Libya'da sular yeniden ısınıyor
Libya'da geçen ekim ayında imzalanan tarihi ateşkes anlaşmasının üzerinden neredeyse bir yıl geçmişken sular yeniden ısınıyor. Halife Hafter ve siyasi müttefiği Akile Salih'ten, seçimlerin yapılması öngörülen 24 Aralık'a ayarlı peş peşe hamleler geliyor.
Akile Salih'in başında olduğu Tobruk merkezli Temsilciler Meclisi, önceki gün yaptığı açıklamayla ülkeyi 24 Aralık'taki seçimlere kadar yönetmek üzere yılbaşında iktidara gelen Ulusal Birlik hükümetinden güvenoyunu geri çektiğini duyurdu. Bu açıklama, Temsilciler Meclisi'nin Hafter'in lehine olacak seçim yasasını kapalı bir oturumda, yasal süreci atlayarak kabul etmesinden iki hafta sonra geldi. Önceki gün alınan güvenoyunu geri çekme kararı 200 sandalyeli Meclis’ten 113 milletvekilin katılımı ve 89 oyla geçti.
Meclis'in 8 Eylül'de çıkardığı seçim yasasını "yasal bir oylama" olmadan kabul edildiğini vurgulayıp reddeden Trablus merkezli Libya Devlet Yüksek Konseyi (DYK), Meclis'in güvenoyunu geri çekme kararını da yasa dışı ilan etti. Konsey Başkanı Halid el-Mişri, "Böyle bir şey yok. Hükümet, 24 Aralık'ta gerçekleştirilecek seçimlere kadar görevine devam edecek" açıklamasında bulundu. Birleşmiş Milletler (BM) Libya Destek Misyonu da dün yaptığı açıklama ile Libya'da meşruiyetin Abdülhamid Dibeybe’in başında bulunduğu Ulusal Birlik hükümetinde olduğunu duyurdu. Açıklamasında, Temsilciler Meclisi’ne seçim çalışmalarını baltalayabilecek bir icraattan uzak durmaları çağrısında bulundu.
Bu arada Libya’nın doğusundaki gayrimeşru güçlerin lideri Hafter de seçimde aday olmak için son hamlesini yaptı. Ve Askeri görevlerini askıya alıp, 3 ay için görevini Korgeneral Abdel Razek Al-Nadori’ye devrettiğini açıkladı. Açıklama tam da 22 Eylül'de (dün) geldi. Çünkü Temsilciler Meclisi'nin seçim yasasında, askeri yetkililerin, üç ay önceden görevlerinden çekilmeleri koşuluyla cumhurbaşkanlığı seçimlerine katılabileceklerini ve başarısız olmaları durumunda görevlerine geri dönebileceklerini öngören bir madde bulunuyor. Hafter bu ay başında Washington'a gidip, Joe Biden yönetimi yetkilileriyle görüşmek için üç lobi firmasıyla anlaşma yapmıştı.
Hafter ve müttefiki Salih seçimi oldubittiye getirmek isterken, Hafter'i destekleyen Fransa da oyuna hızlı bir giriş yapmaya hazırlanıyor. Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, dün yaptığı açıklama ile Fransa'nın 12 Kasım'da Libya konulu uluslararası bir konferansa ev sahipliği yapacağını duyurdu.
Libya'da yaşananlar yeni bir çatışmayı tetikleyebilir... Temsilciler Meclisi’ni hükümete güvenoyunu geri çekmeye zorlayanlar anlaşılan o ki iç çatışmayı yeniden istiyor. Biraz içerideki tartışmalara baktım. Libya’daki kaynaklarımla görüştüm. Anladığım; amaç tekere çomak sokmak. Seçimleri Hafter’e kazandırmak, olmadı ertelemek, olmadı iptal etmek…
Bu noktada hükümetin seçime kadar işleri yürütmeye devam etme imkanının önemine işaret etmek önemli; zira bu zor ve kısa sürede yeni bir hükümet tayin etmek imkansız. Ankara’da olası kriz riski karşısında alınacak tedbirler iyi düşünülmeli. Hatta kendi tarafımıza çekmemiz gereken birkaç ülke ile diplomasi trafiğine hız verilmeli.
ERDOĞAN MOSKOVA’YA GİDİYOR
Cumhurbaşkanı Erdoğan 29 Eylül’de Rusya’ya gidecek. Gündeme alınacak başlıklar sadece Suriye ile sınırlı değil. Ama ana gündem Suriye. Suriye Devlet Başkanı Beşar Esed geçtiğimiz hafta Moskova’ya giderek Putin ile görüşmüştü.
Putin’in, Suriye için bir yol haritası şekillendirdiği söyleniyor. İnsani krizin yönetimi, normalleşme, radikal gruplarla mücadele, siyasi süreç, anayasa süreci, PYD ile ilişkiler… Liste uzun ama listede İdlib ve bizden istenen geri çekilme takviminin de yer alacağı belirtiliyor.
Elbette S 400 konusu da önemli bir gündem. ABD ile süreç değerlendirmesi yapan Ankara’nın sistemin kurulumu konusunda daha fazla zaman kaybedilmemesi gerektiği yönünde bir yaklaşımı var. Putin konuyu gündeme getirecek.
