Osmiyum nedir, nerelerde kullanılır? Osmiyum kullanım alanları, özellikleri, periyodik tablodaki simgesi

Tehlikeli aynı zamanda stratejik metallerden biri olan osmiyumun dünya üzerindeki en büyük rezervinin ülkemizde olduğu iddia edilmektedir. Ancak bu konuda resmi bir açıklama bulunmamaktadır. Osmiyum nedir, nerelerde kullanılır? Osmiyum kullanım alanları, özellikleri, periyodik tablodaki simgesi ve yeri nedir? İşte, detaylar.

Giriş: 17.10.2023 - 17:37 Güncelleme: 17.10.2023 - 17:37

Adını Yunancada “koku” anlamına gelen osme kelimesinden alan element, 1803’te İngiliz kimyacı Smithson Tennant tarafından keşfedilmiştir. Koku isminin verilmesinin sebebi ise elementin bazı bileşiklerinin kötü bir kokuya sahip olmasıdır. Osmiyum nedir? Nerelerde kullanılır? Osmiyum simgesi, sembolü ve periyodik tablodaki yeri nedir? Kullanım alanları ve özellikleri nelerdir? İşte, merak edilen detaylar.

Osmiyum Nedir?

Platin grubunda yer alan sert, kırılgan, mavimsi-beyaz bir renge sahip geçiş metali olarak karşımıza çıkan elementin işlenmesi oldukça zordur. Bilinen en ağır yoğunluklu element olan osmiyumun oksit bileşenleri zehirlidir. Osmiyumdan daha yüksek atom ağırlığına sahip elementler bulunur ancak osmiyumun yoğunluğu tüm metallerden daha fazladır. Platin grubu doğada çok nadir bulunan metallerden oluşur. Platin grubunun diğer beş elementi; rutenyum, rodyum, paladyum, indiyum ve platindir. Elementler genelde yer kabuğunda bulunmaktadır. Osmiyum yer aldığı grupta en yüksek erime noktası ve en düşük buhar basıncına sahiptir. Genel olarak doğal bir alaşım olan iridyum-osmiyum alaşımı iridosmin cevherinde yer alır.

REKLAM

Osmiyum Nerelerde Kullanılır?

Tehlikeli bir metal olduğundan ötürü kullanım alanları da sınırlılık gösterir. Osmiyumun oksit bileşenleri son derece toksik yapıya sahiptir. Metal alaşımları yaygın kullanım alanıdır. Alaşımlara sertlik kazandırmaktadır. Yani dayanıklılık gerektiren alanlarda tercih edilir. Çeşitli miller, fonograf iğneler, dolma kalem uçları gibi ürünleri alaşımlarında tercih edilmektedir. Cerrahi protezlerde de osmiyum alaşımları kullanılmaktadır.

Osmiyum Simgesi

Element “Os” simgesiyle ifade edilmektedir. Element, 7 doğal izotopun karışımından oluşmaktadır. Bu izotoplardan 2 tanesi uzun yarılanma ömrüyle öne çıkmaktadır. Yarılanma ömürleri bilinen 34 izotopu daha vardır.

Osmiyum Sembolü

Element, periyodik tabloda “Os” sembolüyle temsil edilmektedir. Osmiyum dolma kalem uçlarının ve gramofon iğnelerinin yapımında kullanılır. Kimya endüstrisinde katalizör olarak tercih edilmektedir.

REKLAM

Osmiyum Periyodik Tablodaki Yeri

Periyodik tablonun 6. periyodunun 8. grubunda yer alan elementin atom numarası 76'dır.

Osmiyum Kullanım Alanları

Osmiyum Özellikleri

Erime noktası 3033 derece, kaynama noktası 5012 derecedir.
Osmiyumun atom kütlesi 190,2'dir.
Dünyada yılda 1 tondan daha az osmiyum üretilmektedir.
Metal asitten veya sudan etkilenmez ancak erimiş alkalilerde çözünme eğilimindedir.
Yüksek yansıtma özelliğinden dolayı uzay uygulamaları alanında da büyük bir kullanıma sahiptir.
Ampullerde ve akkor lambalarda ışık çıkışını arttırmak için kullanılır.
Dolma kalem uçlarında kullanılır.
Osmiyumun görünümü yüksek sıcaklıklarda bile parlak kalır.
Nadir bulunan bir elementtir; çıkarılması ve işlenmesi oldukça zorlu bir süreci beraberinde getirmektedir. Ayrıca maliyetlidir.
Doğal olarak oluşan bir elementtir ve nikelin rafinasyonu sırasında ticari yollarla da elde edilebilir.
Toz halde osmiyum elde etmek metalik forma kıyasla daha kolaydır. Ancak toz osimuyum havaya maruz kaldığında osmiyum tetraoksit oluşumuna neden olur. Bu oluşum oldukça zehirleyici bir bileşendir.
Osmiridyum ve iridosmin, osmiyumun cevherleridir; Kuzey ve Güney Amerika'nın bazı bölgelerinde ve Rusya'da nadiren bulunur.
Osmiyum bileşikleri -2 ile +8 arasında değişen oksidasyon durumlarını gösterir. +8 oksidasyon durumu çok nadirdir ve çok az bileşik tarafından sergilenir.
Osmiyum tetraoksit, +8 oksidasyon durumunu gösteren en yaygın bilinen bileşiktir.

Haberi Hazırlayan: Mehmet Kerem Hançer

GÜNÜN ÖNEMLİ MANŞETLERİ