Enerji krizini had safhada yaşadığımız, petrol, kömür ve doğalgaza talebin arttığı şu günlerde tüm sektörlerde faaliyet gösteren şirketlerin ve ülkelerin çevreye karşı sorumlulukları da daha değerli hale geldi. Bir yıl önce açıklanan karbon salınım hedefleri doğrultusunda ilerlemek ise çok zorlaştı. Uluslararası Hava Taşımacıları Birliği – IATA da 2021’de havacılık endüstrisinin, 2050 yılına kadar net sıfır CO2 emisyonu elde etmek için dengeli bir plan üzerinde anlaştığını açıklamıştı. Ancak geçen yıldan buyana çok ilginç gelişmeler oldu.
IATA’nın çevreci olası senaryolarında şu hususlar yer alıyor: Sürdürülebilir Havacılık Yakıtı (SAF) ile yüzde 65, hidrojen ve elektrik tahrikinden yüzde 13, daha verimli operasyonlardan yüzde 3, teknoloji gelişirken sektör dışı bir çözüm olarak ofsetler ve nihayetinde karbon yakalama yoluyla da yüzde 19 oranında verimlilik sağlanabilir. Ancak IATA’ya göre çözüme devlet teşvikleriyle ulaşmak mümkün. Sektör, doğru teşviklerle, 2030 yılına kadar 30 milyar litre SAF üretebilir.
Havacılık sektörünün regülatörleri de ortak paydada birleşerek havalimanı ve havayollarını 2050’ye kadar ‘Net Sıfır CO2 Emisyonu’ taahhüdüne katılmaları hususunda çalışıyor. Havayolları da kural belirleyici olarak adlandırılan regülatörlerin istekleri doğrultusunda birer birer bu sistemin içine girecek projelere imza atıyorlar.
Karbon emisyonunu azaltma çalışmaları çerçevesinde Türk Hava Yolları (THY) da geçtiğimiz ağustos ayında iklim değişikliğiyle mücadele için “Co2mission” programını hayata geçirdi.
Pegasus Hava Yolları da IATA’nın 77. Yıllık Genel Kurulu’nda kabul edilen “2050’ye kadar Net Sıfır Karbon Emisyonu” kararı doğrultusunda, dünyada bu taahhütte bulunan öncü havayolu şirketleri arasında yer aldı.
2050’ye kadar ‘Net Sıfır Karbon Emisyonu’ projesi dünyadaki tüm havayollarını kapsayacak şekilde organize ediliyor. Neredeyse tüm şirketler bu taahhüt kapsamında çalışmalarını sürdürüyor. Ancak bazı havayolları var ki daha çevreci olabilmek için hazırladıkları projelerle diğerlerin önüne geçmiş durumda. Bu hafta daha iyi ve daha temiz bir gelecek için çalışan havayollarını araştırdım. Bakalım geleceğin en çevreci havayolları hangileri?
1) United Airlines
United Airlines, geçen yıl 2050 yılına kadar sera gazı emisyonlarını ortadan kaldırma planlarının bir parçası olarak hidrojen-elektrik motoru geliştiricisi ZeroAvia’dan hisse aldı. ABD’li havayolu 100 adede kadar motor almayı planlıyor. Anlaşma kapsamında 2028 yılına kadar havayolunun düşük maliyetli iştiraki United Express’in CRJ-550 uçaklarına uyarlanabilecek sıfır emisyonlu ZeroAvia ZA2000-RJ motorlardan 100 adede kadar satın alınacak. Geliştirilen motorlar düzenleyicilerden onay aldıktan sonra United Express uçaklarında kullanılacak. Şirket ayrıca süpersonik yolcu uçağı Boom Overture’den 35’i opsiyonlu 50 adet sipariş verdi. 2025 yılında roll-out yapması beklenen sesten hızlı yolcu uçağının gökyüzü ile 2026’da buluşması hedefleniyor. Overture, zorlu güvenlik, işletim ve sürdürülebilirlik gereksinimlerini karşıladığında United’in uçakları filosuna katacağı belirtildi. Net sıfır karbonlu uçak, yüzde 100 sürdürülebilir havacılık yakıtı (SAF) ile uçacak.
2) Hawaiian Airlines
ABD’li havayolu şirketi Hawaiian Airlines, geçen mayıs ayında yaptığı duyuruda adalar arası rotalarda kullanmak amacıyla elektrikli deniz uçağı üreticisi REGENT’ ile iş birliğine imza attı. Şirket bu uçakla ilk ticari uçuşu 2028’de yapmayı planlıyor. Havayolu, REGENT şirketinin Monarch olarak bilinen ve 100 kişi kapasiteli, tamamen elektrikli deniz uçağı için de yeni bir anlaşma yaptı. ABD’li taşıyıcı adalar arasında kullanmayı planladığı Monarch’ı 2028 yılına kadar hizmete sunmayı planlıyor. Hawaii Adaları arasında günlük yaklaşık 130 sefer icra eden Hawaiian Airlines, bu projesiyle en çevreci havayolları arasında yer aldı.
