Herhangi bir havayoluyla gerçekleştirdiğiniz ekonomi sınıfı uçuşlarda daha rahat seyahat etmek için tecrübelerinizle hareket etmeye çalışırsınız. Ancak denediğiniz yollar, yöntemler bazen sizin kontrolünüzde olmadığından sonuç alamayabilirsiniz. Ne kadar tecrübeli yolcu olsanız da kabin ekibi işinizi o kadar zorlaştırır ki tüm emekleriniz boşuna gidebilir. Bu duruma müdahale etme durumunuzda söz konusu değildir. Dünyanın herhangi bir yerinde farklı havayolları seyahat ettiğinizde kabin ekiplerinin yaklaşımı, bazı uygulamaları dikkatinizi çekebilir. Son iki ayda Uzak Doğu’ya ve Avrupa’ya iki defa uçtum. Japonya’nın en önemli havayolu All Nippon Airways (ANA) ve Güney Kore’nin düşük maliyetli havayolu olarak bilinse de bir bayrak taşıyıcı kalitesindeki Asiana Airlines’la seyahat ettim. Batıdaki havayollarından ve bizdekilerden önemli bir farka dikkat çekmek istiyorum.
Dünyanın çeşitli noktalarında değişik havayollarıyla seyahat eden bir gazeteci/ yolcu olarak ülkemizde ve Batılı havayollarında sunulan yiyecek ve ikramlara Uzak Doğulu şirketler arasında basit farklılar olduğu dikkatimi çekti. Business class’ta değil ekonomide bu durum çok yaygın. Yemek tepsisinin, çöplerin geç alındığını, kabin ekiplerinin daha ağır hareket ettiğini söyleyebilirim. Özellikle ANA uçuşumda daha ben yemeği bitirmeden ikinci servise dönen çöpleri alan, alırken gülümseyen ve işini en iyi şekilde yapıp yolcusunu mutlu eden bir tablo gözümden kaçmadı. Bu tarz ince detaylar nedeniyle Uzak Doğu’da hizmet kalitesi çok yüksek ve bu sınıftaki ödülleri bu bölgenin havayolları alıyor. Derecelendirme yapan kuruluşlarda bu yaklaşımı, hizmeti en yüksek yıldızlarla ödüllendiriyor.
Uçakta sunulan yiyecek ve içeceklerin zamanlaması, çöplerin toplanması kısa veya uzun uçuş fark etmez seyahat kalitesini önemli ölçüde etkiler. Mesela yemek tepsinin, çöplerin geç alınması uçuş kalitesinin düşmesini engeller. Nasıl olduğunu birkaç maddeyle özetleyeyim.
Tuvalete gidemezsin
Uçakta yemek tepsisi önünüzdeyken hareket etmeniz çok zor olur. Özellikle cam kenarı veya orta koltuk ekonomi yolcusuysanız büyük sorun yaşarsınız. En kolay durum koridorda uçan yolcu için geçerlidir ama o da çok zorlanır. Çünkü önünüzdeki tepsi yemeğin bitirilmiş olmasına rağmen alınmamışsa, çöp toplamak için ayrı bir servis saati düşünülüp herkesin çöpleri, tepsisi aynı anda toplanması için plan yapılmışsa hareket etmekte ve tuvalete gitmekte zorluk çekersiniz. Herkesin farklı zamanlarda yemeğini bitirmesi söz konusu olduğundan bu duruma Uzak Doğu havayollarında yolcu konforu açısından yaklaşıldığı için sorun yaşama oranı çok azdır.
Eğlence sistemini kullanmak zorlaşır
Özellikle uzun uçuşlarda uyuma, dinlenme, okuma veya çalışma gibi belli bir planınız varsa servisteki sorunlar, çöplerin, tepsilerin geç alınması işinizi zorlaştırır. Koltuğunuzdaki ekranda faydalanmanızda, yanınızdaki tablet veya bilgisayarı kullanmanızda zorlaşır. Film izlemede veya kendi cihazlarınızda çalışmakta zorluk yaşarsınız. Koltuğunuzda ekranı film veya başka bir eğlence aktivitesi için kullanırken önünüzde duran tepsi sinirinizi bozar. Sürekli onu kontrol etmeye çalışırsınız ve ilginiz dağıtır.
Koridora çıkamazsın
Özellikle uzun uçuşlarda belli aralıklarda koridora çıkıp, uçuk içinde hareket yapmak, yürüyüşe çıkmak kan dolaşımınız açısından önemlidir. Bazı yolcular için de hassaten tavsiye edilir. Bu tip yolcularda koridorda oturmayı tercih eder. Uçak içinde yürüyüş yapmak koridorda oturanlar için her ne kadar kolay olsa da diğer koltuklarda oturanlar için bu durum çok daha zordur. Her yolcu için asıl zorluk ise tepsilerin, çöplerin toplanmamasıdır. Öyle ki bu durum bazen sağlık sorunlarına bile yol açabilir.
