A’dan Z’ye tazminatta vergi iadesi
İşçi ile işverenin karşılıklı anlaşarak iş akdini feshettiği durumlarda "ikale sözleşmesi" veya "karşılıklı sonlandırma sözleşmesi" kapsamında ödenen tazminatlara ilişkin vergi iadesiyle ilgili tebliğ yayımlandı. Ancak, okurlardan konuyla ilgili çok sayıda soru gelmeye devam ediyor. En çok sorulan ise "İşten ayrılırken ödenen kıdem tazminatı için vergi iadesi alabilir miyim?" oluyor. Habertürk'ten Ahmet Kıvanç, tazminatlarda vergi iadesiyle ilgili merak edilen soruları yanıtladı.
Öncelikle, konunun daha iyi anlaşılabilmesi için yasa değişikliği öncesi uygulamayı hatırlamakta yarar var. Gelir Vergisi Kanunu uyarınca, kıdem tazminatından, ne daha önce ne de şimdi herhangi vergi alınmıyor. İşveren ile işçinin karşılıklı anlaşıp “ikale sözleşmesi” veya “karşılıklı sonlandırma sözleşmesi” ile iş akdini feshettiği durumlarda ödenen tazminatlardan ise vergi alınıyordu. Kanunda bir hüküm olmadığı halde, ikale sözleşmesi veya karşılıklı sonlandırma sözleşmesi kapsamında ödenen tazminatlardan alınan vergilerin iadesi için açılan davalar Maliye aleyhine sonuçlanıyordu.
27 Mart 2018 tarihinde yürürlüğe giren torba kanunla değişiklik yapıldı. İkale veya karşılıklı sonlandırma sözleşmesi kapsamında yapılan ödemelerin, her yıl için belirlenen kıdem tazminatı tavanına kadar olan kısmı vergiden muaf bırakıldı. Tavanı aşan kısım ise vergiye tabi tutuldu. Bu değişiklikten sonra, vergi istisnası uygulanacak tutarın hesabında hem normal kıdem tazminatı, hem de ikale sözleşmesi kapsamında ödenen tazminatların toplamı dikkate alınıyor.
15 BİN KİŞİ DAVA AÇTI
Özetlemek gerekirse, ikale sözleşmesi veya karşılıklı sonlandırma sözleşmesi kapsamındaki tazminatlardan daha önce kanuni dayanağı olmadan vergi kesintisi yapılırken, geçen yıl kanuni dayanak oluşturuldu. Kıdem tazminatı tavanına kadar olan kısım vergiden istisna tutulurken, tavanı aşan kısımdan vergi alınacağı, kanun hükmü haline getirildi.
Daha önce kanuni dayanak olmadan alınmış vergilerin iadesi konusunda geçen yıl herhangi bir düzenleme yapılmadı. Ancak, 27 Mart 2018 tarihinde yürürlüğe giren söz konusu değişiklik sonrası, vergi iadesi için dava açanların sayısında patlama yaşandı. Yaklaşık 15 bin kişi dava açtı. Sadece bu davalardan dolayı Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın 160 milyon lira vergi iadesi yapması gerekiyor.
Davaların vatandaşlar lehine sonuçlanması üzerine bu yıl ocak ayında yeni bir yasa değişikliği yapılarak, vergi iadesinin yolu açıldı. Geçen hafta da bununla ilgili tebliğ Resmi Gazete’de yayımlandı.
KİMLER VERGİ İADESİ ALABİLECEK?
27 Mart 2018 tarihinden önce işçi ile işveren arasında karşılıklı anlaşmayla iş akdinin sona erdirildiği durumlarda ödenen iş kaybı tazminatları, iş sonu tazminatları, iş güvencesi tazminatları, bonus ödemesi, hizmet ödülü, hizmet primi, ek ödeme, ikramiye gibi adlar altında yapılan ek tazminatlar üzerinden kesilen gelir vergisi iade edilecek.
27 MART 2018’DEN SONRASI İÇİN VERGİ İADESİ YAPILACAK MI?
27 Mart 2018 tarihinden sonra düzenlenen sözleşmeler ile bu tarihten önce düzenlenmiş olmakla birlikte, öngörülen ek tazminat ödemesinin 27 Mart 2018 tarihinden sonra yapıldığı durumlarda vergi iadesi söz konusu olmayacak.
DAVADAN VAZGEÇMEK ZORUNLU MU?
Sulh yoluyla vergi iadesi alınabilmesi için, açılan ve devam eden davalardan feragat etmek gerekiyor. Feragatnameye ilişkin belgeleri vergi dairesine teslim etmeyenlere iade işlemi yapılmayacak.
Bununla birlikte, isteyen vatandaş dava sonucunun kesinleşmesini bekleyebilir. Ancak, mahkeme kararı aleyhte sonuçlanan kişilere herhangi bir ödeme yapılmayacak.
FAİZ ÖDENECEK Mİ?
Vergi iadesi yapılırken, faiz ödenmeyecek. Davaya devam edenler, kazanırlarsa faiziyle birlikte alabilecekler. Faiz parasını almak için davaya devam edenlerin kaybetme riskini de göze alması gerekiyor.
SONRADAN DAVA AÇILABİLİR Mİ?
Sulh yoluyla aldığı vergi iadesini yetersiz bulanlar sonradan dava açarlarsa, iade edilen tutar kendilerinden geri alınacak.
ZAMAN AŞIMI NASIL HESAPLANACAK?
Vergi düzeltmelerinde beş yıllık zaman aşımı uygulanıyor. 1 Ocak 2014 tarihinden önce işten ayrılanlar, daha önce vergi iadesi talebinde bulunmamışsa zaman aşımından dolayı iade talebinde bulunamayacak. 1 Ocak 2014 – 27 Mart 2018 tarihleri arasında işten ayrılan ve kendilerinden “ek tazminatlar” için vergi kesilenler ise daha önce iade talebinde bulunmamış olsalar da vergi iadesi alabilecek.
BAŞVURU NEREYE YAPILACAK?
Vergi iadesi başvuruları, işverenin muhtasar vergi yönünden mükellefi olduğu vergi dairesine yapılacak. Şubeleri nedeniyle ayrı vergi dairelerinin mükellefi olan işyerlerinde, ilgili şubenin mükellefi olduğu vergi dairesine başvurulacak.
Başvuru dilekçeleri elden veya posta yoluyla ilgili vergi dairesine verilebileceği gibi, İnteraktif Vergi Dairesi üzerinden elektronik ortamda da başvuru yapılabilecek. İnteraktif Vergi Dairesi’ne e-devlet şifresiyle girilebiliyor.
VERGİ İADESİ KAPSAMINDAKİ ÖDEMELER NELER?
Düzenleme kapsamında yapılacak iadeler, 27 Mart 2018 tarihinden önce karşılıklı sonlandırma sözleşmesi veya ikale sözleşmesi gibi sözleşmeler kapsamında ödenen tazminatlar, iş kaybı tazminatları, iş sonu tazminatları, iş güvencesi tazminatları, bonus ödemesi, hizmet ödülü, hizmet primi, ek ödeme, ikramiye gibi çeşitli adlar altında yapılan ve ek tazminat niteliğinde olan ödemelerden kesilen gelir vergisi ile sınırlı olacak.
