinin yanması sonucu bir süre Şehir Tüyatrosu’nda çalışmış sonrasında ayrılarak ömrünün son yıllarını sefalet içinde geçirerek 1981 yılında vefat etmiştir.

İLK KADIN HEYKELTRAŞ: SABİHA BENGÜTAŞ

Türkiye’nin ilk kadın heykeltıraşı olarak tarihe geçen Sabiha Bengütaş, 1920 senesinde bugünkü Mimar Sinan Güzel Sanat Üniversitesi'nde Resim bölümü okudu. Resim bölümünde bir sene okuduktan sonra, hocası İhsan Bey’in yeteneğini keşfetmesi ve tavsiyesi üzerine ikinci yıl heykel bölümüne girdi. Sabiha Hanım, heykel bölümündeki ilk kız öğrenci oldu. Üniversitede açılan bir sınavda birinciliği elde ederek Prix de Rome’u kazandı ve yurt dışına gitme imkânına kavuştu. Taksim Meydanı’ndaki Atatürk abidesini yapan İtalyan heykeltıraş Pietro Canonica'nın asistanlığını yaptı. Türk sanat tarihinin önemli ve uzun soluklu faaliyetlerinden biri olan Galatasaray Sergileri'ne katılan ilk kadınlardan biri oldu. Bengütaş, 1938 yılında yapılan Atatürk ve İnönü heykel yarışmalarında birinci oldu. Çankaya Köşkü'ndeki Atatürk heykeli ilk kadın heykeltraşımızın eseri...

İLK KADIN BÜYÜKELÇİ: FİLİZ DİNÇMEN

Filiz Dinçmen, 1982 yılında Hollanda Lahey Büyükelçisi görevine getirilerek Türkiye'nin ilk kadın büyükelçisi unvanını aldı. 1984 yılında Strasbourg'da Avrupa Konseyi Türkiye Daimi Temsilcisi görevine getirildi. 1988 yılında Çok Taraflı Siyasi İşler genel müdürü, 1989 yılında ise; bakanlığın ilk kadın müsteşar yardımcısı ve 1991 yılında bu görevine ek olarak Dışişleri Bakanlığı sözcüsü oldu. 1993-1997 yılları arasında Avusturya büyükelçiliği yaptı. 1997-2001 yılları arasında TBMM Başkanı Başmüşaviri (Hikmet Çetin, Yıldırım Akbulut ve Ömer İzgi'nin) olarak görev yaptı. 2001-2004 yıllarında Vatikan Büyükelçiliği'nde bulundu.

İLK KADIN SAVAŞ MUHABİRİ: SEMİHA ES

1912’de İstanbul’da doğan Semiha Es, evde bulunan makinesiyle fotoğraflar çekmeye başlamış ve 15 yaşında Cumhuriyet Gazetesi’nin düzenlediği güzellik yarışmasına katılmak istedi. Yaşının küçük olması sebebiyle bu isteğini gerçekleştiremeyen Es, o sırada ünlü gazeteci Hikmet Feridun Es ile karşılaştı ve aşık olarak evlendi. Eşiyle dünyayı gezmeye başlayan Semiha Es, bu sırada fotoğrafçılığı öğrenci ve Kore’de 3, Vietnam’da 5 yıl boyunca savaş fotoğrafçılı yaptı ve Türkiye'nin ilk kadın savaş muhabiri ve fotoğrafçısı oldu.

İLK KADIN RADYO SPİKERİ: EMEL GAZİMİHAL

Emel Gazimihal, 1937 yılında radyo spikerliğine başlamıştır ve Türkiye’nin ilk kadın haber spikeri olmuştur. Ankara Radyosu’nda çalışmış ve BBC Türkçe’nin ilk sunucularından olmuştur.

İLK KADIN OPERA SANATÇISI: SEMİHA BERKSOY

1910 yılında doğan Semiha Berksoy, İstanbul Konservatuarı'nda ve Güzel Sanatlar Akademisi Namık İsmail Atölyesi Resim ve Tiyatro Okulu'nda eğitim almış ve devlet devlet bursu ile Almanya'da Berlin Devlet Yüksek Müzik Akademisi Opera Bölümü’nü birincilikle bitirmiştir.

İLK KADIN VETERİNER SABİRE AYDEMİR

1910 yılında Kastamonu’da doğan Sabire Aydemir, ilkokulu burada okuduktan sonra lise eğitimini Erenköy Kız Lisesi’nde tamamlamıştır. Aslında tıp okumak isteyen isim, o sene ilk kez veterinerlik fakültesine kızların alındığını görmüş ve hayvan sevgisi sebebiyle veteriner hekimlik okumak karar vermiştir. 1937 yılında Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi'nden mezun olmuştur.

İLK KADIN TIP DOKTORU: SAFİYE ALİ

Safiye Ali, Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk kadın tıp doktoru ve tıp eğitimi veren ilk kadınıdır. Kendisi Amerikan Kız Koleji'nde öğrenim gören Ali, lise yıllarında doktor olmak istiyordu. Ancak Darülfünun Tıp Fakültesi henüz kadın öğrenci kabul etmiyordu. I. Dünya Savaşı sürerken maddi güçlüklere rağmen Almanya'ya giderek ile Würzburg Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde öğrenim gördü.

