Tavananna kimdir, yetkileri ve görevleri neler? Tarihte Tavananna kime denir?
MÖ. 1750 yılından itibaren Orta Anadolu coğrafyasında var olan Hititler; kadına vermiş oldukları değer bakımından çağdaşları olan diğer uygarlık ve devletlerden ayrılmaktadırlar. Hitit Devleti'nde devletin idari yapısı ile iç ve dış siyasetinde etkin bir rol oynayan Hitit kraliçelerine Tavananna adı verilmektedir. Ayrıntılar içeriğimizin devamında…
Hititlerden günümüze kadar ulaşan kaynaklardan ve yapılan arkeolojik çalışmalardan, Hitit kraliçelerinin siyaset içindeki rolleri açıkça görülmektedir. Hitit kraliçelerine verilen bir unvan olan Tavananna anlamı nedir? İşte, tüm detaylar…
Tavananna Kimdir?
Tavananna; Hititlerde kralın eşi, yani kraliçeye verilen bir unvandır. Devlet işlerinde oldukça etkin olan Tavananna, neredeyse kral ile eşit haklarla donatılmış bir unvan olarak dikkat çekmektedir. Özellikle Mısır ve Mezopotamya krallıklarında kraliçe, ülkenin mutlak hâkimi olan kralın eşi olarak tarif edilirken; bu durum Hititlerde ise farklıdır. Hititlerde Tavananna yani kraliçe; Hitit kralı ile eşit yetkilerle donatılmıştır ve devleti yönetme, ülkeye hükmetme gibi haklara da sahiptir.
Tavananna Anlamı
Tavananna kelime anlamı olarak Hititçede “egemen kraliçe” anlamına gelmektedir. Hitit devlet yönetiminde krallar “Labarna”, kraliçeler ise “Tavananna” unvanını kullanmışlardır. Bu iki unvanın ise Eski Hitit Krallığı’nın kurucusu olarak kabul edilen kral Labarna ve eşi Tavananna’dan geldiği bilinmektedir. MÖ. 15. yüzyıldan itibaren bu kurucu kral ve kraliçenin isimleri, Hitit kral ve kraliçeleri tarafından birer unvan olarak kullanılmıştır. Bu bilgilere ilave olarak, bir kraliçenin Tavananna unvanı kullanabilmesi için, bir önceki kralın eşinin ölmesi gerekmektedir. Yani yeni kraliçe, imparatorun annesi hayatını kaybetmeden bu unvana sahip olamamaktadır.
Tavananna Görevleri
Hitit Devleti’nin kuruluş aşamasında kraliçelerin rolleri tam olarak bilinemese de, Hititlerin büyük bir imparatorluk halini almasının ardından yaşanan büyüme ile Hitit kraliçesi olan Tavananna’nın aktif siyasetteki rolünü net olarak görmek mümkündür. Etkili bir siyasi figür olan Tavananna yetkileri şu şekilde sıralanabilir:
Tavananna Hangi Uygarlığa Aittir?
Bir kraliçe unvanı olan Tavananna; Hitit uygarlığına ait olan bir kavramdır. Hitit Devleti’nde kralın eşleri Tavananna unvanına sahip olmalarının yanında siyasi, dini ve sosyal yetkilerle de donatılırlardı. Eski Hitit döneminde, kraliçelerin aktif siyasetteki rolü pek bilinmese de yapılan kazılar ve elimize ulaşan Hitit metinleri bize göstermektedir ki; Orta ve Yeni Krallık döneminde Tavananna, önemli bir siyasi figür olarak yerini almaktadır.
Hitit Devleti’nin büyümesi ve sınırları gelişmesiyle birlikte iç ve dış siyasette aktif bir rol üstlenen, antlaşmaların altında imzası bulunan ve dış ülkelerle diplomatik yazışmalar gerçekleştiren Tavananna; Hitti Devleti için önemli siyasi bir unsurdur.
Özellikle Hititlerin çağdaşları olarak kabul edilebilecek Mısır ve Mezopotamya uygarlıklarındaki kraliçeler, sadece bir kralın eşi olarak görülürken ve yalnızca birtakım dini görevlerle donatılmışken; Anadolu’nun ortasında varlığını sürdüren Hititlerde Tavananna’nın bu denli geniş yetkilere sahip olması oldukça dikkat çekicidir.
Çoğu zaman kraldan da bağımsız ve krala eşit bir pozisyonda yer alan Tavananna, Hitit sarayının kraldan sonraki en etkili kişisi olarak dikkat çekmektedir. Sahip olduğu bu özeliklerle Hitit kraliçeleri, özgür Hitit kadınını temsil etmektedirler.