Oturma konforunuz bozulur
Ekonomi sınıfındaki koltukların diz mesafesi havayoluna göre farklılık gösterse dahi çok geniş değildir. Uzun uçuşlarda ise en geniş koltuk alanına sahip olan havayollarında bile seyahatin ilerleyen saatlerinde yolcular daralamaya başlar. Uzun süre toplanmayan çöpler ve yemek tepsileri de bu daralma halini daha da artırır. Diz mesafesinin geniş olduğu acil çıkışlarda bile sıkıntılar yaşanır.
Ne yapmalısın?
Çöplerin ve yemek tepsilerin üzerinize dökülmemesi, sizi kirletmemesi için de ayrı bir uğraşı gerektiğinin altını çizmeye gerek yok. Özellikle yolculuk sonrası hemen bir işe gideceksiniz durum daha hassaslaşır, hatta sinir bozucu bile olabilir. Kabin personelini çağırıp çöpünüzü veya yemek tepsisini almasını istediğinizde verilecek klasik cevap “birazdan toplayacağız” olacaktır. Siz onlara fırsat vermeden direkt çöpü, yemek tepsisini yerinden alıp onlara uzatın. Almak zorunda bırakmaya çalışın. Veya uygun bir dille almasını isteyin. Şayet kabin personelinin keyfine bırakırsanız, yemek servisi yaptıkları arabalarla (trolley) çöp ve yemek tepsilerini toplamaları için servise çıkmalarını beklemeniz gerekecektir. Kabin ekipleri yorulmamak ve yolcularla tek tek uğraşmamak için geri toplama işini toptan yapmayı tercih ederler. Bu da ilk yemek servis edilen yolcunun en son servis edileni beklemesi, birisi yemeği bitirmişken diğerinin daha henüz ikram servisi almadığı anlamına gelir. Yani ciddi bir zaman kaybı siz konusu olabilir. Uzak Doğu’daki havayolları çöp ve yemek tepsisi toplama konusunda yolcu konforuna önem veriyorlar. Bizde ve Batıdaki havayollarında ise kabin personelinin konforu daha önde gelmektedir. Durumu yönetmekte sizlere kalmaktadır.
“World Class” havayolları...!
Ticari amacı olmayan ve saygın havacılık organizasyonlarından biri olarak kabul gören ABD merkezli APEX (Havayolları Yolcu Deneyimi Derneği) Türk Hava Yolları’nı üçüncü kez ‘World Class’ ödülüne layık gördü. THY, APEX/IFSA Global Expo kapsamında, Kaliforniya’da düzenlenen özel etkinlikte ‘World Class’ kategorisinde ödül kazanarak, küresel ölçekte misafir deneyimi ve hizmet kalitesindeki liderliğini bir kez daha gözler önüne serdi.
Ancak her havayolu kendi kazandığı ödülü servis ettiği için küresel ölçekte APEX’ten diğer hangi şirketlerin ödül kazandığı gözden kaçar. En azından bir mukayese yapılabilmesi için ödüllerin tamamına göz atmak her zaman iyidir. Hatta tüm ödülleri toplayıp, bir endekse tabi tutmak ise en iyisidir. Çünkü her şirketin, havalimanın öne çıkan bir özelliği olabiliyor. Endeksler ise tablonun tamamının ortaya konmasını sağlıyor. Bu hatırlatmadan sonra APEX ödüllerinin tamamına bir göz atalım.
APEX ödülleri dünya çapında yaklaşık 600 havayolunda takriben 1 milyon yolcunun değerlendirmesi sonrası belirleniyor. APEX, bu sene “Yaşam Boyu Başarı Ödülünü ise Katar Havayolları Gurubu CEO’su Akbar Al Baker’a verdi. Dünyada çok az sayıda havayoluna verilen APEX World Class 2024 ödüllerini bu sene sadece 8 havayolu kazanabildi.
APEX 2024 World Class havayolları:
1-Emirates
2-Japan Airlines
3-KLM Royal Dutch Airlines
4-Qatar Airways
5-Saudia Airlines
6-Singapore Airlines
7- Türk Hava Yolları
8-Xiamen Airlines.
Bunun yanı sıra APEX, havayollarını; Wi-Fi, Kabin Hizmeti, Eğlence, Yiyecek- İçecek ve Koltuk Konforu dallarında da dünya genelinde derecelendirerek, en iyileri açıkladı. APEX, En iyi Yiyecek-İçecek Hizmeti Sunan Havayollarını ise International Flight Services Association (IFSA) beraber yaptığı çalışmalar neticesinde değerlendiriyor. Apex Airline Ratings’e göre havayolları, yolcu tercihlerine bağlı olarak bazı özellikleriyle ön plana çıkarak ödül kazandılar.
Dünya genelinde yolcu tercihlerine göre;
“Uçak İçinde En İyi Hizmet Veren Havayolları”
En iyi koltuk konforu: Cathay Pacific
En iyi kabin hizmeti: Eva Air
En iyi yiyecek-içecek: Qatar Airways
En iyi eğlence: Singapur Airlines
En iyi Wi-Fi: Delta Air Lines
APEX 2024 Yenilikçi Başarı Ödülleri
APEX 2024 5 Yıldızlı 20 Küresel Havayolu
