Uçaklara iki katlı koltuk

Yaklaşık 50 yıldır benzer uçak koltuklarında seyahat ediyoruz. 1970’li yıllardan bu yana özellikle ekonomi sınıfı uçuşlarda pek bir yenilik olmadı. Tıpkı 1950’lerde başlayan jet çağından bu yana uçak hızlarının değişmemesi gibi bir durum söz konusu. Ekonomi sınıfı koltukların tamamı uzun veya kısa uçuş fark etmez geriye çok az yatırılabilen, bedenin ergonomik yapısına ters bir şekilde uçaklarda yer alıyor. Uyumak için özel çaba göstermek gerektiği gibi sağlığa zarar verebilecek, doğal olmayan duruşlara neden olacak şekilde uçakta yer alıyorlar.

Uzun uçak seyahatlerinde en önemli mesele yolcuların uzanarak uyuma imkanlarının olmaması. Özellikle 10 saati aşan uzun seyahatlerde daha da sıkıcı hale gelen bu duruma yıllardır çare aranmasına rağmen henüz bir çözüm bulunmuş değil. First ve business sınıflarda seyahat etmiyorsanız, ekonomi sınıfında koltuğunuzu azcık yatırıp, saatlerce zaman geçirmeniz, dinlenmeniz ve uyumanız gerekiyor. Tabii ne derece uyumuş ve dinlenmiş olabilirseniz.

Özellikle ekonomi sınıfında uzanarak uyuyabilmek için son yıllarda önemli tasarımlar yapılmaya başlandı. Bunlar arasında uçağın mevcut yolcu kapasitesini azaltmadan yatarak uyuma imkânı sunan iki katlı modeller en fazla dikkat çekenler arasında yer alıyor. Çeşitli tasarım şirketleri COVİD-19’dan önce değişik modeller geliştirdiler ama araya salgın süreci girince bu konuda da istenen gelişmeler sağlanamadı.

REKLAM

Uçuşun geleceği ve konforu söz konusu olduğunda, tasarım firmalarının yaratıcı fikirlerine, tasarımlarına gözler çevriliyor. COVİD-19 salgın sürecinde de virüsten korunmak, mesafeyi korumak için geliştirilen bazı tasarımlar da kalıcı olmaya başladı. Uçaklarda kişiselleştirilmiş alan uygulamasına daha fazla önem verilir oldu. Sadece konforlu uçuş değil, artık aynı zamanda çevreden etkilenmeden, sağlıklı seyahatler ön plana çıkıyor.

Çift katlı koltuk düzenine dönersek, amaç ekonomi sınıfındaki yolcuların da uzanarak, düz yatmasını sağlamak. Uçağın mevcut koltuk kapasitesini azaltmamak için en fazla üzerinde durulan model ise iki kişinin, bir ranza kurulumuna benzer şekilde bir sırayı paylaşacağı bir tasarım kabul görüyor.

Mesela mevcut bazı tasarımlar iki koridorlu bir uçağın 2-4-2 konfigürasyonlu koltuk düzeninde havayolunun yolcu sayısının korunması hedefleniyor. Bu tür tasarımlar ise Almanya’nın Hamburg kentinde Aircraft Interiors Expo’da ortaya çıkıyor. Tartışılıyor. “Kristal Kabin Ödülü” adı altında başarılı tasarımlar seçiliyor. Her yıl çeşitli konseptlerdeki tasarımlarla havacılık tutkunları ve şirketleri burada buluşuyor. Vizyonerler, tasarımcılar ve mühendisler uçak yolcu deneyiminin geleceğini en yoğun burada gündeme getiriyor.

Bu yıl da Hamburg’da ilginç tasarımlar yarışacak. Yarışmanın ön elemesini geçenler arasında çok çarpıcı çalışmalar var. Neticeler Haziran’da açıklandığında onları da paylaşacağım. Çeşitli tasarım şirketleri uçak kabinini yapılandırmada daha fazla esneklik sağlamak için yeni çözümler geliştiriyor. Bunlardan bir tanesi de iki katlı uçak koltuğu. Buyrun hem iki katlı koltukları hem de diğer dikkat çeken koltuk tasarımlarını inceleyelim.

İki katlı AirSleeper

Mühendislik tasarım şirketi MMILLENNIUMM ile Alman Havacılık ve Uzay Merkezi NeXtGC iki katlı konsept AirSleeper ile şaşırtıcı bir çözüm sunuyor. Uçak kabinindeki alanı verimli bir şekilde kullanmak Airsleeper için ana hedef. Tasarımı incelediğimizde kabinde toplam 3 koltuk bulunuyor. Bunların ikisi karşılıklı bir şekilde tasarlanırken üçüncü ise baş üstü panele yerleştirilmiş. Her koltukta yatak olma özelliği de bulunuyor. Üst katta koltuk olduğu için yolcu beraberindeki eşyaların daha hızlı yolcu giriş ve çıkışı sağlanması amacıyla koltukların altına konulması düşünülmüş. Oturma alanını uyku alanına çevirme seçeneği ise esnek bir fikir olarak öne çıkıyor. Proje özellikle çocuklu aileler için oldukça avantaj sağlayabilir.

