Bağırsak iltihabı kansere dönüşür mü?

Ülseratif kolit hastalığında hastanın yaşı ilerledikçe kanser riski artar. Bu risk artışı hastalıkla geçen süreye ve ülseratif kolitin bağırsağın ne kadar bir bölümünü etkilediğine bağlı olarak değişir. 10 yılı aşkın süredir ülseratif kolit tanılı hastalarda kalın bağırsak kanser riski normal popülasyona göre arttı. Hastalık yılı 20 yılı aşkın sürede bağırsak kanserine yakalanma riski yüzde 7.2, 30 yılı aşkın olanlarda yüzde 16,5 civarında.

ÜLSERATİF KOLİT NEDİR?

Kalın bağırsağın iç yüzeyini döşeyen mukozanın iltihaplanması sonucu oluşan inflamatuar bir bağırsak hastalığıdır. Kalın bağırsağın iltihaplanması sonrası iç yüzeyinde ülser adı verilen yaraların oluşmasından ötürü ülseratif kolit adını almıştır. Kalın bağırsak duvarında yaraların oluştuğu ve genellikle kanamaların eşlik ettiği bir hastalık. Kanama, elektrolit kaybı, yara oluşması ve ödem gibi belirtilerin ortaya çıkmasının nedeni tamamen bağırsak mukozasında meydana gelen bir yangı yani inflamasyondur.

ÜLSERATİF KOLİT NEDEN OLUR?

Ülseratif kolitin nedeni tam olarak bilinmemekle beraber, kalın bağırsak mukozasında akut ve kronik değişikliklere yol açan ani stres, üzüntü, bazı bakteri enfeksiyonları, sigara, alerjik reaksiyonlar, paraziter enfeksiyonlar, kalın bağırsakta azalan kan akışı ve beslenme nedenleri arasında bulunur.

Bağırsakların savunmasından sorumlu o bölgedeki bağışıklık sistemi bu hastalıkların meydana gelmesinde kilit rol oynar. Etken ne olursa olsun bu zararlı etkene karşı bağırsak yüzeyinde iltihap hücreleri artar, iltihaplanma ve ülserler gelişir.

ÜLSERATİF KOLİT BELİRTİLERİ

Ülseratif kolit kronik bir hastalıktır ve yıllarca devam eder.

-İshal atakları ve ishalle beraber kanama ara ara kabızlık atakları en önemli belirtisidir. İshaller, sulu, kanlı, sümüksü ve bol köpüklüdür. Günlük ishal sayısı 15-20' yi bulabilir ve bu da hastayı günlük konforundan alı koyar.

-Kramp şeklinde karın ağrıları,

-Sık dışkılama ihtiyacı,

-Patlama şeklinde dışkılama,

-Dışkıda sümüksü akıntı,

-İştahsızlık,

-Eklem ağrıları,

-İştahsızlık

-Kansızlık ve yorgunluk,

-Cilt döküntüleri sık görülür.

TANI NASIL KONUR?

Hastanın şikayetleri tanı koymada son derece önemlidir. Özellikle kanlı, sümüksü ishal yakınmaları sonucu kan testleri, dışkı analizi ve endoskopi istenir. Kolonoskopi yapılır ve bağırsak mukozasından alınan biyopsiyle tanı konur.

KOLONOSKOPİ AĞRILI BİR İŞLEM Mİ?

Kesinlikle değil. Günümüzde artık bu işlemler, anestezi ekibi kontrolünde ve anestezi altında yapıldığı için hasta endoskopik işlemlerin hiçbirisinde ağrı duymaz ve tüm bu işlemler en konforlu şekilde yapılır. Kalın bağırsağın görüntülenmesi yaklaşık 20-30 dakika içinde tamamlanır. İşlem sonrasında da kişi yaklaşık yarım saat sonra yemeğini yiyebilir ve günlük yaşantısına dönebilir. Ancak aynı gün alınan anestezi nedeniyle kişinin araç kullanması istenmez. Hastanın kan sulandırıcı gibi kullandığı ilaçlar varsa bunu mutlaka endoskopi ekibine bildirmesi gerekir.

ÜLSERATİF KOLİT TEDAVİSİ

Hastalık akut alevlenmelerle beraber remisyon dönemi dediğimiz sessiz dönemlerle seyreder. Ülseratif kolit hastalığı günümüzde başarıyla tedavi edilir. Hastaya medikal tedavi dediğimiz ilaç tedavisi başlanır, tedavi sık kontrollerle uzun süre devam eder. Tedavide amaç hastanın yaşam kalitesini yükseltmek, şikayetlerini minimuma indirmektir. Alevlenme döneminde bağırsağın dinlendirilmesi, beslenme, stres yönetimi çok önemlidir. Sessiz dönem dediğimiz uyku dönemi ne kadar uzun sürerse hasta günlük yaşamını o kadar rahat geçirir.

DİYET NASIL OLMALI?

Ülseratif kolitte hatta kalın bağırsağın tüm hastalıklarında beslenme çok önemlidir. Bağırsak sağlığında, bağırsak florasının bozulmaması oldukça önemli. Proteinden zengin beslenme, dengeli karbonhidrat alınmalı. Sigara ve alkol dışında, sindirimi zor ve bağırsak mukozasını tahriş eden gazlı içecekler, sos ve baharatlar, yağlı ve kızartılmış gıdalardan uzak durmak, bol su tüketmek gerekir.

Bağırsaktaki iyi bakteri sayısını artırarak bağırsak sağlığının korunması tedaviye oldukça yardımcı olacaktır. Bunun için günlük probiyotik yoğurt ya da ev yoğurtunu bolca tüketmek, ev turşusu tüketmek, süt ürünlerinden uzak durmak (özellikle laktoz intoleransı olanlarda) gerekir. Omega 3 den zengin glutensiz ve laktoz içermeyen yüksek kalorili bir diyet uygulanmalıdır. Kuru bezelye, kuru meyve gibi yüksek lif içeren gıdalar, ülseratif kolitte bağırsak hareketini uyaracağı için uygun değildir.

Ayrıca unutulmamalıdır ki yapılan araştırmalar stresin ülseratif kolitin alevlenmesinde etkili olduğunu gösteriyor. Stresten uzak yaşamak hastalığın seyrini olumlu etkilemektedir.

ÜLSERATİF KOLİTTE AMELİYAT GEREKİR Mİ?

Ülseratif kolitte cerrahi müdahale zorunlu haller dışında yapılmaz. Kalın bağırsak delinmesi, şiddetli kanama gibi komplikasyonlar da cerrahi planlanır. Gerek olursa kalın bağırsağın tamamı alınır.