DÜNYA en son siyasi suikasta iki yıl önce Japonya’da tanıklık etti…
Eski Japonya Başbakanı Şinzo Abe, seçim propaganda çalışmasını yürüttüğü Kyoto yakınlarında silahlı saldırıya uğradı ve kalbine aldığı kurşunlarla hayatını kaybetti…
Ondan bir yıl önce de Haiti Devlet Başkanı Jovenel Moise, evine gelmekte olan saldırganları fark etmesine ve polisten yardım istemesine karşın evinde 7 kişinin saldırısı sonucu öldürülmüştü…
Bu son iki olaydan önce, neredeyse 11 yıl tek suikast girişimine rastlanmadı.
EN YOĞUN SUİKAST DÖNEMİ
Siyasi suikast girişimlerinin en yüksek olduğu dönem ise 1960-2000 yılları arasında gerçekleşti.
Bu dönemde, ABD Başkanı John F. Kennedy (1963), İran Başbakanı Hasan Ali Mansur (1965), Ürdün Başbakanı Hazza El Macali (1960), Irak Başbakanı Nuri Said Paşa (1963), Suudi Arabistan Kralı Faysal Bin Adül Aziz (1975), İspanya Başbakanı Luis Carrero Blanco (1973) ve İsrail Başbakanı İzzak Rabin’in de arasında bulunduğu onlarca devlet başkanı veya başbakan suikast girişimi sonucu hayatını kaybetti…
Bu kadar yoğun saldırılara karşın, Avrupa içinde neredeyse hiç suikast girişimine tanıklık edilmedi.
İlk suikast girişimine Yugoslavya savaşı sonrasında 2003’te Sırbistan’da rastlandı.
Sırp Kasabı olarak da bilinen Miloseviç’in Haziran 2001’de tutuklanmasında ve mahkemeye teslim edilmesinde önemli rol üstlenen Sırbistan Başbakanı Zoran Cinciç, Belgrad’daki hükümet binasına girerken düzenlenen suikast sonucu yaşamını yitirdi.
SUİKASTE UĞRAYAN SLOVAK BAŞBAKAN
Önceki gün Slovakya’nın 59 yaşındaki Başbakanı Robert Fico (Fiit-So diye telaffuz ediliyor) suikast girişimine kadar da son 23 yılda hiçbir suikast girişimiyle karşılaşılmadı…
Suikaste uğrayan Başbakan Fico’nun da ilginç bir siyasi geçmişi var…
Siyasi yaşama solcu olarak girip, Türkiye’de ulusalcı diye bilinen siyasete yönelmiş ve sonrasında da aşırı milliyetçi tutumuyla dikkat çekmiş…
Başbakan Fico ve suikast ile ilgili dün New York Times ve Washington Post’ta iki önemli analiz vardı.
Aktarılanlara göre Fico, Çekoslovakya’nın 1993’te ikiye ayrılması sürecinde önemli roller üstlenmiş; Slovakya’nın bağımsızlığının en etkin savunucuları arasında yer almış…
Komünist Parti’nin iktidarda olduğu yıllarda parti üyesi olan Başbakan Fico, Slovakya’nın bağımsızlığı sonrası Smer Partisi’ni kurmuş…
Üç dönem devam eden iktidarının ilk adımını da 2006’da partisiyle atmış.
Smer Partisi de ilk yıllarda Başbakan Fico gibi sol görüşleri savunmasıyla dikkat çekmiş…
MÜLTECİ HAREKETİ
Ancak her ülkede olan Slovakya’da da yaşanmış…
İktidarını değiştiremediği için topraklarını değiştiren mülteci hareketi, devrimci kimliğini bu ülkede de sergilemiş, karşı devrimi başlatmış…
Mültecilerin akını partiyi göç ve kültürel konularda tutucu görüşleri savunur hale dönüştürmüş.
Bir dönem muhalefette kalan Fico, 2012’de iktidara tekrar dönmüş; kötü izler bırakın siyasi kimliği de bu dönemde görülür olmuş…
GAZETECİNİN ÖLDÜRÜLMESİ
Hükümette yolsuzluk iddiaları ayyuka çıkarken, basın özgürlüğünün en yüksek olduğu Slovakya’da medyaya kısıtlamalar getirilmeye başlanmış.
Hükümetteki yolsuzlukları araştıran gazeteci Jan Kuciak ve nişanlısı Martina Kusnirova'nın öldürülmesi bu dönemde gerçekleşmiş.
Olayı protesto eden kitlelerin büyük gösterilerinin ardından Temmuz 2018'de Başbakanlık görevinden istifa ederek tekrar muhalefete geçmiş.