İki Katlı Ekstra Konfor Zephyr

Daha önce havacılık endüstrisi ile tanıştırılan ABD merkezli start up şirketi Zephyr Aerospace’ın geliştirdiği iki katlı koltuk, ekonomi sınıfında yolcuların uzanabilmesine imkân tanıyacak şekilde tasarlanmış. Ancak bu tarz ürünleri tasarlamak yetmiyor, endüstride kabul görmesi ve ABD Federal Havacılık Dairesi (FAA) gibi ilgili havacılık otoritelerinden izin alınması gerekiyor. Zephyr koltuğu da henüz FAA veya başka bir güvenlik kuruluşu tarafından onay almış değil ama sektörün ilgisine göre bu tarz ürünler sertifikasyon sürecine girebilirler.

Zephyr modeli tek koridorlu, dar gövdeli uçaklar için tasarlanmış değil. Uzun mesafeli uçuşlar dikkate alınarak çift koridorlu, geniş gövdeli uçakların ekonomi sınıfında adeta devrim yapmak için geliştirilmiş. Birçok açıdan da Zephyr yenilikleriyle dikkat çekiyor. Hem özel bir alan sunuyor hem de burada uzanma ve uyuma seçenekleri söz konusu.

Zephyr koltuklar, yerleştirileceği geniş gövdeli uçakta ekonomi sınıfındaki koltuklardan biraz daha fazla alanı işgal ediyor. Business ile ekonomi sınıfı arasında yer alan “Premium Class” koltukların yerine, yatarak, uzanarak yolculuk imkânı sunulacak olması uzun uçuşlarda yeni bir sınıfla da havayollarını tanıştırabilir.

Havada Kozaya Gireceksiniz

Collins Aerospace’in geliştirdiği business class koltuğu Airlounge, Finnair ve tasarım ajansı Tangerine ile birlikte üretilmeye başlanmış. Yolculara havada koza benzeri bir özel alan sunuluyor. Koltuklar bir kozaya benzetilerek yana doğru ayak uzatılabilecek bir alan yapılmış. Böylece koltuğu yatırma ihtiyacı da ortadan kaldırılmış. Konsept başlangıçta sadece Boeing 777 için tasarlanmış ancak daha sonrasında bazı değişiklikler ile Airbus A350 ve A330 tipi uçakların business class yolcu kabini için de yeniden dizayn edilmiş. Son teknoloji ile İskandinav tasarımın buluştuğu kabin tasarımında koltuklar üretilirken hafifliğine ve tamamen sürdürülebilir olmasına oldukça özen gösterilmiş. Aynı zamanda business class ve ekonomi kabinleri için hafif bir yemek koleksiyonu oluşturmak üzere Finlandiya'nın masa ve zücaciye markası Littala ile birlikte çalışılmış. Yenilenen Finnair uzun mesafe deneyimi ilk olarak 11 Mayıs'tan başlayarak Ekim 2022’nin sonuna kadar yaz sezonunda Singapur'a yapılacak uçuşlarda sunulacak.

Uçakta bıçak taşınır mı?

Havayoluyla seyahatlerin en fazla kısıtlama yaşadığı dönem 11 Eylül sonrasına denk geliyor. Yanıcı, parlayıcı, patlayıcı, kesici, delici ve tehlikeye kapı aralama durumu olan her türlü malzemenin uçak içine sokulmasına çok ciddi yasaklar getirildi. Kurallar kondu. Dünyadaki tüm havalimanlarında sıkı kontroller uygulanmaya başlandı.

11 Eylül ile hayatımıza giren birçok yasak kalıcı olurken, kuralların bazıları da zamanla esnetildi. Mesela uçak için her türlü kesici, delici malzeme sokulmasına yönelik yasak, boyu 6 santimetreyi geçmeyen bıçakların yolcu beraberinde kabin içine alınmasına müsaade edildi.

Ancak yeni düzenlemelerden, esnetilen veya değişen kurallardan havalimanı otoriteleri, güvenlik birimleri ne kadar haberdar işte o belli değil. Havalimanının kalitesine ve yolcuya gösterdiği öneme göre bu kuralların uygulanma biçimi değişiyor. Çünkü yolcu kısıtlı bir zaman diliminde bazı görevlilerin oyuncağı oluyor, bazı durumlarda karşısına çıkan kaide ve kuraldan habersiz, bilgilerini güncellememiş güvenlik görevlisi ne derse onu yapmak zorunda kalabiliyor.

