Sistemin neyi eksik?
Cumhurbaşkanlığı hükümet sistemine geçtiğimiz günden beri tartışmalar durmuyor.
Muhalefet güçlendirilmiş parlamenter sistem önerisini açıklıyor birer birer.
Önceki sistemin vesayetçi, özgürlükleri kısıtlayıcı ve ülkeye dar gelen bir model olduğunu savunan iktidar bloğu ise mevcut sistemi iyileştirmekten yana çalışmalar yapıyor.
Demek ki hem parlamenter sistem hem de yarı başkanlık sisteminde sorunlarımızın, eksiklerimizin olduğunu kabul ediyor her iki taraf da.
Peki her iki sistemde en önemli eksiklik nedir?
Bana göre, adil yönetim.
ÜÇ HAYATİ KONU
Hangi sistemi getirirseniz getirin, eğer üç şeyin paylaşımını adaletli yapmazsanız o ülkede insanlar huzur içinde yaşayamaz.
1. Ülkeyi yönetecek gücün adil biçimde dağıtılması ve denetlenmesi.
2. Adaletin herkes için aynı şekilde uygulanması.
3. Gelirin herkese adilce bölüştürülmesi.
Bu üç alandaki adil paylaşım ve adil uygulama olmadığı sürece, isterseniz dünyanın en iyi yönetim biçimini getirin yine de o ülkede huzur bulamazsınız.
Bu üç alanı iyi bir şekilde yönetirseniz, ister yarı başkanlık, ister parlamenter sistem, isterseniz krallık olsun, o ülkede insanlar huzurlu ve mutlu şekilde yaşarlar.
Sorunumuz sistem sorunu değil aslında. Bakış açısı, uygulama biçimi ve hakkaniyetli tutum.
TÜRKİYE İMTİHANI KAYBETTİ
Parlamenter sistemde de Başbakan isterse yine tek adam olabilir.
Başkanlık sisteminde de isterse Cumhurbaşkanı elindeki gücü, yetkiyi ve gelir araçlarını hakkaniyetli biçimde paylaşır, istişareyle ülkeyi yönetebilir.
Mesele bu mekanizmayı çalıştıracak insanların tutumunda.
Ancak Türkiye gücün, adaletin ve gelirin paylaşımının bireylerin inisiyatifine bırakıldığı her dönemde imtihanı kaybetti. Bunun istisnası yok tarihimizde.
O yüzden bizim güç, adalet ve geliri dengeli, adil ve denetlenebilir biçimde dağıtacak ve kişi inisiyatifine bırakmayacak bir sisteme ihtiyacımız var.
Adını istediğiniz şekilde koyabilirsiniz.
