Bağdat ve Erbil'in 'Akar' protokolü
Irak siyasetinde iplerin büyük ölçüde kimin elinde olduğunu hepimiz az çok tahmin edebiliyoruz. Zira İran’ın, Irak siyasi sistemi içinde ve en önemlisi resmi askeri gücü yani ülkenin en büyük paramiliter gücü Haşti Şabii içindeki rolünü, İranlı General Kasım Süleymani’nin öldürülmesi ile birlikte daha net bir şekilde gördük.
Bunun bizi ilgilendiren kısmı ise terör örgütü PKK’nın Irak sınırları içindeki hareketliliği ve örgütün Irak’ın sorunlu bölgeleri Sincar ve Mahmur bölgesindeki yeni üslenmeleri ve hareket kapasitesi…
Eski Irak Başbakanı Nuri el Maliki döneminden buyana Bağdat ile ilişkilerimiz istenilen düzeyde değil. Irak’ın su kaynakları sıkıntısı, DAEŞ ile mücadele süreci ve daha birçok başlıkta Türkiye Irak merkezi yönetimine destek verdi. Ancak Maliki’den bu yana Bağdat PKK konusunda Ankara’nın beklentilerini tam anlamı ile karşılamadı.
Bugün artık Bağdat ile Ankara arasındaki ilişkilerin toparlanabilmesi için bu durum önemli bir samimiyet testinden geçiyor…
Zira son üç yılda iki kez PKK’nın Sincar’dan çekilmesi ile ilgili ve Bağdat yönetiminin pazarlıkları sonucunda PKK’nın bölgeden uzaklaşacağına dair haberler yayınlandı. Ancak bu haberlerin sadece lafta kaldığını gördük. Hatta son Bağdat anlaşması sonrası, PKK’nın bölgedeki ‘’yerel Ezidi gücü’’, Haşti Şabii gruplarının arasında örtbas edildi.
Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, terör örgütü PKK’nın Irak’taki hareketliliğinin sonlandırılması, hatta gerekirse Türk Silahlı Kuvvetleri’nin doğrudan desteği ile örgüte yönelik operasyonlar için, Bağdat ve Erbil’de siyasi liderlerle görüşmeler gerçekleştirdi.
Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, Bağdat ve Erbil yönetimlerine mart ayının sonunu işaret ederek, PKK’ya yönelik operasyon için TSK’nın hazır olduğu sinyallerini verdi.
Bu görüşmelerde dikkatimi çeken detaylar fotoğraflar oldu…
Irak Cumhurbaşkanı Behram Salih, Türkiye’den gelen misafiri için bir resmi protokol uygulanmasını istememiş ve bu konuda da danışmanlarına "Sayın Akar’ın koltuğunu hemen yanıma koyun” demiş. Salih misafirine Cumhurbaşkanı-Bakan protokolü ile değil, ‘’Dost ve Kardeş Türkiye’’nin Bakanı’nı evinde ağırlama usulü ile karşılamış. Hatta öğrendiğim kadarıyla görüşme de planlanandan çok daha uzun sürmüş.
Bakan Akar’ın Erbil ziyaretinde ise sürpriz bir detay dikkati çekiyor. Akar, Bölgesel Kürt yönetimi Başbakanı Mesrur Barzani ve ardından Başkan Neçirvan Barzani ile resmi görüşmeler gerçekleştirdi.
Akar’ın bölgedeki siyaseti iyi okuduğunu Erbil ziyareti ile gördük.
Zira PKK ile mücadelede asıl ikna edilmesi gereken kişinin IKYB’nin eski başkanı Mesut Barzani olduğunu bilerek bu görüşmeyi gerçekleştirdiğini görüyoruz. Çünkü 90’lı yıllarda TSK’nın bölgede gerçekleştirdiği tüm operasyonlarda bu diplomasi trafiği izlenerek yol alınmıştı… Mesut Barzani’nin eski peşmerge komutanı olduğunu da ayrıca hatırlatalım.
Kürt siyasi kaynaklar Bakan Akar’ın, Sincar ve Mahmur konusunda farklı seçeneklerin yer aldığı projeksiyonları dile getirdiğini ve merkezi yönetimin sürece dahil olması halinde bu planlamaların hayata geçirilebilmesi konusunda tarafların mutabık kaldığını ifade ediyor. Yani Akar, “Mart’ta hazırız ve de kararlıyız” mesajını sadece Bağdat’a değil Erbil’e de iletmiş durumda.
Kürt kaynaklardan aldığım bilgiye göre Bağdat daha çok Türkiye’nin havadan ve fiziki koşullarla elde edilen istihbarı desteği sayesinde devam eden bir operasyondan yana. Kürt yönetimi ise PKK’nın bölgeden uzaklaştırılmasına yönelik süreçlere destek verebileceğinin sinyalleri Ankara’ya iletmiş.
Yani Erbil Ankara’nın tüm önerilerine belli koşullar dahilinde destek vermeye hazır.
Peki Bağdat’ın çekincesi ne?
Irak Başbakanı Mustafa El Kazımi’nin en önemli özelliği Bağdat’ta ABD ile İran arasındaki dengeyi oturtmaya çalışması. Önceliği DAEŞ ile mücadele. PKK konusunda yapacağı ise katkı vermekten ziyade Türkiye’nin havadan operasyonlarına şimdilik ‘sessiz’ kalmak…
Ortak operasyon seçeneğine sıcak bakmamasının nedeni ise Biden’in gelişini ve talimatlarını görmeden karar vermek istemeyişi. Zira PKK’yı bölgeden çekerse Haşti Şabi’yi de bölgeden çekmesi gerekecek. Çünkü Haşti Şabii ve PKK iki ayrı denge mekanizması olarak kullanılıyor.
Kazimi’nin samimiyet testi ise Bağdat’ta konuk ettiği Türk misafirine uyguladığı resmi protokol ile ortaya konulmuş oldu. Zira Irak Cumhurbaşkanı ve kuzeydeki diğer liderler koltuk protokol kurallarını bir kenara bırakıp samimi görüntü verirken, Irak Başbakanı Kazımi koltuk oturma düzeni protokol kuralları ile durduğu mesafeyi ortaya koymuş oldu.
Irak’ta yaşayanlar bu mesajı çok iyi bilirler…