Geçen hafta Türk Hava Yolları ile Katar’dan dönerken benzer bir durumu ben de yaşadım. Doha Havalimanı’nda güvenlik kontrolünden geçerken güvenlik görevlisi çantamda bıçak olduğunu söyleyerek kendisine göstermemi istedi. Çıkardım gösterdim. “Bunu uçağa alamazsınız” dedi. Ben de “Bu bıçağın boyu 6 cm’den küçük. Hangi kurala göre alamayacağımı da söyler misin?” diye karşı soru yönelttim. Köşede oturan daha yetkili gibi duran birisini çağırdı. O da bıçağa bakıp, bir şey söylemeden geri gitti. Bu defa “İsterseniz bıçağınızı uçak altına verilen bagajınıza koyabilirsiniz” dedi. Meselenin bıçak olmadığını, kendisinin kuralları yanlış uyguladığını, kendi havalimanlarının sitesinde bile bu hususun yer aldığını söyledim ama ikna edemedim. Yanımda THY Doha ofisinden bir görevli vardı, bıçağı uçağımız kalktıktan sonra ona vermesini söyledim. Bu teklifimi de kabul etmedi. Kurallara göre de güvenlikte el konulan malzemelerin bir başkasına teslim edilmemesi gerekir. Ama zaten güvenlik görevlisinin ve amirinin kurallardan haberi yoktu ve kurallara göre de hareket etmemişlerdi.

REKLAM

Tüm uzunluğu 6 cm ve kesici tarafı 4,5 cm civarında olan bıçağımla son bir yılda ABD'ye, Avrupa’ya, Dubai’ye, Türkiye’de yurtiçinde birçok şehre uçtum. Katar Doha Havalimanı’ndaki gibi bir durum yaşamadım. Sadece benzer bir bıçağımı yaklaşık 7-8 yıl önce Moğolistan’da yine güvenlik görevlilerine vermek durumunda kalmıştım. Onlara da kuralları gösterdim ama anlamak istemediklerinden ısrar etmedim. Maalesef dünyanın en iyi havalimanı ödülünün sahibi Katar Doha Havalimanı’ndaki çalışanlar ve yetkilileri kendi internet sitelerinde yazan kurallardan habersizler!

Doha Havalimanı’nın internet sitesinde konuyla ilgili uyarı şöyle;

Lütfen aşağıdaki kısıtlanmış eşyalardan herhangi birini taşımadığınızdan emin olun. Bu eşyalara el konulacak ve onları hiçbir zaman geri alamayacaksınız.

Silahlar, ateşli silahlar ve mühimmat

Silah ve ateşli silahların oyuncak kopyaları

Bıçağı 6 cm’den uzun olan keskin nesneler

Patlayıcılar, yanıcı maddeler ve ilgili cihazlar

Narkotik ilaçlar

Uçakta bıçak taşınır mı? Sorusunun cevabı aşağı yukarı anlaşılmış olmalı. Çünkü genel olarak 6 cm’den küçük bıçaklarla kuralları bilen tüm ülkelerin havalimanlarından sorunsuz geçebilirsiniz. Bazı ülkelerde ve ABD’de eyaletlere göre izin verilen bıçak boyları değişiklik arz edebilir. Genel kural istisnalar hariç 6 cm’den küçük bıçakların uçağa alınması yönünde.

Eğer kuralların uygulanmasından endişe duyarsanız, uçağın altına vereceğiniz valizinize bu tür malzemeleri koymanız daha iyi olacaktır. Şayet uçak altına vereceğiniz bagajınız yoksa ve yanınıza almak durumundaysanız ilgili ülkenin kurallarını iyice araştırıp öyle güvenlikten geçin. Gerektiğinde görevlilere de kendi kurallarını gösterin.

Uçakla seyahatlerin güvenli gerçekleşmesi için kuralların belirlenmesinde ABD TSA (Ulaştırma Güvenliği İdaresi) belirleyici oluyor. TSA kuralları esnetiyor veya yeniden düzenliyorsa küresel ölçekte benzer kurallar uygulanıyor. Ancak yine de özel bir durumunuz olması halinde seyahatten önce ilgili ülkenin mutlaka kurallarını araştırın. Bir ülkeye girişiniz ile o ülkeden çıkışınızın tamamıyla farklı süreçleri olduğunu unutmayın.

Uçaklara iki katlı koltuk

Uçakta bıçak taşınır mı?

Diğer Yazılar