Ekonomi yolcuları da yatarak uçabilecek!

Uçaklarda dünya çapında sigara içme yasağı getirilmesiyle birlikte 1990’larda üretilen tüm modellere sigaranın yasak olduğuna dair işaretler kabin içine konulmaya başlandı. Uçak üreticileri bu konuda geçen yıllar içinde farklı güvenlik önlemleri alarak kabin içi tasarımları dizayn etti. Sigara içmenin en kolay ve gözlerden uzak olan yerleri olan tuvaletlere sensörler yerleştirildi. Kabin ekipleri de bu sensörler sayesinde sigara içmeye teşebbüs eden yolculara direkt müdahale edebiliyor.

Ancak bu durumun önüne geçmek zor olduğu için düzenleyici otoriteler en ağır cezaları uçak içinde sigara içenlere uygulamaya başladı. Bu kişiler ‘Kural dışı yolcu’ olarak ayrıştırıldı. En ağır cezalar ABD’de verilirken ülkemizde de son iki yıldır ciddi kontroller yapılmaya başlandı. Bu yıl Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü (SHGM) Türk Sivil Havacılık Kanunu’nun ilgili maddelerine aykırı davrananlara uygulanacak idari para cezaları yeniden değerleme oranında (yüzde 36,2) artırdı. Uçuş emniyetini kasıtlı riske eden pilotlara 25 bin 800 lira, izinsiz lazer veya havai fişek gösterisi yapan kişiler ile uçak içinde duman çıkaran cihaz ve mamulleri kullanan yolculara 3 bin 868 lira idari para cezası verileceğini duyurdu.

Uçakta sigara yasağı mevzusuna dönersek, Avustralya 1987'de iç hat uçuşlarında sigara yasağını uygulamaya koyan ilk ülke oldu. Türk Havayolları (THY), 1986 yılında iç hatlar ve altı saatin altındaki dış hat seferlerinde sigara içilmesini yasakladı. Bu yasak o dönem büyük tartışma yarattı. Yasağa karşı çıkanlar gerekçe olarak, “stresli sigara tiryakileri sebebiyle tuvaletlerde yangın riskini artıracak” iddiasını öne sürdü. THY, daha sonra yasakla ilgili bir anket çalışması yaptırdı ve 1990'da devam etmesine karar verdi. Tüm iç hat ve dış hat uçuşlarda sigaranın tamamen yasaklanması için ise 1999 yılına kadar beklendi. Ve o yıl itibarıyla herkes bu duruma alıştı ve uçaklar artık daha ferah daha temiz bir hal aldı.

Uzun uçuşlarda nikotin sıkıntısı çekenleri tam anladığımı söyleyemem, sadece içen dostlarıma sorarak öğreniyorum. Bunun yanı sıra tanıdığım kabin ekipleriyle konuşarak tiryakilerin uzun uçuşun sonlarına doğru neler yaşadıklarını soruyorum. Ancak uzun uçuşlarda dayanamayıp sigara içmeye kalkışanların sayısı oldukça fazla. Ağır para cezalar veya bir daha uçamama gibi müeyyideler ise her ülkenin sivil havacılık otoriteleri tarafından belirleniyor.

Uçakta tiryakilerin keyifli seyahat gerçekleştirmesine katkı sunacak öneriler, tespit ettiğim 6 püf nokta şüphesiz önemli. Ama önerilerimiz de tiryakilere sigara içmeye devam edin şeklinde algılanmamalı! Ayrıca uzun mesafeli uçuşlarda sigarayı bırakmayı deneyip başarırlar olduğuna da dikkatinizi çekmiş olayım. Şimdi gelelim havayolu seyahatlerde tiryakilere önerilerimize. Özelikle uzun uçuşlarda krizi atlatıcı 6 veya seyahat keyifli hale getiren 6 tüyo vereceğim. Buyurun…

