İddaa oyunu ve korsan bahis
Sporun içerisinde olan herkes bir şekilde İddaa oyunu ile karşılaşır. Kimileri bu oyunu oynarken, birçoğumuzda spor sahalarında sponsor desteği ile mutlaka İddaa’nın reklam panoları ile karşılaşırız... Peki bu İddaa oyununun arkasında kimler var, Türk sporuna yarattıkları değer nedir?
İddaa oyununun gerçek sahibi devlet, yani Gençlik ve Spor Bakanlığı’na bağlı Spor Toto Teşkilat Başkanlığı... İddaa oyununun yaratıcı ve işletmecisi ise İnteltek A.Ş.’dir. İnteltek firması Spor Toto Teşkilatı’na bağlı İddaa oyununu kamu adına satış, pazarlama, teknolojik altyapı ve risk yönetimi faaliyetlerini 11 yıldır başarıyla yürütmektedir. 6 bine yakın sabit ve 6 adet sanal bayi aracılığıyla iddaaseverlere sunulan yüksek nitelikli ve dünya standartlarında bir servisin sağlayıcısı konumundadır.
İddaa doğası gereği her sporseverin ilgisini çekebilecek bir oyun. Özellikle, takip ettiği sporun kendisine verdiği heyecana odaklanan sporseverler arasında ise bir nevi “love mark” olarak ifade edilebilir; çünkü sporseverlerin spora duyduğu heyecan hissini artırıyor. Marka bilinirliği hedef kitlede %99 olup, toplam oyuncu sayısı 7 milyonun üzerindedir.
İnteltek firması faaliyetlerini sadece ülkemizde değil Azerbaycan’da da sürdürmektedir. Oradaki marka ve oyunun adı “Topaz” (Topaz “top.az” domain uzantısı anlamı dışında bir de Azerbaycan’ın dünyaca ünlü kıymetli taşı anlamlarını içeriyor). Azerbaycan’daki şirket, spor bahislerinin yanı sıra lotarya satışı işini de yürütüyor, at yarışları operasyonu da yakında başlayacak.
İDDAA'NIN YARATTIĞI EKONOMİ
Bu iş aslında bir spor ekonomisi yaratma işi. İddaa kaynaklı gelirler Türkiye’de sporun en büyük gelir kaynağı konumunda. Her 100 TL’lik iddaa kuponunun (oyun hasılatının) % 41’i hazineye vergi ve spora kaynak olarak aktarılmaktadır. 2014 yılında 8 milyar TL hasılat yapıldığında bu elde edilen kamusal ekonomik değerin boyutu hakkında fikir sahibi olabiliriz. Bu kaynak bir yıldaki tüm köprü ve otoyol gelirlerinin 3 katından fazladır. Yaklaşık 13 bin kişiye istihdam ve 50 bin insanımıza da geçim kaynağı durumundadır. Direkt gelir yaratmanın yanı sıra sponsorluk, reklam, yayın, tribün, ürün satış gelirlerine de pozitif katkı sağlamaktadır.
KORSAN BAHİS EN BÜYÜK TEHDİT
Ülkemizin büyüyen spor ekonomisinde Karayip Korsanı menajerler nasıl da futbolumuzun kanını emiyorsa, korsan yani yasadışı bahis de aynı şekilde Türk sporunu tehdit etmekte... Türkiye’de yasadışı bahsin hacmi bugün yasal bahis ile boy ölçüşür hale gelmiştir. İnternet üzerinden oynatılan bahis oyunlarının yanı sıra ülke genelinde (3 büyük il dahil) onbinlerce işyeri aracılığı ile oynatılmaktadır.
Yasadışı bahis oynayan bir şahıs yasal bahse göre 2 katından fazla getiri elde etmektedir. Bu durum yasadışı bahsi çok cazip kılmaktadır. (Yasal bahis üzerindeki yaklaşık yüzde 40 vergi ve kesintiler yasadışı bahsin üzerinde yoktur.)Yasadışı bahis şirketleri ve bahis oyuncuları tarafından Türk bankaları aracılığı ile her türlü para transferi serbestçe gerçekleştirilmektedir. Kapatılan yasadışı bahis sitelerinin ertesi günü hemen yenisi devreye girmektedir. Fiziki iş yerleri ana bayii / alt bayii gibi bir hiyerarşik yapıdaki organizasyonları ile ülkemizin hemen her yerinde örgütlü olarak faaliyettedirler. Yasadışı bahis oynatan şirketlerin bazıları kendi ülkelerinde halka açık büyük şirketler, bazıları off-shore ülkeler üzerinden faaliyet göstermektedirler (Kıbrıs üzerinden de ciddi bir hacim söz konusudur). Yasadışı bahsin yol açtığı kamu kaybı ve vergi kaçağının yanı sıra ciddi anlamda sosyal sorunlara yol açmakta ve yasadışı örgütlenmelere finansman sağlamaktadır.
Türk sporunun geleceğini tehdit eden bu korsan bahis sistemi ile ancak ve ancak kamu kurum ve kuruluşlar (Maliye, BDDK, MASAK, Emniyet...) yasalar gereği üzerinde olan sorumluluklarını etkin bir şekilde yerine getirmelidir.