3) EasyJet
Havayolu, 2030’ların ortalarından sonra hidrojen yanmalı, hidrojen-elektrik veya her ikisi birlikte çalışan uçaklarda yolcuları uçurmayı planlıyor. easyJet, 2021 Kasım’da, en geç 2050 yılına kadar net sıfır karbon emisyonu elde etmek için BM destekli küresel bir kampanya olan ‘Race to Zero’ya katıldı. Bunun yanı sıra şirket GKN Aerospace ile hidrojen yakıtlı uçak konusunda birlikte çalıştıklarını açıkladı. easyJet’in havacılığı karbondan arındırma hedefinin bir parçası olarak GKN Aerospace’in Hidrojen Yakma (H2JET) ve Hidrojen Yakıt Hücresi (H2GEAR) teknolojisinin geliştirilmesini desteklemeye başladı.
4) Air New Zeland
Kısa süre önce New York - Auckland arasında dünyanın en uzun mesafeli uçuşlarından birini başlatan Yeni Zelanda’nın bayrak taşıyıcısı, 2050 yılına kadar sıfır emisyon hedefliyor. Şirket, bilime dayalı iddialı emisyon azaltma hedefini açıklayan dünya çapında ikinci havayolu konumunda. Bilime Dayalı Hedefler girişimi (SBTi) tarafından doğrulanan geçici hedef, karbon yoğunluğunda 2030 yılına kadar 2019’a göre yüzde 28.9'luk bir azalma gerektiriyor. Ayrıca havayolu filosunu elektrikli uçak modelleriyle önümüzdeki 10 yıl içinde çeşitlendirmeyi ve turboprop uçaklarını tamamen alternatif enerjili uçaklarla değiştirmeyi planlıyor.
5) Singapur Airlines
Singapore Airlines (SIA) bu yılın başında Airbus, Rolls-Royce ve Safran ile Singapur Airshow’da Sürdürülebilir Havacılık Yakıtının (SAF) geliştirilmesini, üretimini ve tüketimini hızlandırmayı taahhüt eden ‘Küresel SAF Deklarasyonu’nu imzalamıştı. Bu gelişmeden yaklaşık beş ay sonra Singapur Airlines, bir adım daha attı. Temasek’e ait olan ve küresel olarak karbonsuzlaştırmayı hızlandırmaya adanmış bir yatırım platformu olan GenZero ile Changi Havalimanı’nda harmanlanmış Sürdürülebilir Havacılık Yakıtı (SAF) teslimatı için iş birliğine gitti. Singapur pilot bölgesinin bir parçası olan Changi Havalimanı’nda SIA ve alt kuruluşu Scoot Airlines, kalkış uçuşlarında ilk kez harmanlanmış SAF yüklenmesi gerçekleştirildi. Bu pilot uygulama kapsamında, Neste tarafından 1.000 ton SAF sağlandı ve ExxonMobil’in Singapur’daki tesislerinde rafine jet yakıtı ile karıştırıldı. Bu gelişmenin karbondioksit emisyonlarını 2.500 ton azaltması bekleniyor.
6) Air France-KLM
Air France KLM Group geçen yıl 2050 yılına kadar net sıfır karbon emisyona ulaşma hedefine ek olarak, 2035 içinde CO2 azaltma hedefleri belirlemeyi taahhüt etti. Air France - KLM Group’un dünyayı karbondan arındırma stratejisindeki önemli adımlarından biri de küresel ısınmayı 2°C’nin altına düşürmeyi hedefleyen çalışması da var. Şirket, Karbon Saydamlık Projesi (CDP), Birleşmiş Milletler Küresel İlkeler Sözleşmesi ve Dünya Yaban Hayatı Fonu (WWF) tarafından kurulan bağımsız bir kuruluş olan Bilime Dayalı Hedefler Girişimi (SBTİ) ile birlikte ortak bir proje yürütüyor. SBTİ, şirketlerin CO2 emisyonlarını azaltma hedeflerini bilimsel yaklaşımlara ve kriterlere göre değerlendiren, kontrol eden ve bu hedeflerin Paris Anlaşması ile uyumlu olmasını sağlayan bir kuruluş. SBTİ ile imzalanan taahhüt mektubu ile Air France - KLM Group, CO2 emisyonu azaltma hedeflerini doğrulayan ilk Avrupa havayolu gruplarından birisi oldu. Group, filosunu yüzde 20 ile yüzde 25 daha az CO2 yayan yeni nesil uçaklarla yenilemek için iddialı bir planda oluşturmuş durumda.