Normal zamanlarda alkolün kana karışması, vücudun ısınmasına yol açar. Ama havada yani uçakta alınan alkolün durumu çok daha farklı oluyor. Havada vücudun ısınması, fazla hareketliliği tetiklediği gibi uyku problemi ve baş ağrısını da yanında getirir. Hatta olağandan daha fazla oksijene ihtiyaç duyan organlar, belirli bir süre sonra farklı rahatsızlıkları da tetikler. 7 saat ve üzeri uçuşlarda uykusuzluk, özellikle sinirlilik hali, odaklanma sorunu ve dikkatsizliklere sebep olur. Çünkü 10 bin metre yüksekte alkol kullanımı yerdekinden daha fazla etkili oluyor. Eğer bir de sigara kullanıyorsanız durum daha fazla aleyhinize olur. Çünkü havada alanın alkol sigara kullananları daha çok etkiliyor. Alkol alındığı zaman yanında sigara içme ihtiyacı hissedenlerin sayısı oldukça fazla. Uçakta alkol almayarak, bir çok sıkıntıdan ve beraberinde sigara ihtiyacınızın tetiklenmemesinden uzat durabilirsiniz.

Uzun uçuşlarda sigaranın aklınıza gelmemesi için atıştırmalık yiyecekler kullanmakta faydalı olabilir. Uçtuğunuz sınıfa göre hareket ederek sigaranın aklınıza gelmemesine yardımcı olabilirsiniz. Eğer business uçuyorsanız bu sizin için daha kolay olur. Çünkü ikram kalitesi en yüksek seviyede olduğu için özellikle kuruyemiş yiyerek bu durumdan kurtulabilirsiniz. Ekonomi sınıfı yolcusuysanız da yanınıza alacağınız atıştırmalıklarla sigaradan uzak durmanız mümkün olabilir.

Uzun uçuşlarda havayollarının eğlence sistemlerinden yararlanarak bir çok film, belgesele, kitap, dergi veya gazeteye ulaşmanız mümkün. Bunun yanı sıra eğlence sistemlerinin içinde bulunan oyunlardan faydalanarak vakit geçirdiğinizde de sigara aklınıza gelmez. Eğer ekonomi uçuyorsunuz uçakta koltuk arkası ekranı veya eğlence sisteminin içeriğini beğenmeme durumunu dikkate alarak yanınızda getirdiğiniz bilgisayar, tablet gibi mobil cihazlara daha önce yüklediğiniz filmleri seyredebilir, kitapları okuyabilirsiniz. Kendinizi bu tür aktivitelerle eğlendirerek uçuşunuzu kısaltarak, sigarayı aklınızdan çıkarmış olursunuz.

Uçakta uyuyarak da zaman değerlendirmek mümkün. Hem zamanınızı iyi değerlendirmiş olursunuz hem de sigara aklınıza bile gelmeyebilir. Ancak uçakta uyumak için de bir hazırlık yapmalısınız. Her ihtimale karşılık yanınızda mutlaka boyun yastığı bulundurun. Kabin memurlarından ilk yastık ve battaniyeyi isteyen siz olun. Uykunuzu kaçıracak içecekleri uçağa binmeden önce içmemeye özen gösterin. Göz maskeniz, kulak tıkacınız veya gürültü kesen kulaklığınız olsun. Uykuya geçmek için dinlendirici bir müzik dinleyebilirsiniz. Kıyafet seçiminizde uçakta en rahat uyuyacak şekilde olsun. Ayaklarınızda ise lastik tabanlı, esneyebilen ayakkabılarınız olursa rahat edersiniz. Böylece uyku haliniz kaliteli olur ve aklınızdan sigarayı çıkarmış olursunuz.

Aslında tiryakilere uçuşlarda nikotin sakızı veya bandı kullanmalara çok fazla tavsiye ediliyor. Ayrıca nikotin isteklerini frenlemeye yardımcı olabilecek birçok sigara kontrol ürünü de mevcut. Nikotin bandı ise çeşitli etkilerde sunuluyor ve hiç fark edilmemeleri için kıyafetlerin altında kullanılabiliyor. Ağızdan kullanım için nikotin sakızı, pastil ve spreylerde mevcut. Ayrıca nikotin soluma cihazları da var. Sigara gibi elde tutulup, solunarak kullanıldığı gibi bir çok tiryakinin de sigarayı bırakmaya çalışmasına yardımcı oluyor. Netice itibariyle bunlar içinde kullanımı en kolay olanları, özellikle nikotin sakızı ve bandını uçakta kullanarak, uzun uçuşlarda rahat edebilirsiniz.

