10 yıl öncesine ait bir anketi hatırlıyorum. Türkiye'de ağırlıklı yabancı şirket personeline yapılmış bir anket çalışması bu. Anketin sonucu teknolojik imkanların artışına paralel olarak "Türkiye'de çalışanların yüzde 81'i evden çalışmaya sıcak bakıyor" şeklindeydi. Aradan geçen yılları düşündüğümde kimsenin aklına evde çalışmanın bu denli bir mecburiyet haline geleceği gelmezdi herhalde. Pandemi hayatımızın her alanında belirgin belki de geriye dönüşü çok zor olan pek çok değişiklikler yarattı. Aynı anketi bugün yapsanız aynı sonuç çıkar mı hiç emin değilim. İnsan kaynakları danışmanlığı şirketi Mercer Türkiye’nin yaptığı bir araştırmaya göre, salgın sonrasında şirketlerin yüzde 60’ı evden çalışma uygulamasını sürdürmeyi planlıyor. Peki çalışanlara yapılan son anketlerde durum ne?
Ipsos tarafından gerçekleşirilen son araştırmaya göre ise çalışanların sadece üçte biri işlerinin evden çalışmaya uygun olduğunu düşünüyor. Daha da ilginci çalışan vatandaşların büyük bölümü vaka sayıları ne kadar yüksek olsa da işe gitmeye devam etmek istiyor. Görünen o ki şirketler evden çalışma modellerini daha da geliştirmeyi planlarken çalışanlara belli ki evde çalışma hayatı bıkkınlık getirmiş ve artık çalışanlar işi işte yapmak istiyor.

Tabii evden çalışmanın en zor yönlerinden biri, özel hayatın geçtiği ev ve profesyonel hayatın yaşandığı iş arasında net bir sınırın kalmaması... Zira uzaktan çalışanların yüzde 23’ü, evde, ofiste çalışacaklarından daha uzun saatler çalıştıklarını söylüyor. Hatta bir hesaba göre evden çalışanlar ofiste çalışanlara göre ayda 1.5 gün yılda toplam 17 gün daha fazla çalışıyor. Yani bir anlamda ofise uzak ama işe daha yakın çalışır hale gelmiş durumda çalışanlar. İzne çıkmanın dahi kişi tarafından garipsendiği bir ruh halinden bahsediyorum. Hatta mesai kavramının anlamsızlaştığı. Bu nedenle iş hayatında evden çalışma daha pek çok yönüyle incelenecek. Sadece finansal sonuçları değil asıl psikolojik etkileri ve sosyolojik sonuçları ile insan hayatında kalıcı bir iz bırakacak. 

EN HIZLI ADAPTE OLAN SEKTÖRLER

Peki en hızlı hangi sektörler adapte oldu evden çalışmaya? Elbette teknoloji yoğun şirketler. Sanayide üretimin içinde olan çalışanlar evden çalışma imkanını elbette kullanamadı. Beyaz yakalı çalışanların yoğun olduğu sektörler evden çalışmada başı çekti. Hizmet, teknoloji, medya ve reklam sektörü yüzde 80'ler mertebesinde evden çalışmaya ayak uydurabildi. Büyük holdingler neredeyse yarı yarıya evden işlerini yürüttü. E-ticaret en hızlı ayak uyduran sektör olurken belki de sokakta çalışmak sorunda olan lojistik sektörü en çok ofisten uzaklaşamadı.    

TEKNOLOJİ ŞİRKETLERİ BAŞI ÇEKİYOR

Dünya genelinde uzaktan çalışmayı ilk adapte eden hatta belli oranda kalıcı hale getiren çok uluslu şirketlerin başını, Google, Twitter, Facebook gibi teknoloji devleri çekiyor. Türkiye'de ise son olarak 95 bin kişinin çalıştığı Koç Holding de çağa ayak uyduran devler arasında. Grup 35 bin çalışanın kalıcı olarak evden çalışmayı sürdüreceğini duyurdu. Grubun planı her çalışan için haftada 1 gün evden çalışma imkanı tanıma yönünde. Sonrasında bu sayı artar mı bilinmez ama çalışanların artık geçmişe nazaran daha çok evde zaman geçireceği kesin.