En genç filoya sahip 10 havayolu

Dünya genelinde havayollarının filosunda bulunan yolcu uçaklarının yaş ortalaması 12. Günümüzde yolcu ve kargo uçaklarının toplamının 30 bini geçtiğini, bazı günler aynı anda gökyüzünde 15 bin sivil uçak bulunduğunu düşünürseniz 12 yaş ortalaması fena değil. Ancak yeni nesil uçakların daha az yakıtla, daha çevreci, daha sessiz ve operasyon maliyetlerini daha düşük olması sebebiyle önümüzdeki yıllarda yaş ortalaması daha da aşağı inecektir.

Dünyada uçak filo yaş analizini ‘airfleets’ isimli havacılık araştırma sitesi ile birlikte İsviçre merkezli sivil havacılık istihbarat kuruluşu ‘ch-aviation’ın araştırmalarına göz atıp dünyanın en genç filosuna sahip havayolu firmalarının hangileri olduğu merakımı giderdim. Her iki kaynak ve biraz araştırmayla en geç havayolları listesi ortaya çıktı.

Ancak havayolları ve yolcular için genç filo ne anlama geliyor? Bakımlı, temiz, iyi işletilen bir uçakla, 6 aylık, ama yeni kurulmuş, kimliğini arayan bir şirketin bünyesinde hizmete koyulan uçakta seyahat keyfi aynı olmayacaktır. Yeni uçaklar teknolojik yeniliklerle havayollarının filosuna katılma hesabının en önemli ayrıntısı operason maliyetleridir. Neticede verimli işletmecilik an etken.

Öte yandan uçaklarda yaşlanıyor. Hangi yaşta yerlerine yenileri alınmalı? Yaşlı uçaklarla ne kadar daha devam etmenin verimli olacağının hesapları yapıldığı için bugün 20-25, hatta 30 yaşındaki uçaklar uçuşlarına devam ediyor.

Havayollarının filo yaş ortalaması ve en genç havayolu meselesinin de izahata ihtiyacı var. Zira havayollarının genelde ne kadar az uçağı oluyorsa, filo yaşı da genç olabiliyor. Filonun büyüklüğü yaş ortalamasını da artırıyor.

Dünya’nın en fazla uçağına sahip ‘American Airlines’ veya diğer şirketleri, “En Genç Filoya Sahip Havayolları” şeklinde yapılan listelerde göremezsiniz. Mesela ‘American Airlines’ın 966 adet uçağı var ve filo yaşı 10.8 olduğunu bir kenara not edin. Diğer yandan filo yaşı 2.5 olan 5 uçaklık bir şirket Delta, THY veya Lufthansa gibi devasa filoya sahip şirketlerle kıyaslanabilir mi?

Yaptığım araştırmalarda en geç havayolu 2.8 yaş ortalamasıyla Norwegian Air. Öte yandan ‘ch-aviation’ın analizine göre en genç filoya sahip firmalar havacılığın son 20 yılda geliştiği Asya kıtasında yoğunlaşıyor.

“En geniş filoya sahip olan havayolları” kategorisinde, 100 adedin üzerinde uçağı olan şirketler arasında Rus havayolu firması Aeroflot, en genç filoya sahip olmasıyla dikkat çekiyor.

Bayrak taşıyıcımız Türk Hava Yolları da 6.8 filo yaş ortalamasıyla dünyanın 14. en genç filosuna sahip havayolu.

Bir çok şirketin yeni uçağı Boeing 737 MAX’ler yaşanan hadiseler sebebiyle yerde olduğu için filoya dahil değil edilmemiş. Türk Hava Yollarının 24 adetlik MAX’leri de kategori dışı kalmış. THY gibi büyük şirketler bir yandan yeni uçakları filolarına dahil ederken, diğer taraftan da hizmet süresi dolan uçakları filodan çıkardıkları için filo yaş ortalaması yıl içinde değişkenlik gösterebiliyor. Bu bilgiler ışığında dünyanın en genç filosuna sahip havayollarına göz atabiliriz.

Dünyanın En Genç Filosuna Sahip 10 Havayolu

1) Norwegian Air 2.8 yaş

2) Vistara: 2.8 yaş

3) FlyDubai 4.2 yaş

4) Aeroflot 4.4 yaş

5) Hong Kong Express: 4.4 yaş

6) Ethiopian 5.7 yaş

7) China Eastern 5.9 yaş

8) IndiGo 5.9 yaş

9) Qatar Airways 6 yaş

10) Emirates 6.2 yaş

***

Yalın ayak uçulur mu?

Uçak yolculukları esnasında hangi bölümde uçulursa uçulsun ayakkabılarını çıkaran bir çok yolcu dikkatimizi çeker. Yaz, kış fark etmez bazı yolcular bu durumu alışkanlık haline getirmiştir. Çıplak ayakla seyahatin bir çok riske açık olduğunu belirteyim. Ancak uçuşa çıplak ayakla gelmekle, uçakta ayakları, ayakkabı ve çoraptan bağımsız hale getirmek aynı şey değil.

