Hakem kurulu geçmişte memura ne kadar zam verdi?
Kamu Görevlileri 7. Dönem Toplu Sözleşme görüşmelerinde sona yaklaşılıyor. Sözleşmelerde yarın uzlaşma sağlanamazsa son sözü Hakem Kurulu söyleyecek. Hakem Kurulu, geçmişte verdiği iki kararda Merkez Bankası'nın enflasyon tahminine yakın oranlarda zam kararı aldı ancak enflasyon tahminlerin üzerinde gerçekleşti. Habertürk'ten Ahmet Kıvanç'ın haberi
Kamu Görevlileri 7. Dönem Toplu Sözleşme görüşmelerinde taraflar yarın son kez bir araya gelecek. Kamu işvereni ilk teklifinde 2024 yılı için yüzde 14 + 9, 2025 yılı için yüzde 6+5 teklif vermişti. 17 Ağustos’taki görüşmede ise 2024 yılı için verdiği teklifi 1’er puan iyileştirerek yüzde 15 + 10 olarak revize etti.
Toplu sözleşme görüşmelerinde memurları temsil eden MEMUR – SEN, 2024 yılında 3’er aylık dönemler halinde zam yapılmasını istiyor. Buna göre, 2024 yılında ocak, nisan, temmuz ve ekim aylarında sırasıyla yüzde 35 + 10 + 15 + 10 olmak üzere toplam yüzde 70 oranında, 2025 yılında ise 6’şar aylık dönemler halinde yüzde 25 + 15 olmak üzere yüzde 40 oranında zam talep etti.
MEMUR SEN, kamu işvereninin zam teklifini yetersiz bularak yeniden gözden geçirmesini istedi. Gözler, kamu işvereninin yarınki son görüşmede zam teklifini revize edip etmeyeceğine çevrildi. Taraflar yarın masada uzlaşma sağlayamazsa, kamu işçileri dışındaki tüm kamu görevlilerinin 2024-2025 yıllarını kapsayan maaş zamları Kamu Görevlileri Hakem Kurulu (KGHK) tarafından belirlenecek. Hakem Kurulu 31 Ağustos’a kadar kararını verecek. Kurulun kararı taraflar için bağlayıcı olacak.
HAKEM KURULU KİMLERDEN OLUŞUYOR?
Kamu Görevlileri Hakem Kurulu’nda 11 üye görev yapıyor. Kurul başkanı dahil, üyelerin 7’si Cumhurbaşkanı tarafından seçiliyor. Kurul’da MEMUR SEN’i 2, KAMU SEN ve KESK’i ise 1’er üye temsil ediyor.
İşçiler ile işverenler arasındaki toplu iş sözleşmesi görüşmelerindeki uyuşmazlıklarda ise Yüksek Hakem Kurulu (YHK) karar veriyor. YHK’daki 7 üyeden 5’i kamu görevlileri ve Cumhurbaşkanı tarafından seçilen 1 öğretim üyesinden oluşuyor. Kurulda işçi sendikalarını 2, işveren sendikalarını ise 1 üye temsil ediyor.
HAKEM KURULU GEÇMİŞTE NASIL KARAR VERDİ?
2012 yılından bu yana kamu görevlileri ile ilgili yapılan 6 toplu sözleşmeden 4’ü uzlaşmayla sonuçlandı. İki sözleşmede ise uzlaşma sağlanamadığı için zam oranları Kamu Görevlileri Hakem Kurulu tarafından belirlendi.
Geçmiş yıllarda KGHK’nun nasıl karar verdiğine baktığımız zaman Kurulun verdiği zam oranlarının, genellikle hükümetin son teklifine paralel olduğunu görüyoruz. Bunun tek istisnası 2012 yılı ilk yarısı için hükümet yüzde 3,5 teklif ederken Kurul yarım puan artış yaptı ve yüzde 4 zam verdi.
Hakem Kurulunun karara bağladığı zam oranlarının, kararın verildiği tarihte Merkez Bankası’nca belirlenen en son enflasyon tahminlerinin üzerinde veya başa baş olduğu görülüyor. Ancak, hükümetin teklifi de Merkez Bankası’nın enflasyon tahmininin üzerinde oldu.
Örneğin, 2012 yılında Merkez Bankası’nın enflasyon tahmini yüzde 5.2 iken hükümet yüzde 3.5 + 4 teklif etti. Hakem Kurulu yüzde 4 + 4 zamma karar verdi. Enflasyon ise yüzde 6.2 olarak gerçekleşti.
2013 yılı için Merkez Bankası’nın yüzde 5.0’lik enflasyon tahminine karşılık hükümet ve hakem kurulu yüzde 3 + 3 verdi. Enflasyon ise yüzde 7.4 olarak gerçekleşti.
Hakem Kurulu’nun 2020 ve 2021 yılındaki kararları ise hükümetin son teklifi ile aynı oldu. 2020’de yüzde 4 + 4, 2021 yılında yüzde 3 + 3 oranında zam yapıldı. Merkez Bankası’nın o tarihteki enflasyon tahmini 2020 yılı için yüzde 8.2, 2021 yılı için yüzde 5.4 idi. Her ne kadar belirlenen zam oranları Merkez Bankası’nın enflasyon tahminine yakın olsa da enflasyon 2020’de yüzde 14.6, 2021 yılında ise yüzde 36.1 olarak gerçekleşti.
Merkez Bankası enflasyonu 2024 yılı için yüzde 33, 2025 yılı için ise yüzde 15 olarak tahmin etti. Buna göre, hükümetin son teklifi Merkez Bankası’nın 2024’teki enflasyon tahmininin 8 puan, 2025’teki tahminin ise 4 puan altında bulunuyor. Yarın ki görüşmede hükümetin Merkez Bankası’nın enflasyon tahminine yaklaşıp yaklaşmayacağı görülecek.
