İsrail 5 Temmuz'da 'ilhak' operasyonunu başlatıyor
İsrail Hükümeti, Batı Şeria’yı ilhak planının uygulanması için orduya hazır olun talimatını verdi. İslam dünyasının tepkilerini göze alan İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, ABD Başkanı Donald Trump üzerinden Arap dünyası üzerinde etkin güç konumundaki Suudi Arabistan’ı, Birleşik Arap Emirlikleri’ni ve Mısır’ı üst perdeden konuşup etkisiz kalmaya ikna etmiş gözüküyor.
Görüştüğüm İsrailli diplomatlar, İsrail Savunma Bakanı Benny Gantz’in Genelkurmay Başkanı Aviv Kochavi'ye, Filistin bölgesindeki güncel diplomatik çabalar nedeniyle "silahlı kuvvetlerin hazırlıklarını hızlandırması" talimatını verdiğini belirtiyorlar.
Daha açık bir ifadeyle, İsrail ordusu yakında Batı Şeria'nın bazı bölgelerini ilhak etmek üzere hazırlıklara başladı. Kaynaklarım, Netanyahu’nun, Batı Şeria'nın yaklaşık yüzde 32'sinin ilhak edilmesini öngören bu planı, koalisyon anlaşması uyarınca 5 Temmuz’dan itibaren uygulamaya koymaya hazır olduğu ilettiği belirtiyor.
Yukarıda bahsettiğim talimatlar ve hazırlık sürecinin öncesinde, Netanyahu ve yardımcısı Gantz, 8 Haziran pazartesi günü erken saatlerde ABD'li yetkililerle ayrı ayrı görüşmelerde bulundu.
Kaynaklarımın anlattıklarına göre Gantz, ABD Büyükelçisi David Friedman ile bir araya geldi ve Netanyahu, bir video konferans düzenledi. Konferansa Trump’ın damadı Jared Kushner, Orta Doğu danışmanı Avi Berkowitz ve İsrail'in ABD Büyükelçisi Ron Dermer de katıldı. Konferansta Kushner ile birlikte Trump'ın ocak ayında sunduğu ABD’nin Orta Doğu planının baş mimarı olan Friedman da yer aldı.
Ancak, görüşmenin Amerikalı muhatapları yakın bir gelecekte bu hususta hangi somut adımların atılacağının beklenebileceğini bilmek istiyordu. Netanyahu geçtiğimiz hafta salı günü Batı Şeria'nın en az yüzde 38'i üzerinde hak talep eden yerleşimci temsilcilerini kabul etti. Netanyahu adeta bir siyasi şov yaparak "İsrail’in egemenliğini genişletmek için tarihi bir fırsattan" söz etti ve ABD ile görüşmelerin devam edeceğini belirtti.
ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo da Mayıs ayı ortasında İsrail'i ziyaret ettikten sonra Filistin yönetimine görüşme çağrısında bulundu. Devlet Başkanı Mahmud Abbas ise bu teklifi reddetti ve İsrail ve ABD ile olan anlaşmaları iptal etti.
Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas, İsrail ve ABD ile olan anlaşmaları defalarca sona erdirmekle tehdit etti. İsrail’de çok karşılık bulmadı…
Göze göz dişe diş, Orta Doğu'da geçerli eski bir ilkedir. Bir İsrail hükümetinin koalisyon anlaşmasında ilk kez, Batı Şeria'nın bazı bölümlerinin ilhak edilebileceği yazıyor!
Abbas’ın adımları biraz temkinli: Bazı Filistin güvenlik güçleri geri çekildi, İsrailli ve Amerikalı muhataplara iş birliğinin sona erdiği bildirildi. Ancak Abbas henüz otonomi otoritesini lağvetme konusunda tereddüt ediyor. Böyle bir şey kendi kendini parçalamak anlamına geleceğinden, bu sistemden yararlanan Filistinli elitler bundan kaçınmaya çalışıyor.
İsrailliler ise buna, İsrail hastanelerinde Filistinli VIP'lerin tedavi olanağını iptal ettiğini bildirerek karşılık verdi. Filistin yönetimi, İsrail'in Filistinliler için vergi ve gümrük gelirleri toplamasına devam etmesini sağlayan anlaşmayı da iptal etmedi.
Abbas bir yandan İsrail ve ABD'ye bir uyarı, diğer yandan Avrupa ve Arap ülkelerine bir uyanma çağrısı gönderiyor. Filistin Devleti'ne verilen sözlü destek, İsrail’in yerleşim yerlerini inşa etmesini durdurmadı. Fiili ilhakı şimdi yasal bir ilhakın izlemesi durumunda, Avrupalılar ve Arap devletleri uluslararası hukuku savunmak istiyorlarsa, artık tedbir almaktan kaçınamazlar.
Netanyahu'nun bakış açısına göre müttefiki Trump başkanlık seçimlerinin yapılacağı kasım ayına kadar görevde ve tüm dünya koronavirüsle meşgul. Bu sürece en fazla tepki gösterecek olan Türkiye ise Libya, Doğu Akdeniz ve Suriye ajandası ile uğraşırken şu an Batı Şeria'da oldu bitti yaratmak için İsrail durumu tarihi bir fırsat olarak görüyor.
Doğru söylemek gerekirse, Abbas’ın da Ehud Barak ve Ehud Olmert'in Filistin tarafına daha önce önerdiği önerdiği, ABD’nin şu anki teklifinden daha çekici tekliflere yanıt verme fırsatını kaçırdı yorumu yapılıyor. Aynı zamanda Trump'ın ocak ayının sonunda deli saçması Orta Doğu planını sunduğundan bu yana geçen zamanı, alternatif sunmak için kullanamadı.
İsrail her hazırlığı yapmış. Batı Şeria'nın yaklaşık yüzde 32'sini derhal ilhak edebileceğini düşünüyor ve Filistinlilere uzak bir gelecekte sadece parçalanmış alanlardan oluşan bir devlet vadediyor.
Mevcut şartlar altında, İsrail tarafından ilhak etmek veya otonom idarenin Filistin yönetimi tarafından lağvedilmesi gibi tek taraflı adımlar, yalnızca şiddetin artmasına yol açacaktır.