Çıplak ayaklarınızla etrafınızdaki yolcuları koku ve görüntü olarak da rahatsız edebilirsiniz. Daha da ö nemlisi uçakların en kirli yerleriyle, çıplak temas edeceğiniz için mikroplara, riske kapı aralamış olursunuz. Dolayısıyla uçakta kesinlikle çıplak ayakla dolaşılmamalı, bazı yolcuların yaptığı gibi koridorda tur atıp, lavaboya falan kesinlikle çıplak ayakla gidilmemeli. Mikrop kapma, yaralanma riskleri dikkate alınmalı.

Havayolları uzun uçuşlarda yolcuları için seyahat kiti dağıtıyor. Bu kitlerin içinde çorap da bulunuyor. Bu çorapları giyerek, hem ayaklarınızdan yayılacak kokunun önüne geçersiniz hem de görüntü kirliliğine sebebiyet vermemiş olursunuz. Böylece rahat bir yolculuk yaparsınız.

Ayrıca THY gibi bazı havayolları business class’ta terlik veriyor. Ancak terlikleri çıplak ayakla kullanmamak gerekiyor. Bazı bilinçli yolcular ise varis çorabı veya son yıllarda uçuş çorabı olarak satılan ürünlerle uzun uçuşlarda ayaklardaki şişmelere önlem alabiliyor. Bu hafta sizlere uçakta ayak ve ayakkabı mevzusuna odaklandım. Buyurun...

Mikroplar Yakın Temas Eder

Yolcular artık uçakların en kirli yerlerine diğer ifadeyle mikropların yoğun bulunduğu noktalara ayaklarıyla temas edebiliyor. Yalın ayak uçak içinde gezmek tüm mikropları ayaklarda toplamaya ve ayağın değdiği her yere yayma durumu bulunuyor. Uçak içinde her uçuş arası bir temizlik yapılıyor. Ama bu temizlik detaylı bir temizlik değil. Olması da mümkün değil. Çünkü uçağı temizleyen görevliler zamanla yarışıyor. Uçağı park pozisyonunda bekletmek de oldukça maliyetli bir durum. Özel bir deterjanla uçak içindeki halılar ve koltuklar yüzeysel bir şekilde temizleniyor. Bu sebeple uçak içinde yalın ayak bulunmayın.

Ayaktan üşütebilirsiniz

Yalın ayak uçmak seyahatiniz sonrasında bir çok hastalığı sebep olabileceği gibi üşütmeye de neden olur. Bu durum gittiğiniz şehirde hastane aramakla ya da eczane nerede sorusuna cevap bulmakla geçebilir. Uçakların içindeki kabin ekibi tarafından ayarlanan suni hava çorapsız ayaklarınız için tehlike yaratabilir. Özellikle acil çıkış kapıları ve buralara yakın bulunan koltuklar daha soğuk oluyor. Uçakta sürprizlerle karşılaşmamak için çorapsız uçmayın.

Yalın ayak nereye dokunuyor?

“Yanınızdaki yolcunun yalın ayak seyahat etmesi sizi rahatsız eder mi?” sorusu ile ilgili bir anket yapılsa, kuvvetli muhtemel ‘evet’ diyenlerin yüzdesi daha çok olur. Psikolojik olarak da yanınızdaki yolcunun yalın ayak seyahat etmesi yanındaki yolcuyu etkiliyor. ‘Dikkatiniz dağılıyor, acaba yalın ayakla nerelere basacak?’ diye bu durumu takip etmeye başlıyorsunuz. ‘Elinizle dokunacağınız uçak içindeki her hangi bir yere ayağını koyacak mı?’ diye keyfiniz kaçabiliyor. Bu durum uzun uçuşlarda daha da çok önem kazanıyor.

Kabin ekiplerine görev Ddüşüyor

Seyahat sitesi ‘Travelbook’ta ‘Kabin ekipleri yalın ayak gezen yolcuları uyardı’ şeklinde bir haber yer aldı. Bazı havayolları yalın ayak tuvalete giden yolcuları uyarmaya başladı. Yakında uçak içinde yalın ayak dolaşanlar da uyarılabilir. Türkiye’de henüz bu durum havayollarımızın gündeminde değil. Ama yakın zamanda bu mesele küresel bir havayolu meselesi olarak kabin ekiplerini de meşgul edecektir.

Çıplak Ayak Sendromu

Yapılan araştırmalar, uçakta servis masalarının, koltuk koçaklarının ve tuvalet musluklarının yolcuların en çok temas ettikleri bölgeler olması sebebiyle en çok mikrop barındıran yerler olduğuna dikkat çekiyor. Öte yandan en kötü ‘yalın/çıplak ayak sendromu’ ise servis masası ve koltuk kolçaklarına ayak uzatmak olarak tarif ediliyor. Yolcular genellikle uzun uçuşlarda uyumaya odaklandıkları için uykuları esnasında yalın ayak seyahat ettiklerinde her alana temas etme ihtimalleri yüksek oluyor. Uçakta en zor temizlenen yerlerde bu bölgeler. Dolayısıyla yalın ayak gezip, uçak içindeki mikropları ayak altında toplayıp, yemek yenilen ve sürekli temas edilen bölgelere taşımanın ne anlama geldiğini tarif etmeye gerek yok. Bunun bilincinde olan yolcular ise bu yerlere temas etmemek için sıkıntı yaşıyor. Böyle bir yolcuyla karşılaşınca da uçuş keyfi, eziyete dönüşüyor.