Kapıcının kıdem tazminatından eski ev sahibi mi yenisi mi sorumludur?
Konut satışları, kredi faizlerindeki düşüş dolayısıyla son iki aydır rekor üstüne rekor kırdı. Satılan konutların bir kısmı yeni, ancak önemli kısmı eski konutlardan oluşuyor. Apartmanlarda çalışan kapıcıların kıdem tazminatı hakkı bulunuyor. Yeni ev satın alanlar, 20-30 yıldır çalışan kapıcıların emekliliği veya işten çıkartılması sırasında ağır kıdem tazminatı yükü ile karşı karşıya kalabiliyorlar. Peki, eski daire satın alanlar, kapıcıların kıdem tazminatı konusunda nelere dikkat etmeli? Habertürk'ten Ahmet Kıvanç yazdı
Mevzuatta konut kapıcısı, anataşınmazların bakımı, korunması, küçük çaptaki onarımı, ortak yerlerin bakımı, temizliği, dairelerde oturanların çarşı işlerinin görülmesi, kaloriferin yakılması hizmetlerini gören kişi olarak tanımlanıyor. Kapıcının işvereni, konut sahibi veya ortaklarıdır.
İkinci el konut satın alanlar, kredi borcunu ödemeye çalışırken apartmanda 20-30 yıl hizmet veren kapıcı emekli olduğunda ya da işten çıkartıldığında ağır kıdem tazminatı sürpriziyle karşı karşıya kalabiliyorlar. Konutun yeni el değiştirdiği dönemlerde, kapıcının kıdem tazminatından kimin sorumlu olacağı anlaşmazlık konusu olabiliyor.
Kat Mülkiyeti Kanunu’na göre, kapıcı, kaloriferci, bahçıvan ve bekçi giderlerinden o anki kat malikleri sorumlu. Aralarında başka türlü bir anlaşma olmadıkça, bu kişiler için yapılacak giderlere ve bunlar için toplanacak avansa eşit olarak katılmak zorundalar. Apartmanda dükkan var ise dükkan sahiplerinin de kapıcı hizmeti dahil tüm ortak giderlere katılması gerekir.
Kapıcının kıdem tazminatında sorumluluk, borcun yasal olarak ödenmesi gereken tarihte malik olan kişiye ait bulunuyor. Hesaplanan kıdem tazminatına esas alınan sürenin bir bölümünün önceki konut sahibinin dönemine ait olması, borcun doğduğu tarihte malik olan kişiyi sorumluluktan kurtarmıyor. Şartları varsa, ödediği kıdem tazminatının kendisinden önceki mal sahibinin dönemine isabet eden miktarı için rücu hakkını kullanabilir.
Kıdem tazminatını düzenleyen 1475 sayılı Eski İş Kanunu’nda, iş yeri devrinde çalışanların işlemiş kıdem tazminatlarından her iki işverenin sorumlu olduğu, ancak, iş yerini devreden işverenlerin bu sorumluluklarının işçiyi çalıştırdıkları sürelerle ve devir esnasında işçinin aldığı ücret seviyesiyle sınırlı olduğu belirtiliyor.
4857 sayılı Yeni İş Kanunu’nda ise iş yerinin devrinde, mevcut iş sözleşmelerinin bütün hak ve borçları ile birlikte devralana geçeceği öngörülüyor. Kanuna göre, devreden işverenin devirden önce doğmuş olan ve devir tarihinde ödenmesi gereken borçlara ilişkin yükümlülüğü devir tarihinden itibaren iki yıl ile sınırlı.
Ancak, Yargıtay, 4857 Sayılı Kanun’daki devreden işverenin iki yıllık sorumluluğunun kıdem tazminatı bakımından söz konusu olamayacağı görüşünde. (Yargıtay 22. H.D. Esas No: 2018/4089, Karar No: 2018/9860) Yargıtay kararında, kıdem tazminatının işyeri devri öncesi ve sonrasında geçen sürenin tamamı için hesaplanması, ancak devreden işveren bakımından kendi dönemi ve devir tarihindeki ücret ile sınırlı sorumluluk belirlenmesi gerektiği kaydedildi. Buna göre, konutu satın alan kişiler, kapıcıya ödenecek kıdem tazminatının eski konut sahibinin sorumluluğundaki kısmını rücu edebilir. Alım satım esnasında bu durumun açıklığa kavuşturulması da mümkündür. Konutu satan kişi daha sonra başının ağrımaması için apartman kapıcısının kıdem tazminatı ile ilgili sorumluluğun yeni konut sahibine ait olacağına dair, satış esnasında yazılı güvence alabilir.
KİRACININ SORUMLULUĞU YOK
Kat Mülkiyeti Kanunu’na göre, kat malikinin payına düşen gider ve avans borcundan ve gecikme tazminatından kiracılar da müştereken ve müteselsilen sorumlular. Bununla birlikte, kiracının sorumluluğu, ödemekle yükümlü olduğu kira miktarı ile sınırlı olup, yaptığı ödeme kira borcundan düşülür. Kıracının kapıcının kıdem tazminatıyla ilgili doğrudan bir sorumluluğu bulunmuyor.
KAPICI KONUTU KIDEM TAZMİNATINA DAHİL EDİLİR
Apartman veya sitelerce kapıcıya görevi nedeniyle konut tahsis edilmesi zorunlu değil. Bununla birlikte konut tahsis edilmişse, kapıcının kıdem tazminatı hesaplanırken bedelsiz olarak tahsis edilen kapıcı konutunun rayiç kira bedeli ile apartman tarafından karşılanan elektrik, su, ısıtma ve sıcak su giderleri dahil edilir.
Kapıcı konutunun rayiç kira bedeli, iş akdinin sona erdiği tarihteki asgari ücretin yüzde 25’i olarak belirlenir. Son bir yılda ödenen su, elektrik ve doğalgaz giderleri toplanarak 365 güne bölünüp, günlük kıdem tazminatı hesabına eklenir.