Uçak içi ikramlarından tercih edeceğiniz yemeklerde sizin nikotin eksikliğinizi giderebilir. Mesela 1 gram patlıcan, 1000 ng nikotin içeriyor. Sigarayı bırakmak isteyenlere patlıcan tavsiye edildiği gibi uçakta nikotin ihtiyacı içinde patlıcanlı yemekler, mezeler tercih edilebilir. Uçak içinde patlıcan tüketerek daha sakin bir uçuş yapabilirsiniz. Bunun yanı sıra çarşıda pazarda pek görmediğimiz, ama güçlü nikotin içeren yeşil domates, ihtiyacınız olan nikotini size fazlasıyla verebilir. Ama işinizi uçak içi mönülerine bırakmamanız lazım. Evde, yolculuk öncesi bu tarz nikotin içeren besinleri hazırlamanız gerekir.

Yeni nesil uçaklar gürültüsüz ve en konforlu olabilecek şekilde tasarlanıyor. Ancak yolcuların çıkardığı gürültülerin önüne geçilebilecek yeni bir teknoloji henüz bulunmuş değil. Özellikle dar gövdeli tek koridorlu uçaklarda çıkan gürültüden kaçmak kolay olmuyor. Öyle gürültülü uçuşlar oluyor ki bunun önüne kimse geçemiyor. Kabin ekipleri bile bu duruma müdahale edemiyor. Hayatın akışı çerçevesinde gerçekleşen bu gürültüler kuşkusuz seyahatlerin en sıkıcı anları olabiliyor. Bu hafta sizlere uçaklarda yolcuların sebep olduğu ve diğer yolcuları rahatsız eden gürültü hadislerini inceledim. Okuyup, “hım öyle mi oluyormuş” demeniz için yazmadım. Aramızda bu tür olaylara bilinçli veya bilinçsiz sebep olanları bir kez daha uyarmak istedim. İşte yolcu kaynaklı ve rahatsız edici 5 gürültü.

Uçakta bir kaç bebeğin aynı anda ve tüm uçuş boyunca ağlaması yolcu kaynaklı gürültünün bir numarası. Bebekli yolcuların, bebeklerinin havada ağlamaması veya daha az ağlaması için neler yapılması gerektiği konusunu da geçmişte yazmıştım. Ama daha detaylı bir kez daha yazacağım. Bir bebek uçağa biner binmez ağlamaya başladıysa, bilin ki tüm uçuş boyunca bu ağlama devam edecek. Hatta başka bebeklere de davetiye çıkaracaktır. Ebeveynlerin ve kabin ekiplerinin tüm müdahalelerine rağmen de uçakta bebeği susturmak kolay olmayacaktır. Eğer koltuğunuz bebekli yolcunun önünde, arkasında veya yanında ise durum daha da farklı bir hal alacaktır. Ancak bebeğe ve ailesine kızgınlığınızı belli etmeden önce o bebekli yolcunun kendiniz olabileceğinizi düşünerek hareket edin. Hiçbir anne-baba da bebeğinin ağlamasını istemez. Bebeklerin uçakta ağlamasının önüne geçmek bir eğitim işi. Tecrübeyle söyleyebilirim yurtdışında bebek ağlamasına çok daha az şahit oluyorum. Bu sebeple uçakta yolcu kaynaklı gürültülerin zirvesinde bebeklerin ağlama sesi yer alıyor.

