Viskiye karşı rakıya 60 liralık vergi desteği
Hazine ve Maliye Bakanlığı biri 25 Aralık 2024'te biri bugün olmak üzere viski, cin, likör gibi alkollü içkilerin vergisini yaklaşık 100 lira yükseltirken rakının ÖTV'si bunların yarısından daha düşük artırdı. Rakı toplamda 41 lira zamlanarak 925 liralık 70'lik şişenin fiyatı 961 lira olacak. Her 6 ayda bir ÜFE baz alınarak yapılan artış ile biraya 2 şaraba ise 5 lira vergi zammı yapıldı. Eğer üretici ve satıcılar sadece vergi zammını yansıtırsa artışlar bu düzeyde olacak. Sigarada ise maktu vergi artışı 60 kuruş olurken vergi çarpanı nedeniyle fiyat 3 lira civarında artmış olacak.
Hazine ve Maliye Bakanlığı biri 25 Aralık 2024'te alkollü içkilerin ÖTV'sinde yaptığı artışın ardından bugün de her 6 ayda bir olduğu gibi hem alkollü içkilerin hem sigaranın ÖTV'sini yükseltti. Ancak bu iki artışta bir süredir eleştiri konusu olan viski ve diğer ithal içkilerin vergi oranı daha da yükseltilirken rakı lehine 60 liralık bir avantaj doğru.
25 Aralık'tan önce ithal içkilerin ÖTV miktarı 1.269 lirayken son iki düzenleme ile tutar 1.536 lira oldu buna karşı rakının ÖTV'si 1.365 lirada kaldı. Böylece viski, cin, likör gibi alkollü içkilerin vergisini yaklaşık 100 lira yükseltirken rakının ÖTV'si bunların yarısından daha düşük artırdı. Rakı toplamda 41 lira zamlanarak 925 liralık 70'lik şişenin fiyatı 961 lira olacak. Her 6 ayda bir ÜFE baz alınarak yapılan artış ile biraya 2 şaraba ise 5 lira vergi zammı yapıldı. Eğer üretici ve satıcılar sadece vergi zammını yansıtırsa artışlar bu düzeyde olacak.
SİGARADA SADECE ÖTV 60 KURUŞ ARTTI
Özel Tüketim Vergisi Kanunu çerçevesinde, tütün mamullerine uygulanan Maktu ve Asgari Maktu Vergi tutarları Ocak ve Temmuz aylarında son 6 aylık Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) oranında güncelleniyor.
TÜIK tarafından 3 Ocak 2025 tarihinde açıklanan enflasyon verilerine göre son 6 aylık Yİ-ÜFE %7,6 olarak gerçekleşti. Bu çerçevede Gelir İdaresi Başkanlığının internet sitesinde yayımlandığı üzere 3 Ocak 2025 tarihinden itibaren sigaralarda paket başına uygulanan: • Maktu Vergi tutarı 7,8000 TL’den 8,3896 TL’ye, Asgari Maktu Vergi tutarı ise 34,052 TL’den 36,626 TL’ye çıkarıldı. Gerçekleşen vergi artışı sonrasında, ortalamada 75 TL’lik bir paket sigaranın ÖTV ve KDV’si 60,43 TL’den 61,01 TL’ye çıkarıldı. Hem alkollü içkilerde hem sigarada ÖTV artışına KDV'yi de eklememiz gerekiyor. Diğer yandan sigarada ise maktu vergi artışı 60 kuruş olurken vergi çarpanı nedeniyle bu değişiklik fiyata 3 lira civarında yansıyacak.
ENFLASYONLA MÜCADELEDE SİGARA ÖNEMLİ
Bakanlık sigarada vergi düzenlemeleri yaparken bu artışların enflasyona etkisini göz önüne alıyor. Çünkü bu kalem enflasyonu olumsuz etkiliyor. 29 Aralık Pazar günü Şanlıurfa’da düzenlenen GAP Eylem Planı toplantısı sonrasında gazetecilerin sorularını yanıtlayan Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek 2024’te olduğu gibi 2025’te de enflasyon konusunda maksimum hassasiyeti göstereceklerini belirterek 2025’te de benzer yaklaşım içinde olacağız. Burada önemli olan birkaç faktör var, yani elektrik ve doğal gazı bir kenara bırakacak olursak, akaryakıt ÖTV’si ve tütün ürünlerinin ÖTV’si, bu iki konuda da enflasyon hedefini tehlikeye atmayacak bir yaklaşım içerisinde olacağız” demişti.
VERGİ SİSTEMİ NASIL?
Sigara vergi sistemi, fiyata bağlı vergi unsuru olan nispi vergi ve dolayısıyla mali çarpanın yüksek olması sebebiyle önemli bir enflasyonist etki oluşturuyor. Fiyata bağlı yüksek nispi vergi oranları, maliyet artışlarının fiyata kaç katı oranında yansıtılacağını gösteren “mali çarpanı” artırıyor. Artan mali çarpan, maliyetlerin satış fiyatlarına katlanarak yansıması sonucu enflasyonu daha da olumsuz etkiliyor. Sigara vergilerinde atılan adımlarla enflasyonla mücadele 2024 yılında başladı. Sigara vergilendirmesinde sabit unsurların (maktu vergi) ağırlığının artırılması ve fiyata bağlı unsurun (nispi vergi) ağırlığının düşürülmesi yoluyla mali çarpanın azalması ve enflasyonist etkinin sınırlandırılması mümkün. 2024'te de mali çarpanın düşürülüp enflasyon etkisinin kısıtlanması yönünde olumlu adımlar atıldı.
Hazine ve Maliye Bakanlığı verilerine göre yıl başında 2024 yılı için tütün ürünlerinden elde edilmesi hedeflenen ÖTV geliri 252 milyar olarak açıklanmıştı. Kasım 2024 itibariyle 282 milyar TL’nin üzerindeki ÖTV tahsilatıyla sene başında koyulan vergi geliri hedefinin 11 ayda üzerine çıkıldığı görüldü.
