Depreme dayanıklı binalar hangileri ve özellikleri nelerdir?
Depreme dayanıklı evler konusu, Kahramanmaraş ve 10 ili etkileyen 7.7 ile 7.6'lık sarsıntılardan sonra bir kez daha gündeme geldi. Deprem kuşağında yer alan ülkemiz geçmişte Gölcük, Van, Erzincan, Elazığ ve İzmir depremlerinin yarattığı yıkımlara şahit oldu. Böylesine ciddi bir risk ikamet edecek insanlar ve inşaat firmaları için dayanıklı yapılara ağırlık verilmesi gerektiğini gözler önüne serdi. Peki, depreme dayanıklı binaların temel özellikleri nasıl olur? İşte, detaylar...
İçinde yaşadığımız yapıların güvenli olduğunu bilmek, rahat ve huzurlu bir yaşam sürmemiz açısından önem taşıyor. Bu nedenle evlerin depremlere karşı dayanıklılığı önem arz ediyor. Ayrıca bir evi deprem konusunda en riskli gruba dahil eden özellikleri öğrenmek bilinçli olmamızı sağlayacaktır.
1. BİNANIN PROJE AŞAMASI
Depreme dayanıklı bir yapının tasarlanması için işinin ehli bir mimar ve mühendislar tarafından oluşturulması gerekir. Özellikle kat planına uygun inşa edilmeyen yapılar sıklıkla karşılaşılan durumlardandır.
2. SU YALITIMI
Bir biranın dayanıklı olmasını sağlayan önemli faktörlerden birisi suya karşı korunaklı olmasıdır. Doğru bir şekilde tasarlanmış su yalıtımlı binaları depreme karşı koruyan faktörlerden.
3. KALİTELİ MALZEME KULLANIMI
İnşaat esnasında kullanılan demir, çelik ve beton gibi malzemlerin kalitesi ile bu konuda yapılan denetlemeler depreme dayanıklılık konusunda bir evin en kritik faktörüdür.
4. TEMEL KOLONLAR
Bir binayı uzun süre taşıyan ve ayakta tutan kolonlardır. İnşaat işlemine geçilmeden önce yapılan zemin incelemeleri ile depreme dayanıklı yapıların oluşturulmasında ihmal edilmemesi gereken önemli konulardan birisidir.
Ayrıca, evlerin kolonlarının kontrol edilmesi de önemli bir detaydır. Kolonlarda bir çatlak veya alanın daha verimli kullanılması için kesilen bir kolon bölümü varsa binanın temelinde inceleme yapılmalıdır.
5. HASAR RAPORU
İnşa edimiş bir bina yakın bir zamanda bir deprem geçirmişse yapı için bir hasar raporu çıkarılmalıdır. Bu rapor, binanın ne durumda olduğunu ve bakıma ihtiyacı olup olmadığını belli eder.
6. DAYANIKLILIK TESTİ
İnşa edilmiş ve bir süredir kullanılan bir binanın depreme dayanıklılık kontrollerinden geçmiş olması ve sağlamlığının test edilmesi belirleyici unsurlardandır.
7. DARBE EMİCİLER
Gelişen teknoloji ile beraber bazı binalara darbe emici sistemler kazandırıldı. Tıpkı motorlu taşıtlarda istenmeyen sarsıntıları kontrol eden amortisörler gibi darbe emiciler de kinetik enerjiyi bir hidrolik sıvı tarafından emilen ısı enerjisine dönüştürüyor ve sarsıntıları azaltıyor.
9. DEPREM YALITIMI
Yeni tekniklerden birisi olan deprem yalıtımından bina temeli ile üstyapı arasına esnek nitelikte izolatörler yerleştirilir ve bina depremin etkilerini esneyerek atlatır. Yalıtım sistemi için bina çelik, lastik ve kurşundan yapılan esnek yastıklar üzerine inşa edilir böylece deprem sarsıntısı geldiğinde bu yastıklar esner ve binanın üst yapısına yapacağı deformasyon sınırlı kalır.
Japon mühendislerin geliştirdikleri deprem yalıtımı sistemi başka bir değişle binanın hava yastıkları üzerine kaldırılmasına benzetilir.
