Kesik Minare Camii'nin duvarları kuru buzla temizlendi!

Antalya'nın Kaleiçi bölgesinde bulunan ve Şehzate Korkut Camii veya Cumanın Camii adlarıyla da bilinen Kesik Minare Camii’nin restorasyonu devam ediyor.

Tarihler boyunca 6 müdahale geçiren, 1974 yılında ciddi bir restorasyondan geçen Kesik Minare Camii, uzun yıllardır atıl vaziyetteydi. 2017’nin temmuz ayında imzalanan ihaleyle restorasyon sürecinin başladığı Kesik Minare Camii’nin bu yıl müze ve ibadethane olarak açılması planlanıyor.

7. yüzyılda Bizans kilisesi olarak inşa edilen ve Selçuklu döneminde kiliseden camiye dönüştürülen yapının restorasyonunda her ayrıntı ele alınıyor. 15 asırlık olmasına karşın 1896'da çıkan yangınla kullanılamaz hale gelen Şehzade Korkut Camii’nde bulunan taşlar, yapay zeka uygulamasıyla birleştiriliyor.

Restorasyonda bulunan tarihi eserlerin orijinal yerleri tespit ediliyor. Bizans'tan Roma'ya, Selçuklu'dan Osmanlı'ya kadar tarihi izler barındıran caminin taşları, kuru buz uygulamasıyla temizleniyor. Kimyasallarla yapılan temizlik yöntemleri, aşındırıcı olması nedeniyle temizlenenyüzeye zarar veriyor. Ayrıca doğaya karışırken çevreyi de olumsuz anlamda etkiliyor.

Normal basınç şartları altında sıvı halde bulunmayan karbondioksitin -78.5 derecede dondurularak katı hale getirilmesi ile elde edilen buzla gerçekleştirilen temizliğin çevre dostu olması ise yapıya zarar vermiyor. Uygulama İTÜ Mimarlık Fakültesi Öğretim Üyesi Dr. Cenk Üstündağ ve Antalya Vakıflar Bölge Müdürlüğü gözetiminde gerçekleşiyor.

Kesik Minare Camii’nin ülkemizin en önemli tarihi eserlerinden bir tanesi olduğunun altını çizen Dr. Cenk Üstündağ, “Araştırmacıların 7. yüzyıla tarihlendirdiği cami, Bizans kilisesi olarak yapılmış. Ardından Selçuklu Dönemi'nde camiye çevrilmiş. Son derece önemli farklı yapım dönemleri geçirmiş. Savaşlar, depremler, çeşitli çevresel etkilerde oldukça yıpranmış. Günümüze bu şekilde gelebilmiş. Bu caminin restorasyon süreci devam etmekte. Arkeologlar, restoratörler denetiminde her bir taş özenle elden geçiriliyor, konservasyonu gerçekleştiriliyor. Taşlar yerine yerleştiriliyor” dedi.

Kuru buz yöntemi hakkında bilgi veren Üstündağ, “Uygulamayı kısaca -78.5 dereceye soğutulmuş karbondioksit gazının partiküller halinde yüksek hızda kirli yüzeye püskürtülmesi, çarpma anında partiküllerin hacminin 800 katı kadar büyüyerek direkt buharlaşması ve bu arada da kirli tabakayı parçalayarak yüzeyden uzaklaştırması şeklinde tarif edebiliriz” şeklinde konuştu.

Kuru buz uygulamasının kimyasal yöntemlerden daha çevreci olduğunu ekleyen Dr. Üstündağ, “Uygulama kesinlikle atık bırakmıyor. Doğadan alınan gaz doğaya karışıyor. Çevreci bir teknik. İnsan sağlığına duyarlı. Bildiğiniz gibi, kimyasal yöntemler insan sağlığı açısından oldukça zararlı. Bu yöntemde de insan sağlığına zararlı hiçbir etken yok” cümlelerini kullandı.

Sağlığa olduğu kadar malzemeye de zarar vermediğini belirten Dr. Üstündağ, “Özgür malzemeye kesinlikle zarar vermeyen bir uygulama. Yüzeye çarptığında sadece kiri parçalayarak alıyor ve malzeme buharlaşarak yok oluyor. En ince detayları, hızı ve basıncı ayarlayarak temizleyebildiğimiz çok yenilikçi ve güzel bir uygulama” dedi.

KESİKMİNARE CAMİİ’NİN TARİHİ

Antalya'nın Muratpaşa ilçesindeki tarihi Kaleiçi'nde yer alan Şehzade Korkut Camii'nin tarihi 7. yüzyıla dayanıyor. Kaleiçi Hesapçı Sokak'ta bulunan ve Roma tapınağı olarak inşa edilen yapı, Bizanslılar döneminde bazilikaya (Hristiyanlığın ilk dönemlerinde ibadethane olarak kullanılan yapı) çevrildi.

Selçukluların Antalya'yı fethinden sonra yapıya Camii Cedid (Yeni Cami) adı verilerek fethin sembolü oldu. Osmanlı İmparatorluğu döneminde 2. Bayezid'in oğlu Şehzade Korkut'un Teke Sancak Beyliği'ne atanması sonrasında tamir ettirilen cami, Şehzade Korkut Camisi adını aldı. Şehzade Korkut, camiye bir de minare ekletti.

1800'lü yılların yaklaşık ortasına kadar kullanılan cami 1895'te geçirdiği bir büyük yangınla kullanılmaz hale geldi ve o yangından sonra da kullanılamadı. Büyük yangında minaresinin ahşap olan küllahının yanmasından dolayı tarihi yapı, Kesik Minare Camii olarak anılıyor.