Baş üstü dolaplarını en çok kalkış ve iniş zamanlarında kullanılıyor. Doğal olarak en çok gürültü bu anlarda çıkıyor. Uçak içi bagajlarını tıka basa sıkıştırmaya çalışan yolcular en çok gürültü çıkaranlar oluyor. Çünkü bu sıkıştırma esnasında baş üstü dolabının kapağı kapanmıyor. Yolcuda sert kapatarak bu duruma çözüm bulabileceğini zannediyor. Sert kapamalardan kaynaklı gürültü ise uçaklardaki en sesli gürültülerden biri olarak karşımıza çıkıyor. Özellikle binişte daha fazla gürültü meydana geliyor. Çünkü yolcular diğerlerinden önce yerleşmeye çalışırken el bagajlarını yakınlarına koymak istiyorlar. Buradaki sert kapatmaları bir çok yolcu bir arada yapınca da gürültü çekilmez oluyor. Baş üstü dolabın kapağının rahat kapanabilmesi ve eşyanızın zarar görmemesi için önce dolabın içini inceleyin, sonra eşyanızı doğru koymak için acele etmeden azcık düşünün. Bu şekilde gürültüye de sebep olmazsınız, eşyanızı da doğru yerleştirirsiniz. Uzun uçuşlarda da bu kapakları kapatma işi bazen uykuyu bölecek şekilde rahatsız edebiliyor. Bilinçli hareket gürültüyü azaltır.

Uçaklarda son dönemlerde en büyük gürültüye sebep olan hadiselere yere telefon, tablet veya bilgisayar gibi teknolojik aletlerin düşürülmesi eklendi. Bu sert cisimlerin uçak kabinin zeminine çarptığında meydana getirdiği gürültü yolcuların son dönemde çıkardığı gürültülerin başında geliyor. Diğer yolcuların da en fazla rahatsız olduğu hususlardan olan bu durum özellikle yiyecek-içecek servisi zamanında daha fazla gerçekleşiyor. İkramla birlikte bu cihazlarında kullanılması arzulandığından düşme olayları gerçekleşiyor. Çünkü yolcular ikramları kontrol etmeye çalışırken bu tarz teknolojik aletlerini koyabilecek güvenli yer bulamazlar. Bu tarz hadiselere mahal vermemek için ikram esnasında veya uykuya karar verildiğinde bu tür cihazların düşmeyecek yerlere veya çantalara konması gerekir.

Yolcular arasındaki yüksek sesli sohbetler özellikle uçuşun ilerleyen saatlerinde, başka yolcuların uykuya geçtiği anlarda çok rahatsız edici oluyor. Sohbet eden sayısı ikiden yukarı çıkması halindeyse gürültünün seviyesini kestirmek bile zorlaşır. Uçakta tatil zamanlarında beraber seyahate çıkan kalabalık bir ekip varsa, uçağın içinde büyük uğultunun meydana gelme ihtimali de yükselir. Büyüklerin sohbetine bir de yaş aralığı 10 ila 15 olan çocuklar eklenmişse gürültü çekilmez hale gelir. Uçakta başkaları uyurken mümkünse sohbet etmeyin. Uçak içinde üçlü sohbettense mutlaka uzak durun. Eğer uykunuz gelmiyorsa veya uyumayı tercih etmiyorsanız bunun yerine başka meşgaleler bulun. Film izleyin, kitap okuyun, oyun oynayın, koridorda tura çıkın…

Bazı yolcular tuvalet sırasında içerde yolcu olup olmadığını anlamak için kapıya vuruyorlar. Tepki görmezlerse daha sert vuruşta yapabiliyorlar. Bunun yanı sıra tuvalete giriş ve çıkışlarda kapının sert bir müdahale ile çarptırılması da büyük bir gürültüye neden olabilir. Acemi yolcular da uçaklardaki tuvalet kapılarının nasıl açılıp / kapandığını bilmemelerinden kaynaklı gürültüye sebep olur. Sert şekilde kapa açma veya kapatma tuvalete yakın oturanları ciddi rahat eder. Acemilik, öğrenmeye engel değil. Acele edilmezse gürültüye de mahal verilmez. Çünkü uçaklardaki tüm tuvalet kapılarının sistemi birbirine yakın ve anlaşılabilir bir mantıkla çalışıyor.