Habertürk yazarı Ahmet Kıvanç ek gösterge düzenlemesinin neler getireceğini anlattı
Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'ndeki Kabine Toplantısı'nın ardından millete seslenen Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, "Kamu çalışanları lehine bir fedakarlıkta bulunarak, tüm memurlarımızın ek göstergelerinde 600 puanlık bir yükseltmeye gitmeyi kararlaştırdık." dedi. Peki ek gösterge kapsamındaki çalışanlara nasıl yansıyacak? Emekli olanlar için durum ne olacak? Habertürk yazarı Ahmet Kıvanç son durumu değerlendirdi
Habertürk yazarı Ahmet Kıvanç, ek gösterge ile ilgili yapılacak olan düzenlemeyi yorumladı. Kıvanç Habertürk TV'de Hülya Hökenek'in sorularını şöyle yanıtladı:
Şu anda 3 milyon çalışan memur, 2.2 milyon da emekli olmak üzere 5.2 milyon emeklisini ilgilendiriyor. Böylece çok geniş bir kesimi ilgilendiren bir düzenleme yapılmış oldu. Öncelikle tüm çalışanlara ek göstergenin verilmesi yaklaşık 500 bin dolayındaki ek göstergesi olmayan memurları da içeriyor. Burada öğretmen, polis, hemşire ve din görevlileri için başından beri 3000’den 3600'e çıkarılması sözü tutuldu. Hiyerarşik dengenin gözetilmesi gerekiyordu, genel müdürler ve üstündeki görevliler için de iyileştirme yapılması gerekiyordu. 3600'den 4400'e çıkartıldı. Şube ve ilçe müdürü pozisyonundakilerle ilgili de 2 bin 200'den 3000 ek göstergeye çıkartıldı.
"EMEKLİ AYLIKLARI 1234 TL ARTMIŞ OLACAK"
30 yıl hizmet üzerinden yapılan hesaplamaya göre polis, öğretmen hemşire, hemşire derken sağlık bilimleri lisansiyeri hemşirelerden bahsediyorum. Bunların ek göstergesi 3000’den 3600'e çıktığından emekli aylıkları 1234 TL artacaktır. 6 bin 861 TL olacak şu an için. Bu grubun emekli ikramiyesi de 44 bin 499 TL'lik bir artış sözkonusu olacak. Onlar da bugün emekli olsalardı şu anki memur maaşı katsayısı üzerinden 247 bin 408 TL emekli ikramiyesi alabileceklerdi 30 yıllık hizmetin üzerinden. Şu an ek göstergesi 2200 olup 3600’e çıkacak olan lisans mezunu hemşire ve din görevlilerinin emekli aylıkları 1391 lira, emekli ikramiyeleri de 50 bin 145 lira artacak.
"1234 TÜRK LİRASI BİR ARTIŞ SÖZKONUSU OLACAK"
Normal lisans mezunu, 4 yıllık fakülte ya da yüksekokul mezunu hemşireler ile yine normal lisans mezunu din görevlilerinin ek göstergeleri 2 bin 200'den 3 bin 600'e yükseldi. Bunların emekli aylığındaki artış 1391 TL olacaktı. Onların da maaşı 6 bin 861 TL'ye yükselecek. Emekli ikramiyeleri de 247 bin 408 TL lira, tutar olarak 50 bin 145 TL'lik artış olacak 30 yıllık hizmeti olan kişiler açısından. Bir başka ayrıntı da şu; ek göstergesi 3000'den 3600'e çıkan mevcut çalışanların maaşlarında negatif yansıma söz konusu olacak. Çalışırken aldıkları maaşta 97 liralık bir düşüş söz konusu olacak. Ama bunun karşılığında daha yüksek emekli aylığı alabilecekler. Belirttiğim gibi 1234 TL'lik bir artış olacak.
"DETAYLAR TEKLİF MECLİS'E SUNULDUĞUNDA NETLEŞECEK"
Ek göstergesi 2200'den 3600'e çıkartılan çalışanların maaşlarında ise 57 liralık bir artış olacak.
Daha önce ek göstergesi olmayan yaklaşık 500 bin kişi 600 ek göstergeden yararlanınca bu kesimin emekli aylığında 113 liralık bir artış olacak şu anki mevcut tazminat yansıtma oranlarına göre. Bunların çalışırken aldıkları maaşlarında ise 97 liralık bir artış olacak. Dolayısıyla bundan sonra 600 ek göstergeyle çalışacak olanların hem maaşlarında 97 liralık bir artış olacak hem de emekli aylıklarında 113 liralık bir artış olacak. Bu mevcut tazminat yansıtmalarıyla hesaplanan tutarlar.
Tazminat yansıtma oranlarında bir değişiklik olup olmadığını henüz bilmiyoruz. Teklif Meclis'e sunulduğunda belli olacak. Tanzimat yansıtma oranlarında her 5 puanlık artış aşağı yukarı emekli aylığında 90 liralık artış anlamına gelecek.
"MALİYET ARTIŞI EMEKLİ İKRAMİYELERİ ÜZERİNDEN OLACAK"
İlk başta verilen söz öğretmen, polis, hemşire ve din görevlileri ve bazı idari hizmetlerde çalışanlara yönelik hiyerarşik düzenleme şeklindeydi. Sendikaların baştan beri kapsam genişletilsin talepleri olmuştu. Memur Sen tüm çalışanların kapsama alınmasını istemişti. Hiç ek göstergesi olmayanlara 1500 Ek gösterge verilmesini istemişti. Öyle olsaydı emekli aylığındaki artış en az 280 TL olacaktı.
Bu haliyle tahminen 25-30 milyarlık bir maliyet söz konusu olacağı yönünde hesaplamalar yapılıyor. Bu hesaplar tahmine dayanıyor. Esas maliyetin ne olacağını emekli olacak kişi sayısı belirleyecek. Emekliliği gelmiş kişilerin hepsi aynı anda emekli olursa maliyet değişebilir. Polis, öğretmen, hemşire, din görevlilerinden oluşan 500 bin emekli memurun aylıklarında yaklaşık en az 1234 TL'lik artış söz konusu. Bugünkü rakamlarla buradan yıllık 7.5 milyar liralık bir maliyet olacak.
Ancak esas maliyet artışı emekli ikramiyesi üzerinden gelecek. Kişi başı ortalama 250 bin liralık emekli ikramiyesi ödenecek. 100 bin kişi aynı anda emekli olsa 25 milyar lira ikramiye ödenmesi gerekecek. Aynı anda emekli olacak kişi sayısı 150 bin olduğunda bu kez emekli ikramiyesi ödemeleri 40 milyar liraya yaklaşacak.
"EMEKLİLİK DİLEKÇELERİNİ BEKLETMEKTE FAYDA VAR"
Yapılacak olan düzenleme 15 Ocak 2023 tarihinde yürürlüğe girecek. Dolayısıyla emekli aylıklarına yansıması 15 Ocak 2023 tarihinden itibaren olacak. Emekli ikramiyelerine yansıma ise kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra olacak. Zorunlu olarak emekli olması gerekmiyorsa, emeklilik dilekçelerini bekletmelerinde yarar var. Ayrıntıları yasa teklifi geldikten sonra göreceğiz. Burada tazminat yansıtma oranları çok önemli. Sayın Cumhurbaşkanı sosyal yardımdan bahsetti. Yoksul kesimleri açısından faydası olacak bir düzenleme olacağını düşünüyorum.
