Plütonyum nedir, nerelerde kullanılır? Plütonyum kullanım alanları, özellikleri, periyodik tablodaki simgesi

Dünya üzerindeki en zehirli ve radyoaktif elementlerden biri olan plütonyum adını Plüton cüce gezegeninden almaktadır. 1940 yılında Glenn Seaborg ve çalışma arkadaşları tarafından keşfedilen element, doğada çok nadir bulunduğundan dolayı nükleer reaktörlerde suni olarak elde edilmektedir. Plütonyum nedir, nerelerde kullanılır? Plütonyum kullanım alanları, özellikleri, periyodik tablodaki simgesi ve yeri nedir? İşte, detaylar.

Giriş: 17.10.2023 - 17:40 Güncelleme: 17.10.2023 - 17:40

Japonya'ya İkinci Dünya Savaşı sırasında atılan bombaların ikincisinde plütonyum elementinin izi vardır. Uranyumdan üretilen element, uranyuma alternatif olarak da kullanılabilmektedir. Nükleer enerji teknolojisinin gelişimi açısından önemli bir maddedir. Plütonyum nedir? Nerelerde kullanılır? Plütonyum simgesi, sembolü ve periyodik tablodaki yeri nedir? Kullanım alanları ve özellikleri nelerdir? İşte, merak edilen detaylar.

Plütonyum Nedir?

Gümüşi renkte katı bir metal olan element, fiziksel özellikleri itibariyle en çok nikelle benzerlik taşımaktadır. Kırılgandır, ısı ve elektriği iletmez. Isıtıldığında diğer elementlere oranla daha fazla genişlemektedir. Tüm izotopları toksik ve radyoaktiftir. Tıpkı diğer aktinitler gibi toprakta nadir olarak bulunur. Uranyum cevherlerinde eser miktarda bulunmaktadır. Transuranyum serisi elemenler arasında ikinci sırada yer almaktadır.

REKLAM

Plütonyum Nerelerde Kullanılır?

Laboratuvarlarda ve nükleer reaktörlerde kullanılmak üzere yapay olarak üretilir. Ticari olarak pek bir kullanım alanına sahip değildir. İlk atom bombalarının birçoğunda kullanılan element nükleer silahlarda hala kullanılmaktadır. Bir kilogram plütonyumun patlaması, 10.000 tondan fazla kimyasal patlayıcıya eşdeğer bir patlamaya yaratmaktadır. Plütonyum aynı zamanda nükleer enerjinin geliştirilmesinde de önemli bir malzemedir. Uzay araçlarında enerji kaynağı olarak kullanılmıştır.

Plütonyum Simgesi

Elementin simgesi "Pu" harfleriyle ifade edilmektedir. Plütonyum, hem nükleer silah olarak kullanılabilir hem de reaktörlerde uranyumun yerini alabilir. Bu, onu diğer transuranyum elementlerinden ayıran önemli bir özelliktir.

Plütonyum Sembolü

Element periyodik tabloda "Pu" sembolüyle temsil edilmektedir. Kütle numaraları 232'den 246'ya kadar değişen en az 15 izotopu vardır. Bunların içinde en önemlisi Pu-239 izotopudur. Bu izotopun yarılanma ömrü, 24 bin 360 yıldır.

Plütonyum Kullanım Alanları

Plütonyum Özellikleri

Erime noktası 640 derece, kaynama noktası 3228 derecedir.
Periyodik tablonun 3-B grubunda aktinitler element serisinde yer alır.
Bir ton uranyumdan 1 kilogram plütonyum elde edilebilmektedir.
Plütonyum havaya maruz kaldığında kararır.
Plütonyum çoğu metalle ara bileşikler ve alaşımlar oluşturur.
Plütonyum bileşikleri genellikle 4 oksidasyon durumu gösterir.
Plütonyumun direnci oda sıcaklığında çok yüksektir; düşük sıcaklıklarda dahi yüksektir.
Başlangıç olarak, üretilen plütonyum miktarı gözle görülemeyecek düzeydeydi ancak Ağustos 1942'ye gelindiğinde gramın yalnızca 3 milyonda biri kadar da olsa görülmeye ve tartılmaya yetecek kadar plütonyum elde edildi.
Yüzde 90 oranında Pu-239 içeren bir bomba üretimi için en az 10 kilogram plütonyum gerekir.
İlk kez 1960 yılında üretildi. İzole edildi ve İkinci Dünya Savaşı sırasında Nagazaki'ye atılan “Şişman Adam” nükleer bombasının yapımında kullanıldı. Atom bombasının etkisi ve radyoaktif etkilerinin birleşik etkisi, yaklaşık 80.000 kişinin hayatına mal oldu.
Mars’a gönderilen Curiosity ve Plüton’a doğru yol alan Yeni Ufuklar uzay aracı gibi uzay görevlerinde enerji kaynağı olarak kullanıldı.
Radyoaktif yapısından dolayı geniş çaplı bir uygulama alanına sahip değildir.

Haberi Hazırlayan: Mehmet Kerem Hançer

GÜNÜN ÖNEMLİ MANŞETLERİ