Ülkemiz savunma sanayindeki gelişmelere dikkatli odaklanmak gerekiyor. Zira devletten karşılıksız destek almak isteyenler çok. Hatta belli bir program ve proje olmadan yola çıkıp, ileriye gitme ihtimali olmayan ürünlere, kamu veya yarı kamu konumdaki vakıf şirketlerinde kısmen ölü doğan projeler için girişimde bulunanların sayısı oldukça fazla. Bu sebeple savunma sanayinde faaliyet gösteren kamu, yarı kamu veya özel şirket yöneticili ilgi görmek ve destek alabilmek için genelde abartılı anlatımlara çok başvuruyor.
Altay Tankı da belli noktadan sonra bu süreci yaşayan projelerden birisi olarak dikkat çekiyor. Bu sebeple bayağı gecikti. Motor konusu yılan hikayesine döndü. İlk prototipini Otokar’ın geliştirdiği, ancak seri üretimine geçişte sorumluluk alamadığı Altay Tankı uzun süre motor tedarik sorunu yaşadı. BMC’nin seri üretimi üstlenmesi sonrasında ise bu defa BMC içindeki yapılanma, yönetim anlayışı ve bakış açısı projenin gecikmesine neden oldu.
Yaklaşık 3 yıl önce prototipinin geliştirilmesinde destek alınan G. Kore ile motor ve transmisyon (güç gurubu) tedariki için iyi niyet anlaşması yapıldığını yazmış, Altay Tankı’nın 2023’te hazır olabileceğine dikkat çekmiştim. En azından testler için TSK’nın isterleri doğrultusunda iki adet teslim edildi. Tankın yerlileştirme süreci devam ediyor ve yerli motorunda 2025’te hazır olması hedefleniyor.
Geçen yıllarda Altay Tankı’nın yaşadığı serüveni bildiğim için bu konularda yetkin bir isme, “Altay Tankı’nın yerli motoru gerçekten 2025’e yetişir mi?” Sorusunu yönelttim. Aldığım cevap BMC’deki mevcut yönetimin ayakları yere bastığını, çalışmalarını açıkladıkları gibi götürme gayreti içinde olduklarını dolayısıyla büyük ihtimalle yerli tank motorunu 2025’e yetiştirebileceklerini söyledi. Yetkin ismin değerlendirmesi önemli. Umarım TSK, Altay Tankı’nın ilk seri üretim modelinde projeyi aksatacak yeni isterler de bulunup gecikmeye sebep olmaz.
Bilindiği üzere Türkiye, Altay Tankı’nın motorunu İngiliz şirketi Royce-Rolls’un çatısı altında yer alan Almanya merkezli MTU’dan alacaktı. Ancak Almanya başta Türkiye’nin Suriye’deki adımları olmak üzere çeşitli gerekçeler geliştirip MTU’nun Türkiye’ye ihracatına izin vermedi. Ambargo uyguladı. Altay Tank’ı da belli bir süre motorsuz kaldı. Kısa sürede yerli motor geliştirme şansı olmayınca tekrar G. Kore ile görüşmeler yapıldı.
Türkiye’nin uçak ve tank motorları konusunda çok önemli çalışmalar var. Fakat motor konusu hassas ve uzun süre testler gerektiren bir alan. Tank motoru konusu ise uçaklara göre daha avantajlı ve daha kısa sürede devreye girme imkanı var. Türkiye - G. Kore ilişkileri de Almanya göre daha avantajlı ve az riskli. Tank motorunda G. Koreli Doosan ve transmisyon için de S&T Dynamics ilk 100 adet Altay için de önemli bir kazanç.
Tosyalı Holding’in BMC’de iş başı yapması, yönetimi şekillendirmesiyle de tank konusunda taşlar yerine oturmuş oldu. Nitekim Tosyalı Holding ve BMC Yönetim Kurulu Başkanı Fuat Tosyalı da Brüksel’deki “Bus World” fuarında iki Altay Tankı’nı Türk Silahlı Kuvvetleri’ne (TSK) 23 Nisan 2023’te teslim ettiklerini ve Kore motorlu iki tankın test edildiğine dikkat çekmiş. Akabinde de BMC Power’ın Altay için geliştirdiği yerli motor “Batu”nun da test edildiğini söylemiş. Bu iyi bir gelişme, ancak motor konusu hassas olduğu için takvim açıklamak riskli. Bu sebeple temkinli davranılmış ve G. Kore ile motor konusunda 100 tanklık anlaşma yapılmış.
BMC CEO’su Prof. Dr. Murat Yalçıntaş da Ankara Kazan’daki yatırımların 2024 yılı sonlarında tamamlanacağını ve seri üretime 2025’te başlayacaklarını vurgulamış. Bunlar iyi gelişmeler ve G. Kore ilişkisi de belirleyici rol oynaması dikkat çekici.
Netice itibariyle Altay Tankı’nın gecikmesi, motor konusunda yaşanan sorunlar, başta Almanya olmak üzere Batılı müttefiklerimizle ortaya çıkan ilişkilerden Savunma Sanayi Başkanlığı’na ciddi bir tecrübe edinmiş oldu. Ama süreç henüz bitmiş değil. Yerli motorla ilk Altay Tankı hizmete girinceye kadar çeşitli süprizlere hazır olmak gerekir.
