Sesten hızlı uçacağız
Supersonik uçak projeleri 2015'te uçmaya hazırlanıyor
Paris Air Show’da tanıtılan biri yolcu diğeri iş jeti iki süpersonik uçak katılımcı ve ziyaretçilerden olduğu kadar, dünya genelinde de oldukça ilgi uyandırdı. Bu tarz hayal kurduran, bazen yalana da kaçan haberler her zaman merakla takip edilir. Gerçekleşmeye çok yakın olan da var, 2050 gibi olması düşlere kalan da bulunuyor. Mesela EADS’nin ZEHST’i veya İngiliz Hypermach’in SonicStar gibi manşetlere çekilenler şimdilik kâğıt üzerinde. Zaten açıklanan tarihler her şeyi anlatıyor. Bu nedenle hayallerinizi çeşitlendirmek için diğer çalışmaları da araştırdım.
2003 yılında emekliye ayrılana kadar dünyada ses hızını geçen ilk ve tek yolcu uçağı Concorde oldu, sonrasında ise bu özellikleri taşıyan yeni bir model geliştirilemedi. Ancak son 40 yıla baktığımızda yolcu uçakları arasında Boeing 747 ve Concorde modelini aşan yeni tiplerin olmadığını, geçilemediklerini görürüz. Bu sebeple havadaki süpersonik çalışmalara yeni bir devrin kapılarını açma girişimi demek daha doğru.
AERION SBJ
ABD’li Aerion şirketi tarafından tasarlanıp geliştirilen Aerion SBJ (Süpersonik Business Jet) Ekim2010’daki aerodinamik uçuş testlerinde ses hızını geçerek saatte 2124 km hıza ulaştı. 2015’te hizmete girmesi planlanan uçak için potansiyel müşterilerden 50 adet iyi niyet mektubu alındı. Her bir müşterinin 250 bin dolar depozito ödediği uçağın satış fiyatı ise şu an için 80milyon dolar. Yolcu kapasitesi 12 kişi olacak uçağın geliştirilmesi için 1.4milyar dolar harcanacak. Aerion SBJ, istenirse sesten düşük hızda uçabilme özelliğine de sahip olacak.
HISAC
Fransız üretici Dassault, çevre dostu yüksek hızlı uçak geliştirmek için Avrupa Birliği ile ortak bir çalışma yürütüyor. Kısa adı HISAC (Çevre Dostu Yüksek Hızlı Uçak) olan proje üzerinde 2005 yılından beri çalışılıyor. Saatte 1911 km hıza sahip uçak 8-16 yolcu kapasiteli. Menzili 6 ila 9 bin km olması hedeflenen uçak 65 desibel sonik patlama yaratacak.
NEXST
Japon Uzay Ajansı (JAXA) tarafından geliştirilen Yeni Nesil Süpersonik Araç (NEXST), Concorde baz alınarak tasarlandı. Concorde gibi saatte yaklaşık 2100 kmhızda uçacak NEXST’in daha uzunmenzilde 300 yolcu taşıması planlanıyor. NEXST’in 11.5metre uzunluğundaki bir prototipi 10 Ekim2005’te test edildi. Çalışmaları süren süpersonik uçağın 2015’te hizmete girmesi planlanıyor. JAXA ayrıca, süpersonik patlamaların yaratacağı gürültü kirliliğini önlemek için 2008’den beri NASA ile ortak bir araştırma da yürütüyor.
ICON II
Boeing’in geliştirdiği süpersonik uçak konsepti Icon II, tek koridorlu kabinde ve iki sınıfta 120 yolcu taşıyabilecek. Icon II, 9260 km’yi saatte 1975- 2222 kmarasında kat edebilecek. Yapılan planlamaya göre Icon II’nin 2030-2035 yılları arasında hizmete girmesi planlanıyor.
N+2
Süpersonik uçak N+2, Boeing tarafından geliştirilen ikinci proje. 2020’de hizmete girmesi planlanan uçak, 30 yolcu kapasiteli. NASA için geliştirilen N+2, Rolls Royce ve Georgia Tech tarafından tasarlanan iki adet gelişmiş turbofan motora sahip. Süpersonik olmasına rağmen uçağın yüzde 75 daha az emisyon salması, yüzde 50 yakıt tasarrufu sağlaması ve 42 desibel daha sessiz olması hedefleniyor. 47metre uzunluktaki N+2, saatte 1911 km hızla 7408 km’yi hiç durmadan uçabilecek.
Güntay Şimşek / HT Pazar