İLK KADIN GAZETECİ: SELMA RIZA

1872 yılında 7 çocuklu bir ailede doğan Selma Rıza, eğitimini evde aldı. Bir gece her şeyi arkasında bırakarak Paris’e abisinin yanına kaçan Rıza, böylece İttihat ve Terakki'nin ilk ve tek yeminli kadın üyesi olarak tarihe geçti. Sorbonne Üniversitesi'nde eğitim alan ilk Türk kadın oldu. Selma Rıza gazeteciliğe, Meşveret gazetesinde başladı ve ilk kadın gazeteci oldu.

İLK DÜNYA GÜZELİ: KERİMAN HALİS ECE

Keriman Halis Ece, zamanın ünlü tüccarlarından olan, 'Hızır' adlı yangın söndürme aletlerinin mümessili Tevfik Halis Bey ve Ferhunde Hanım'ın 6 çocuğundan biri olarak İstanbul'da dünyaya gelmiştir. Arkadaşlarının tavsiyesi üzerine 18 yaşındayken Cumhuriyet Gazetesi’nin düzenlediği yarışmaya katılmak isteyen Ece, babasından izin alamadı. O yıl Naşide Saffet Türkiye güzeli oldu. Bir sonraki yıl Keriman Halis Ece, yarışmada birinci seçilince 31 Temmuz 1932'de Belçika'nın Spa kentinde yapılan dönemin en prestijli yarışması olarak kabul edilen, Türkçe karşılığı Uluslararası Güzellik ve Zarafet Yarışması olan International Pageant of Pulchritude'de Türkiye'yi temsil etme hakkı kazandı. Keriman Halis Ece, 28 ülkenin güzellerinin katıldığı International Pageant of Pulchritude'de birinci seçildi.

İLK KADIN BELEDİYE BAŞKANI: MÜFİDE İLHAN

1950 yılında Mersin'den belediye başkanı seçilen Müfide İlhan, Türkiye'nin ilk kadın belediye başkanı olarak biliniyor.

İLK KADIN AVUKAT: SÜREYYA AĞAOĞLU

Ünlü düşünür ve siyasetçi Ahmet Ağaoğlu'nun kızı olan Süreyya Hanım, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Fakültesi'ne başvuran ilk kız öğrenci olarak fakültenin kız öğrencilere açılmasında öncü rol oynadı ve bu mesleği seçerek ilk kadın avukat oldu.

İLK KADIN MÜHENDİS: SABİHA RIFAT GÜRAYMAN

Türkiye'nin ilk kadın inşaat mühendisi olan Sabiha Gürayman aynı zamanda Fenerbahçe Spor Kulübü'nün ilk kadın voleybolcusuydu.

İLK KADIN PİLOT: BEDRİYE TAHİR GÖKMEN

Gökmen Bacı adıyla tanınan Bedriye Tahir Gökmen ise İlk Türk kadın pilot olarak adını tarihe yazdırdı. Memurluk yaptığı sırada uçuş sınavlarına hazırlanan Gökmen, engellemelere maruz kaldı fakat 12 erkek öğrenciyle eğitim gördüğü yerden 1933 yılında brövesini aldı. 1934 yılında Vecihi Okulu, brövelerin onaylanması için öğrencilerin Hava Kuvvetleri Müsteşarlığı tarafından sınavdan geçirilmesini istedi. Ancak sınav heyeti geldiğinde okulun tek faal uçağı kırım geçirmiş olduğundan sınav yapılamadı, heyet yeniden gelmeyi kabul etmeyince okul kapandı ve Gökmen Bacı'nın pilotluğu onaylanmadı.

İLK KADIN MAKİNİST: SEHER AYTAÇ

İlk Türk kadın makinistimiz Seher Aksel Aytaç, Yıldız Üniversitesi Meslek Yüksekokulu Demiryolu İnşaat ve İşletmeciliği bölümünü bitirdi. 1990 yılının şubat ayında TCDD de 1. Bölge Müdürlüğü'ne bağlı Haydarpaşa Loko Bakım Atölye Müdürlüğü'nde makinist olarak işe başladı.

İLK KADIN SAVCI: HANDAN DALAY KAFTANCI

Yunanistan'ın Kavala şehrinde dünyaya gelen Handan Dalay Kaftancı, Atatürk'ün özel emriyle İzmir'e atanan ve Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk kadın savcısıdır.

İLK KADIN GENEL YAYIN YÖNETMENİ: NURCAN AKAD

Nurcan Akad, 2002 yılında Akşam Gazetesi'nin genel yayın yönetmenliğini üstlenerek Türkiye'nin ilk kadın genel yayın yönetmeni oldu. Akad, gazeteciliğe 1983’te Nokta Dergisi’nde ekonomi muhabiri olarak başlamıştı.

İLK KADIN PİYANİST: FERHUNDE ERKİN

Türkiye'nin ilk kadın konser piyanisti ve piyano eğitimcisi ise Ferhunde Erkin, ülkemizde klasik müziğin yaygınlaşmasında büyük katkı sağlamış ve birçok müzik eğitmeni ve piyanist yetiştirmiştir.