Geçen sonbaharda yapılan seçimde oyların %23’ünü almış ve kurulmasında emek harcadığı koalisyon hükümetinin Başbakanlığını tekrar üstlenmiş.
ORBAN İLE RUSYA YANLISI POLİTİKA
Son Başbakanlığı döneminde Ukrayna savaşı konusunda farklı tutum takınmış…
Tam üyesi olduğu AB’nin, Rusya’ya yaptırımlarının önünde güney komşusu Macaristan Başbakanı Viktor Orban ile engel çıkarmaya başlamış…
Rusya Devlet Başkanı Putin ile de ilişkilerini geliştirmekle kalmayıp, Moskova yanlısı söylemleriyle dikkat çekmiş…
Bu tutumu AB içinde İtalya Başbakanı’nın da katılımı ile Rusya yanlısı ittifak oluşabileceği kaygılarının yükselmesine de yol açmış.
Slovak çiftçilerine zarar vereceği gerekçesiyle Ukrayna sınırında bulunan tahıl depolarından AB’ye ithalat yapılmasının da önüne geçen birkaç AB ülkesi arasında yer almış…
MÜTTEFİKİ DE CUMHURBAŞKANI SEÇİLDİ
Başbakan Fico’nun en önemli müttefiklerinden biri olan Peter Pellegrini de Cumhurbaşkanlığı seçimini kazanmış…
Bir anlamda Ukrayna karşıtı koalisyonunu ülke içinde de güçlendirmiş; çünkü Pellegrini de seçim döneminde Ukrayna’ya askeri ve mali yardım yapılmasına karşı çıkan açıklamalarıyla dikkat çekmiş…
Bu durum diğer ülkelerde de yaşanmaya başlanmış ve Orta Avrupa’da ortaya çıkan Rusya ve Putin dostları ittifakını güçlendirmiş…
Ülkesinde eşcinsellere karşı duruşu ile bilinen ve bu kesimin evlat edinmesini yasaklamak için çaba gösteren tutumu ile tanınan Fico, taraftarlarını konsolide edebilmek için siyasetini sürekli kutuplaşma üzerine kurmasıyla tanınıyor.
MUHALEFETE SUÇLAMA
Muhalefet dahil bütün siyasi kesimler, herkesin gözü önünde gerçekleşen saldırıyı en ağır şekilde kınarken, hükümetinin bakanları muhalefeti “ellerinde kan bulundurmakla” suçladı.
İçişleri Bakanı Matus Sutaj Estok da bunlardan biriydi; hastanede yaptığı açıklamada, “Bu suikast girişimi siyasi amaçlıydı ve motivasyonu seçimlerin hemen ardından doğdu” iddiasında bulundu.
Muhalefetin seçim dönemindeki sert söylemlerinin bu noktaya getirdiği bakanlar tarafından da ileri sürülmeye başlandı.
Başkent Bratislava’daki liberaller arasında çok sevilmeyen Başbakan Fico, taşrada önemli destek görüyor, zaten oylarının büyük bölümünü de kentlerden değil, çiftçinin yoğun olduğu bu bölgelerden alıyor.
Saldırıya uğradığı Handlova kasabasında da sevgi gösterileriyle karşılaşıp, destekçilerinin yanına giderek tokalaşmak istediği sırada saldırıya uğradı.
SUİKASTÇI ŞİDDET KARŞITI AKTİVİST
Suikastın yeri kadar, düzenleyenin kimliği de dikkat çekici…
Başbakan’a 5 kurşun sıkan ve ağır yaralanmasına yol açan suikastçı Juraj Cintula, 71 yaşında bir şair ve şiddet karşıtı kampanyalarda boy göstermesiyle etkin aktivist olarak tanınıyor.
Bu saldırının nasıl bir sonuç doğuracağına gelince…
Ülkenin önde gelen iki partisinden isimler ve akademisyenler, saldırının Slovakya’nın Rusya yanlısı tutumunu daha da artıracağına olan görüşlerini dile getiriyor.
AB’NİN GÖBEĞİNDEKİ SORUN
Başbakan Fico’nun sağlık durumunun ise iyiye gittiği ve hayati tehlikeyi atlattığı da gelen bilgiler arasında…
Slovakya Başbakan Yardımcısı Tomas Taraba da BBC’ye yaptığı açıklamada, ameliyata alınan Fico'nun hayati tehlikeyi atlattığını duyurdu.
Ancak görünen o ki AB içinde, hem de tam göbeğinde bulunan çevresindeki ülkelerle Rusya yanlısı politikaları savunan Slovakya hükümeti bir süre daha hareketli olacak…
Bu da AB’nin başat ülkelerinin kararları ile iyice sıkışan ve gittikçe kaynayan Orta Avrupa’da beklenmedik gelişmelere gebe görünüyor…
