Tahtalıköy'ü buldum
‘Tahtası Eksik’ diye bir deyim var. Akıl sağlığında sorun olduğu düşünülenler için kullanılır.
Coğrafi konumlaması ve tanımlaması da da halk arasında ‘şimdilik’ Bakırköy ile Manisa’nın süslemesi ile yapılır. Bakırköy vardır ama ‘Bakır’ takısının ruh sağlığı ile yakından uzaktan akıl hastalığıyla bağdaştırılacak ilintisi yoktur.
Üzerinde duracağım ‘Tahtalıköy’. Anlamı ve konumlandırması ile tam karşılığı ‘toplum mimarlığı’ eseri. Sonsuzluk yolculuğunun kara mizahlaştırılmış hali.
Devlet kayıtlarında Türkiye’de 81 ile bağlı köyler içinde resmi adı ‘‘Tahtalıköy’’ olan bir köy yok ve hiç olmamış. Ama var.
Bursa’nın Nilüfer ilçesine köy olarak bağlı bir tane Tahtalı var. Yakından uzaktan konuyla ilgisi yok.
Köyün resmi adı ‘Tahtalı’ ile ibaret çünkü.. Arkeolojik belgelerle sabit gerçek Tahtalıköy’lerin son kalanları Tokat ve Kastamonu’da. Ben değil, Arkeoloji bilimi söylüyor. Tabelaya hiç ihtiyaç duyulmamış, toplu olarak yerleştirildikleri alanlar hep sabit bu adla anılmış.
Ağaç üzerinde sanat eseri marangozluk ve oymacılıkla işlenerek oluşturulmuş tahtadan ibaret o köyler.
Adı; ‘Tahtalıköy’ Orta Asya Türk geleneği eseri.Yaklaşık 3 bin yıllık geçmişi var. Yatak halinde 4 direk üzerinde yükseltilmişleri de var. Toprak ile gökyüzü arasında bırakılmış. Western filmlerindeki Kızılderili geleneğinde olduğu gibi. Yirmi birinci yüzyıldayız; Türkçe’deki “ev-bark” terimi aynı zamanda mezar anıtı anlamına gelir.
Göktürk Kağanları ruhlarının ikametgahı olarak görülür. “Bark”, ulu kişilerin yattıkları ve ziyaret konusu olan türbeleri ifade eder. Derme çatma, ağaçtan yapılan ev anlamı da verir. Türkçe “Tahtalıköy” tabiri bu sürecin eseri.
AĞACA MONTE
Kızılderili geleneğine benzerliği ile ilgili detaya girmeyeceğim. Çünkü girer isek Amerika’nın gerçek kaşifleri ve hatta onun ötesi ev sahipleri konusunda nafile bir tartışmaya yeniden gireriz. Neyse; Biz yine Tokat ve Samsun’daki gelenekle sabit olan konumuza dönelim.
Ev biçiminde sandukanın içine konup, ağaca monte edilerek yer ile gök arasında bırakılarak anlam yüklenen yerlerin adı böyle ‘Tahtalıköy’ olmuş. Bu gelenek Anadolu’daki Türkler tarafından devam ettirilmiş. Kısa zamanda çürüyüp toprak olduğundan hala bedenler sonsuzluğa uğurlanırken tahta kullanılır.
Toprak da yer yer ‘Tahtalıköy’ün sokakları oluyor bu durumda.
Define arama istisnası dışında ülkem insanının Tarih turizmi meraklılarına duyurulur; Ben ahret gözü dışında hayat gözü ile belgelere ulaştım. Tahtalıköy’ü buldum.
